دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و شایع دنیاست که روند رو به رشدی دارد و مبتلایان به این بیماری باید در تابستان بیشتر از خود مراقبت کنند.
دیابت یکی از بیماری‌های شایع در سراسر جهان است که حدود ۴۶۳ میلیون نفر به آن مبتلا هستند.
در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کمتر می‌شود؛ بنابراین میزان قند خون افزایش می‌یابد. وقتی افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگ‌های بسیار ریز در بدن می‌شود که می‌تواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی- عروقی ارتباط مستقیمی دارد؛ غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در افراد با ریسک بالا می‌تواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد. تشخیص و همچنین غربالگری دیابت با انجام آزمایش قند خون میسر است.
انسولین هورمونی است که لوزه‌المعده (پانکراس) در بدن تولید می‌کند. این هورمون، قند را از خون گرفته و به داخل سلول‌های بدن منتقل می‌کند تا بدن از آن قند به عنوان انرژی استفاده کند. در مبتلایان به دیابت یا میزان انسولین کم است یا به دلایل گوناگونی تأثیر کافی ندارد و سلول‌ها نمی‌توانند قند موجود در خون را به درستی جذب کنند. در نتیجه، میزان قند یا گلوکز در خون بالا می‌رود و با گذشت زمان، این موضوع باعث آسیب به برخی از اعضای بدن می‌شود.
دیابت جزو بیماری‌هایی است که نشانه‌های رایجی برای تشخیص دارد به گونه‌ای که افراد پس از ظهور این علائم می‌توانند به ابتلا به این بیماری شک کنند و تحت نظر پزشک قرار بگیرند.
یکی از شایع‌ترین علامت‌های این بیماری کاهش وزن غیر منتظره و بدون دلیل است. هنگامی که بدن قادر به استفاده موثر از گلوکز برای تامین انرژی نیست، شروع به سوزاندن چربی موجود می‌کند که منجر به کاهش ناگهانی وزن خواهد شد.
علامت بعدی که هشدار می‌دهد ممکن است قند خون بالا باشد تکرر ادرار است. وقتی قند خون بالا می‌رود، فیلتر کردن قند در کلیه‌ها به درستی انجام نمی‌شود، در نتیجه شاهد تکرر ادرار به دلیل تجمع قند هستیم.
ضعف بینایی یکی دیگر از علائم ابتلا به دیابت است. قند خون بالا می‌تواند بر سلامت چشم تاثیر منفی بگذارد و خطر ضعف بینایی را افزایش دهد.
هنگامی که ادرار دفع می‌شود میزان رطوبت بدن کمتر می‌شود که در این شرایط بدن دچار کم آبی خواهد شد؛ بنابراین شخص احساس خشکی و خارش پوست دارد که یکی از علائم دیابت محسوب به شمار می‌رود.
سلول‌ها برای دریافت گلوکز به انسولین نیاز دارند، اگر بدن انسولین کافی تولید نکند یا سلول‌ها در برابر انسولینی که بدن تولید می‌کند مقاومت کنند، گلوکز نمی‌تواند وارد آنها شود. این روند باعث گرسنگی غیر معمول که یکی از علائم دیابت است می‌شود.
مدیریت دیابت در تابستان
پوپک اسدی، فوق تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و شایع دنیاست که روند رو به رشد دارد. باتوجه به شروع فصل گرم تابستان و پاندمی کرونا حتما باید بیماران مبتلا به این عارضه به برخی نکات توجه کنند، زیرا مشکلات بیماران دیابتی در این فصل می‌تواند افزایش پیدا کند به خصوص اگر بیماران دیابتی دچار کرونا شوند احتمال تشدید بیماری دیابت، کم آبی و نارسایی کلیه و آسیب قلبی- عروقی بیشترخواهند شد.
او افزود: مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه شود احتمال ایجاد بی آبی یا کم آبی با گرم شدن هواست، زیرا در این شرایط آسیب به کلیه‌ها افزایش می‌یابد و همچنین گرما می‌تواند باعث فاسد شدن دارو‌ها، انسولین و یا آسیب به پمپ انسولین شود. در هوای گرم ریسک بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا افزایش می‌یابد و اگر بیماران دیابتی دچار آسیب‌های عصبی شده باشند ممکن است گرما را حس نکنند و در صورت قرار دادن پا روی سطوح داغ دچار سوختگی، تاول و عفونت شوند. از طرفی ممکن است دچار اختلال در تعریق شده و به دنبال آن عدم خنک شدن بدن و افزایش احتمال گرمازدگی که یک اورژانس پزشکی است اتفاق بیفتد.
اسدی ادامه داد: بنابراین بیماران باید در فصل گرم علاوه بر رعایت بهداشت و مراعات کردن دستورالعمل‌ها به اندازه کافی مایعات بنوشند. در انجام فعالیت‌های ورزشی اعتدال را رعایت کنند تا دچار کم آبی نشوند، مراقب آفتاب سوختگی باشند، دارو و انسولین را در شرایط خنک و دور از نور آفتاب نگه داری کنند، قند خون را مرتب کنترل کرده و دفعات چک کردن آن بیشتر شود.
این متخصص بیان کرد: توصیه می‌شود در مبتلایان به این بیماری مراقبت از پا صورت گیرد به علت اینکه به دنبال گرما و تعریق احتمال عفونت قارچی افزایش می‌یابد. شستشوی مرتب پا‌ها و حداقل ۲ بار در هفته معاینه لازم است. همچنین مراجعات منظم پزشکی جهت ارزیابی عملکرد کلیه‌ها، کبد و کنترل قند خون حتما باید انجام گیرد.
تغذیه دیابتی‌ها در تابستان
نرگس جوزدانی کارشناس تغذیه و رژیم درمانی در خصوص تغذیه بیماران دیابتی در فصل تابستان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، بیان کرد: بهتر است که افراد دیابتی برای کنترل قند خون غذا‌ها و میوه‌ها را در وعده‌های مختلف تقسیم کنند.
او افزود: تقسیم کربوهیدرات‌ها در کنترل قند خون افراد دیابتی نوع ۱ و ۲ بسیار موثر است. نان‌های سبوس دار به کنترل و پیشگیری از قند خون در دیابت نوع ۱ و کنترل گرسنگی در دیابت نوع ۲ کمک می‌کنند. افراد دیابتی منعی در استفاده از برنج ندارند، اما بهتر است یک سوم از آن را به برنج قهوه‌ای اختصاص دهند.
او ادامه داد: میوه‌های تابستانی به دلیل اینکه کمتر باعث نوسان قند خون می‌شوند برای افراد دیابتی بهتر هستند. میوه‌ها هم، چون قند ساده دارند باید در طول روز تقسیم شوند.
این کارشناس تغذیه و رژیم درمانی گفت: پروتئین‌ها در کنترل گرسنگی و قند خون بسیار موثر هستند؛ بنابراین دیابتی‌ها سعی کنند شیر، پنیر و تخم مرغ را در وعده صبحانه استفاده کنند. چربی‌ها در ترکیب با کربوهیدرات‌ها قند خون را افزایش می‌دهند، به همین دلیل کنترل قند خون در افراد دیابتی وقتی از پروتئین‌های گیاهی استفاده کنند، راحت‌تر است.
