همه چیز درباره زمان بین الطلوعین و اهمیت فوق‌العاده آن

بین الطلوعین یکی دیگر از ساعات بسیار مهم در طول شبانه روز است که فاصله زمانی میان دمیدن صبح صادق (طلوع فجر) و طلوع آفتاب را می گویند که همان زمانیست که هوا تقریبا گرگ و میش شده است. در این بخش به شما خواهیم گفت بین الطلوعین چه زمانیست و چه اعمالی دارد.

بین الطلوعین چیست؟

به فاصله زمانی بین طلوع فجر صادق و طلوع خورشید، بین الطلوعین گفته می‌شود. در آسمان مشرق در هنگام بامداد، دو هاله نور دیده می‌شود که یکی فجر کاذب و دیگری فجر صادق است. فجر کاذب نوری است که به صورت عمودی به سمت بالا انعکاس می‌یابد. فجر صادق که دقایقی بعد از آن روی می‌دهد، در آسمان پهن می‌شود.

بین الطلوعین در قرآن

خداوند می‌فرماید:

فَاصْبِرْ عَلَی مَا یَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّیْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّکَ تَرْضَی؛ پس بر آنچه می‏گویند شکیبا باش، و پیش از بر آمدن آفتاب و قبل از غروب آن، با ستایش پروردگارت او را تسبیح گوی، و برخی از ساعات شب و حوالی روز را به نیایش پرداز، باشد که خشنود گردی. (طه، آیه 130)

همچنین در آیه 39 سوره ق می‌فرماید:

فَاصْبِرْ عَلَی مَا یَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ؛ و بر آنچه می‏گویند صبر کن، و پیش از برآمدن آفتاب و پیش از غروب، به ستایش پروردگارت تسبیح گوی.

در ذیل آیه 4 سوره ذاریات که خداوند فرموده است:

فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً، در روایات تفسیری آمده است:إن الملائکة تقسم أرزاق بنی آدم ما بین طلوع الفجر إلی طلوع الشمس فمن نام ما بینهما نام عن رزقه؛ فرشتگان در هنگام بین طلوع فجر و طلوع خورشید، رزق و روزی بنی آدم را تقسیم می‌کنند و کسی که در آن زمان در خواب باشد رزقش را از دست می‌دهد.

بین الطلوعین چه ساعتی است؟

در پاسخ به سؤال پرتکرار شما با موضوع اینکه بین الطلوعین چه ساعتی است باید بگوییم با فرمولی ساده می توانید زمان آن را محاسبه کنید. برای این کار شما بایستی ساعت دقیق اذان صبح و طلوع آفتاب در شهر خود را بدانید و بر اساس همان زمان، از ساعت بین‌الطلوعین شهر خود مطلع شوید. پس با این توضیحات میتوان گفت اگر اذان صبح ساعت 5:10 دقیقه و طلوع آفتاب در ساعت 6:44 دقیقه باشد، پس فاصله زمانی بین این دو ساعت زمان بین‌الطلوعین است.

اهمیت بین الطلوعین روز جمعه

احادیث زیادی در بیان اهمیت بین الطلوعین وارد شده است، در این میان بین الطلوعین صبح روز جمعه از اهمیت بیشتری برخوردار است (نووی، ص94).

اهمیت بین الطلوعین عبارتند از:

• توقف عذاب قبر اموات(مجلسی، ج6، ص256)
• احتمال بیشتر استجابت دعا(نووی، ص94)
• تقسیم روزی هر روز بندگان در این ساعت (صفار، ج1، ص334)
• نهی شدید از خواب در این ساعت (ابن بابویه، ج4، ص20)
• وقوف در مشعر، در بین الطلوعین روز عید قربان نیز از ارکان حج شمرده شده است. (ابن بابویه، ج2، ص545-546)

اعمال بین الطلوعین

در کتب مختلف اعمالی برای بین الطلوعین سفارش شده است که به شرح زیر است:

خواندن سوره توحید و آیت الکرسی

امیر مؤمنان علی(ع):

«هر کس هرکدام از سوره‌های توحید و قدر و آیة الکرسی را یازده بار پیش از طلوع آفتاب بخواند، از خسارت‌های مالی محفوظ می‌ماند». (شیخ صدوق، الخصال، ج ‏2، ص 622)

استغفار

امام باقر(ع):

«هر کس بعد از نماز صبح هفتاد مرتبه استغفار کند، خداوند او را بیامرزد»(شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص 165)

تعقیبات نماز صبح

پیامبر اکرم(ص):

«هر کس از طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مصلّای خویش بنشیند و به تعقیب نماز مشغول باشد، خداوند او را از آتش دوزخ محفوظ دارد» (طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 305)

خواندن سوره قدر

امام باقر(ع):

«هر کس سوره "قدر" را پس از طلوع فجر هفت بار بخواند، هفتاد صف از فرشتگان بر او درود می‌فرستند و هفتاد مرتبه برای او طلب رحمت می‌کنند». (مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ‏83، ص 161)

بین الطلوعین بهجت

سؤال: باسلام، آیا انتساب مطلب زیر ـ که در سایت‌های اینترنتی منتشر شده است ـ به حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره صحت دارد؟

«آیت‌الله‌العظمی شیخ محمدتقی بهجت قدس‌سره در حاشیه قرآن شخصی خود، این دستورالعمل را نوشته بودند:

هر کس در بین‌الطلوعین، یعنی بین فجر کاذب و فجر صادق، (5 دقیقه قبل از اذان صبح، تا 5 دقیقه بعد از اذان) این ذکر را بگوید، هر حاجتی داشته باشد برآورده می‌شود، :14 بار صلوات؛ 40 بار یا مولای یا صاحب الزمان ادرکنی؛ 14 بار صلوات».

پاسخ: باسمه تعالی.

با توجه به بررسی‌های انجام شده و مراجعه به قرآن شخصی معظم‌له، صحت مطلب فوق تکذیب می‌شود.

مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی بهجت قدس‌سره