با آغاز واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، سوالات زیادی پیرامون این موضوع وجود دارد اعم از اینکه افراد دارای سابقه کرونا می توانند واکسن تزریق کنند، شرایط تزریق واکسن چیست و دیگر سوالات که در اینجا به آنها پرداخته شده است.
بنابر اعلام سامانه آموزش آنلاین سازمان نظام پزشکی و به نقل از دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده های سلامت، سازمان غذا و دارو، ملاحظات قبل از تزریق واکسن کووید-۱۹ به شرح زیر است:
سابقه ابتلا به کووید-۱۹
در افرادی که اخیرا دچار بیماری کووید-۱۹ شده اند احتمالا آنتی بادیهای ایجاد شده تا چند ماه محافظت کننده خواهند بود. در صورتی که بیمار تحت درمان پلاسماتراپی قرار نگرفته باشد، تب دار نباشد و علائم بیماری بهبود یافته باشد و معیارهای لازم برای خروج از قرنطینه را داشته باشد، تزریق واکسن ممنوعیت ندارد.
لازم به ذکر است که افراد با سابقه ابتلا به کووید-۱۹ ممکن است عوارض جانبی موضعی و سیستمیک بیشتری را شامل تب، لرز، میالژی، خستگی بعد از دوز اول واکسن نسبت به افراد بدون سابقه ابتلا به کرونا تجربه کنند. در بیمارانی که پلاسماتراپی یا مونوکلونال آنتی بادی ضدویروس SARS-COV-۲ دریافت کرده اند، بهتر است حداقل ۳ ماه بعد از دریافت این درمانها واکسیناسیون انجام شود.
سابقه مواجهه با فرد مبتلا به بیماری کووید-۱۹
در افرادی که سابقه مواجهه پرخطر با فرد مبتلا به بیماری کووید-۱۹ را داشته باشند، ابتدا باید تست PCR انجام شود. در صورت مثبت بودن تست PCR نباید واکسن تزریق شود. در صورتی که تست PCR منفی باشد بیمار برای مدت هفت تا ۱۴ روز باید از نظر بروز علائم کووید-۱۹ پایش شود. در مواردی که علائم بعد از این مدت بروز نکند، واکسیناسیون می تواند انجام شود.
عفونت فعال کووید-۱۹
افراد دارای عفونت فعال، تا زمان بهبودی کامل و اتمام دوران قرنطینه مجاز به تزریق واکسن نیستند. بعد از اتمام دوران قرنطینه (حداقل ۱۰ روز) به شرط آنکه جهت درمان بیماری کووید، پلاسماتراپی نشده باشند و یا مونوکلونال آنتی بادی دریافت نکرده باشند و به مدت حداقل ۲۴ ساعت بدون مصرف دارو تب دار نباشند، مجاز به تزریق واکسن هستند.
ابتلا به بیماری کووید-۱۹ بعد از تزریق نوبت اول واکسن
لازم به ذکر است تزریق واکسن کووید-۱۹ به هیچ عنوان باعث بروز بیماری کووید-۱۹ در افراد نمی شود. با توجه به اینکه ایمنی زایی واکسن ها چند هفته بعد از تزریق نوبت اول آغاز و ۲ هفته بعد از نوبت دوم کامل می شود، ممکن است فرد در روزهای اولیه بعد از تزریق نوبت اول به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شود. در صورتی که بیمار بعد از تزریق واکسن نوبت اول دچار بیماری کووید-۱۹ شود، می تواند نوبت دوم واکسن را در صورت بهبود علائم و خارج شدن از قرنطینه دریافت کند. اگر بیمار علامت دار باشد، تزریق نوبت دوم واکسن تا زمان بهبود علائم باید به تعویق افتد.
بروز علائم بیماری های عفونی
در صورتی که فرد دریافت کننده واکسن در روز واکسیناسیون دچار علائم بیماری های عفونی (تب، لرز، میالژی، آرترالژی، لنفادنوپاتی، تهوع، بی اشتهایی، سرفه، تنگی نفس، خلط، درد شکم، اسهال و... ) باشد، بهتر است تزریق واکسن تا زمانی که تب بیمار رفع شود و علائم به طور کامل بهبود پیدا کند، به تعویق افتد.
سابقه اخیر تزریق واکسن
جهت حفظ پتانسیل ایمنی زایی واکسن کووید-۱۹ توصیه می شود حداقل ۱۴ روز بعد از تزریق سایر واکسن ها، واکسیناسیون انجام شود. در شرایط خاصی که بیمار طی ۱۴ روز اخیر واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده باشد و منافع تزریق سایر واکسن ها از عدم واکسیناسیون بیشتر باشد (واکسن کزاز، هاری و ...)، می توان واکسیناسیون را انجام داد. در شرایط خاص حداقل زمان ذکر شده برای تزریق واکسن آنفلوانزا با واکسن کووید-۱۹ هفت روز است. تکرار دوز واکسن کووید-۱۹ در این مواقع خاص توصیه نمیشود.