راهنما و اصول ورزش بیماران کلیوی

کلیه ها یکی از مهم ترین ارگان های بدن می باشند که وظیفه دفع مواد زائد و مایعات اضافی بدن از راه ادرار را بر عهده دارند. کلیه ها ممکن است به علل گوناگونی دچار آسیب شوند. ورزش و داشتن فعالیت بدنی مناسب برای برخی از بیماران کلیوی حتی بیماران پیوند کلیه و دیالیزی و... مفید است البته این بیماران نمی توانند همه نوع ورزشی را انجام دهند و فقط با صلاحدید پزشک می توانند برخی از ورزش ها را که در این بخش از بهداشت و سلامت آورده ایم را انجام دهند.

نوع ورزش مناسب بیماران کلیوی

یک برنامه ورزشی خوب شامل سه نوع ورزش مختلف است:قلب و عروق/ هوازی ( برای قلب، ریه ها و رگ های خونی )، تمرینات استقامتی (برای عضلات) و تمرینات کششی برای انعطاف پذیری. هر یک از اینها مزایای مختلفی برای سلامت بدن دارند و باید برای انجام آنها تلاش کنید.

گرم و سرد کردن

تمام تمرینات همیشه باید با گرم کردن ملایم و استفاده از برخی فعالیت های قلبی عروقی سبک (به عنوان مثال پیاده روی آرام) حدود 10 دقیقه شروع شود سپس می توانید مدتی سخت تر کار کنید و قبل از اینکه تمرین را به پایان برسانید دوباره سرعت را کاهش دهید تا خنک شوید و با برخی از حرکات کششی ، تمرین را به پایان برسانید.

ورزش قلبی عروقی

ابتدا فکر کنید از چه نوع ورزشی بیشتر لذت می برید ، تمرینات پیوسته مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری ، از عضلات بزرگ به ویژه پاها استفاده می کند و این برای کل بدن مفید است و احساس خوبی به فرد می دهد

هدف این است که 30 دقیقه به طور مداوم ورزش کنید. با این حال ، اگر نمی توانید برای شروع این کار را انجام دهید مهم نیست ، در عوض می توانید هر هفته کمی زمان را افزایش دهید همچنین می توانید به جای یک جلسه 30 دقیقه ای ، دو جلسه 15 دقیقه ای یا 3 جلسه 10 دقیقه ای در روز داشته باشید.

پیاده روی یک تمرین ایده ال و خوب برای شروع است و بیشتر افراد از انجام آن لذت می برند . اگرچه برخی افراد ممکن است بخواهند کار دیگری مانند دوچرخه سواری ، شنا یا استفاده از وسایل بدنسازی انجام دهند و این به خود فرد بستگی دارد.همچنین امکان ترکیب انواع مختلف ورزش در روزهای مختلف وجود دارد.

تمرینات استقامتی

برای انجام تمرینات استقامتی افراد وزنه یا دمبل را برای تقویت عضلات حرکت می دهند و این تمرین برای کل بدن مفید خواهد بود. بیماران کلیوی غالباً از ضعف عضلانی رنج می برند و ورزش های استقامتی می توانند به این مسئله کمک کنند. ساخت عضلات قوی به شما کمک می کند سایر ورزش ها و کارهای روزمره را با سهولت بیشتری انجام دهید.

در صورت رفتن به باشگاه می توانید از دستگاه و تجهیزات آنجا استفاده کنید از مربی بخواهید که نحوه کار را به شما آموزش دهد تا در منزل با استفاده از چیزهای ساده مانند حلبی کنسرو ، تمرینات استقامتی را انجام دهید.

چند نکته ساده را درانجام تمرینات استقامتی در نظر بگیرید

• با استفاده از حرکات بسیار کنترل شده ، وزنه ها را به آرامی بلند کرده و حرکت خود را تا زمانی که عضلات خسته شوند ادامه دهید .
• وزنه ای را انتخاب که بتوانید 10-12بار آن را قبل از استراحت بلند کنید . ممکن است برای تمرینات مختلف به وزنه های سبک یا سنگین تری نیاز داشته باشید بنابراین به طور معمول نفس بکشید .
• نفس خود را نگه ندارید و از بلند کردن وزنه ها بالای سر خودداری کنید. همچنین بر روی عضلات بزرگ در قسمت پایین بدن (پاها) تمرکز کنید زیرا این عضلات بیشتر به شما در انجام کارهای روزمره کمک می کنند.

تمرینات کششی

همه بیماران تقریبا می توانند تمرینات کششی انجام دهند. نرمی مفاصل و حفظ دامنه حرکتی اهمیت زیادی دارد و انعطاف پذیر اندام ها به انجام کلیه فعالیتهای روزمره و همچنین سهولت ورزش کمک خواهد کرد. به ارائه برخی نکات مرتبط با تمرینات کششی می پردازیم.

• تمرینات کششی را در حدی انجام دهید که تنش را بدون ایجاد درد حس کنید.
• موقعیت را 30-20 ثانیه حفظ و پس از گذشت 10 ثانیه کشش را کمی بیشتر کنید.
• هنگام کشش بدن را در حالت خوبی قرار دهید و به طور معمول نفس بکشید و نفس خود را نگه ندارید.

