تعریف سرقت تعزیری

سرقت تعزیری به نوعی از دزدی گفته می شود که شرایط شرعی اجرای حد، را شامل نمی شود، اما به دلیل ایجاد اختلال در نظم عمومی یا تعرض به اموال دیگران، از سوی قانونگذار مشمول مجازات تعزیری می گردد. به بیان ساده تر هم، اگر فردی اقدام به سرقت نماید ولی به عنوان مثال:

1. دزدی در روز روشن انجام شود.
2. یا از محل امنی همچون گاوصندوق نباشد.
3. ارزش مال به حد نصاب شرعی نرسد
4. مالک مال، آن را در امانت نگذاشته باشد

و یا شرایط دیگر اجرای حد فراهم نباشد، این سرقت از نوع تعزیری محسوب می گردد.

مهم ترین مصادیق سرقت تعزیری

در قانون مجازات اسلامی، موارد متعددی از سرقت تعزیری پیش بینی شده است. برخی از مهم ترین این موارد عبارتند از:

1. سرقت ساده:
   طبق ماده 661 قانون مجازات اسلامی، سرقتی که بدون هیچ گونه شرایط خاص و با عنف یا تهدید همراه نباشد، را «سرقت ساده» می نامند که مجازات آن 3 ماه و یک روز تا 2 سال حبس و تا 74 ضربه شلاق می باشد.
2. سرقت مقرون به آزار:
   طبق ماده 652 قانون مجازات اسلامی، اگر سارقی حین سرقت به مال باخته آسیبی وارد نماید یا او را مورد ضرب و جرح قرار دهد. مجازات آن 3 تا 10 سال حبس و تا 74 ضربه شلاق می شود.
3. سرقت مقرون به پنج شرط مشدده :
   طبق ماده 651 قانون مجازات اسلامی، اگر سرقت با تمامی این پنج شرط انجام گیرد:
   شبانه صورت گیرد، با شکستن حرز باشد، دزد بیش از یک نفر باشد، مسلحانه یا با تهدید صورت گیرد، و از محل سکونت افراد انجام شود. مجازاتی 5 تا 20 سال حبس و 74 ضربه شلاق دارد.
4. سرقت از بانک، صرافی یا طلافروشی:
   طبق ماده 656 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که سرقت از اماکن عمومی یا حساس انجام شود، شدت مجازات افزایش می یابد و مجازات آن 1 تا 5 سال حبس و جزای نقدی برابر با مال مسروقه می باشد.
5. سرقت از محل تصادف یا در زمان بحران:
   اگر سرقت در شرایط بحرانی نظیر سیل، زلزله یا تصادف رانندگی صورت گیرد، نوعی بی اخلاقی اجتماعی محسوب می شود و مجازاتی برابر 1 تا 5 سال حبس و جزای نقدی معادل مال ربوده شده را در پی دارد.
6. سرقت از افراد ناتوان، کهنسال یا بیمار:
   طبق ماده 657، اگر سارق با سوء استفاده از ناتوانی جسمی یا روانی شخص، اقدام به سرقت کند.
   مجازاتی برابر 1 تا 5 سال حبس و جزای نقدی معادل مال سرقت شده خواهد داشت.
7. سرقت کارمند دولت در حین انجام وظیفه:
   طبق ماده 598، اگر کارمند دولتی، در حین انجام وظیفه، مرتکب دزدی از اموال دولتی یا عمومی شود، مجازاتی برابر حبس از 6 ماه تا 5 سال و انفصال موقت از خدمات دولتی شامل حال وی می شود.

مجازات سرقت تعزیری در قانون جدید

مجازات تعزیری چیست ؟ در قانون جدید مجازات اسلامی، ضمن حفظ ساختار کلی پیشین، نکاتی همچون، موارد تخفیف مجازات، مجازات های جایگزین، و امکان استفاده از آزادی مشروط نیز لحاظ شده اند.
عوامل مؤثر در تعیین میزان مجازات به شرح زیر می باشد:

• میزان مال مسروقه
• تعداد دفعات ارتکاب جرم
• سابقه کیفری سارق
• نحوه ارتکاب سرقت (با تهدید، خشونت و...)
• وضعیت اجتماعی و شخصی متهم

البته در بسیاری از پرونده های سرقت تعزیری، قاضی با توجه به شرایط متهم، می تواند مجازات های جایگزین مانند خدمات عمومی، جزای نقدی، یا تعلیق اجرای حکم را نیز اعمال نماید.

آیا سرقت تعزیری قابل گذشت است؟

بر اساس ماده 104 قانون مجازات اسلامی، برخی از مصادیق سرقت قابل گذشت می باشند. این به معنای آن است که اگر شاکی خصوصی از شکایت خود صرف نظر کند، تعقیب کیفری یا اجرای مجازات متوقف می گردد. به عنوان نمونه، سرقت ساده قابل گذشت است، اما سرقت های مشدد مانند سرقت مسلحانه، غیرقابل گذشت می باشند.

نقش وکیل در پرونده های سرقت تعزیری

داشتن وکیل متخصص در پرونده های سرقت تعزیری می تواند نقش کلیدی در کاهش مجازات یا حتی صدور حکم برائت داشته باشد. وکیل می تواند با بررسی دقیق پرونده، شواهد را تجزیه وتحلیل نماید و با استناد به قانون، از موکل خود دفاع مؤثری انجام دهد.

نتیجه گیری

سرقت تعزیری از جمله جرائمی است که با توجه به گستره و تنوع در نحوه ارتکاب، همواره مورد توجه قانونگذار بوده است. در قوانین کیفری ایران، برای هر نوع سرقتی که شرایط اجرای حد را ندارد، مجازات تعزیری متناسب در نظر گرفته شده تا هم حقوق مال باخته محفوظ بماند و هم امنیت اجتماعی تضمین گردد. اگر شما یا اطرافیانتان با اتهام سرقت تعزیری مواجه هستید یا در مظان چنین اتهامی قرار گرفته اید، مشاوره با وکیل متخصص در این حوزه می تواند تأثیر تعیین کننده ای بر نتیجه پرونده شما بگذارد. برای دریافت راهنمایی تخصصی، از خدمات مشاوره حقوقی سایت وکیل شیراز استفاده نمایید.