ورزش های هوازی

ورزش هوازی ضربان قلب را افزایش می دهد و به تنفس عمیق تر کمک می کند. برخی از انواع ورزش های هوازی شامل پیاده روی، آهسته دویدن، شنا، دوچرخه سواری و .. است. ورزش های هوازی را می توانید با یک دوست یا هنگام تماشای برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود انجام دهید تا لذت بیشتری ببرید.

پیاده روی روی تردمیل

اگر به بیماری کلیوی مبتلا هستید، پیاده روی روی تردمیل و یا در بیرون منزل برایتان مفید است. پیاده روی روزانه فواید مختلفی از جمله کنترل وزن، تسکین استرس، بهبود گردش خون، کنترل فشار خون، بهبود حافظه و تقویت عضلات دارد، البته ابتدا با پزشک متخصص رژیم غذایی در رابطه با میزان مصرف مایعات صحبت کنید.

دوچرخه سواری

دوچرخه سواری ورزش مناسب برای بیماران کلیوی محسوب می شود.در این ورزش بیشتر عضلات به کار گرفته می شود و مشکلی برای درمان آن ها ایجاد نمی شود. بهتر است بیمارانی که دیالیز می کنند، دوچرخه سواری را در برنامه روزانه خود بگنجانند.

یوگا

یوگا به بیماران کلیوی مبتلا به بیماری قلبی کمک می کند و موجب کنترل فشارخون آنها می شود. اکثر بیماران کلیوی و بیماران دیالیزی از افسردگی رنج می برند، یوگا درمانی همراه با مدیتیشن و پرانایاما (یوگا هندی) به کنترل افسردگی در این بیماران کمک می کند، همچنین یوگا درمانی به کاهش علائم بیماران دیالیزی هم کمک می کند.

یوگا نوعی درمان به شکل ورزش است که عناصر جسمی و روحی را با هم ترکیب می کند و در صورتی که به طور منظم انجام شود برای سلامت جسمی و روانی مفید است. تمرین یوگا به کاهش استرس و همچنین تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. برخی حالت های یوگا برای بیماری های کلیوی مفید است. حالت های یوگا که شامل خم شدن و پیچ خوردن هستند ، کلیه ها را تحت فشار قرار می دهد، بنابراین مهم است که ابتدا با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید آیا یوگا برای شما ایمن است.

مدت زمان ورزش برای بیماران کلیوی

برای انجام ورزش های قلبی عروقی، روزانه حداقل 30 دقیقه یا 3 یا 4 روز در هفته نظر بگیرید.باید به تدریج به این سطح برسید و سعی نکنید 30 دقیقه را یک دفعه انجام دهید.

انجام 2 یا 3 جلسه کوتاه تر در زمان های مختلف روز به همان اندازه موثر است (اما هر جلسه باید حداقل 10 دقیقه باشد تا در مجموع حساب شود.) همچنین اگر می خواهید 45 تا 60 دقیقه راه بروید این کار را انجام دهید.

تعداد دفعات مناسب ورزش بیماران کلیوی

یکیاز موارد مهم تمرین و ورزش در بیماران کلیوی، دفعات و اینکه هر چند وقت یکبار ورزش انجام می دهید است. دراین ربطه باید بدانید که :

• برای انجام ورزش های قلبی عروقی و دستیابی به اهداف حداقل سه روز در هفته کافی است که در حالت ایده ال باید در روزهای غیر متوالی انجام شود.
• تمرینات ورزش های استقامتی، باید 2 یا 3 بار در هفته انجام شود. ممکن است انجام تمرینات قلب و عروق و مقاومت در روزهای مختلف راحت تر باشد.
• هر روز می توانید تمرینات کششی را انجام دهید زیرا خسته کننده نیستند، اگرچه بهتر است آنها را زمان گرم کردن و انتهای جلسات ورزشی قرار دهید.

بیماران کلیوی در صورت ورزش، رژیم غذایی را کنار بگذارند؟

خیر، در صورت ورزش نباید رژیم کلیوی را کنار بگذارید. یک برنامه غذایی و ورزشی باید در راستای هم انجام شود و اگر بعد از شروع یک برنامه ورزشی متوجه افزایش اشتهای خود شدید، با متخصص رژیم غذایی صحبت کنید تا از دریافت کالری مطمئن شوید.

اگر تحت درمان دیالیز باشید مصرف غذاهایی که ممنوع هستند و سلامت شما را به خطر می اندازد ممکن است مشکلاتی ایجاد کنند بنابراین همیشه از پزشک و متخصص تغذیه کلیه در مورد مصرف غذاها سوال کنید. بسیاری از غذاها به دلیل مقادیر زیادی سدیم، فسفر، پتاسیم، چربی یا قند موجود در آن ممنوع می شوند.

همچنین اگر در حال ورزش و تعریق شدید هستید، بسته به اینکه در چه مرحله ای قرار دارید ممکن است نیاز به جایگزینی مایعات از دست رفته داشته باشید.