توییتر در سال ۸۸ در زمان ریاست هاشمی شاهرودی در قوه قضاییه و دولت احمدی نژاد فیلتر شد. تلاش دولت روحانی برای رفع فیلتر آن چه در زمان ریاست لاریجانی و چه در زمان ریاست رئیسی در قوه قضاییه بی نتیجه ماند. تلگرام هم سال ۹۶ در زمان ریاست لاریجانی در قوه قضاییه که رئیسی نیز در آن زمان قائم مقامش بود فیلتر شد و تلاش‌های دولت روحانی برای رفع فیلتر آن در آن زمان و چه در زمان ریاست رئیسی بی نتیجه ماند.

علی رغم نظر ناصر ایمانی، اما نوید رجایی‌پور، مدیر عامل پرشین بلاگ که اصلاح طلب است نظر متفاوتی دارد؛ او می‌گوید فقط زمانی این شبکه‌های اجتماعی باز می‌شوند که نهادهای بالا دستی بخواهند، وگرنه روحانی هم رفع فیلتر را خواست اما به آن توجهی نشد.

برخی معتقدند که دولت رئیسی با توجه به پایین بودن سرمایه‌ی اجتماعی احتمال دارد که دست به اقداماتی در حوزه‌های اجتماعی بزند از جمله آزادی بعضی از شبکه‌های اجتماعی؛ کاری که خود جناح اصولگرا در زمان دولت روحانی بر خلاف آن تاکید داشت.

متن کامل‌ گفت‌وگو با ناصر ایمانی، نوید رجایی‌پور و گزارشی مردمی را در ادامه بخوانید:

حوالی چهارراه‌ولیعصر به سمت میدان انقلاب از مردم درباره‌ی پیش‌بینی ناصر ایمانی، فعال سیاسی نزدیک به جریان ابراهیم رئیسی پرسیدیم، ایمانی گفته بود: «اجمالاً با توجه به روحیاتی که از شخص آقای رئیسی می‌شناسم این احتمال را می‌دهم که این شبکه‌های اجتماعی رفع فیلتر شود اما ممکن است برای آنها قید و بندهایی را بگذارند.»

یک پسر حدوداً ۲۲ ساله که به گفته‌ی خودش کامپیوتر می‌خواند، درباره‌ی نظر این فعال سیاسی گفت: فکر نکنم این اتفاق بیفته، حتی اگر رئیسی بخواد، بقیه نمی‌خوان. اما فیلتر اینجاها اصلاً فایده‌ای نداره. مردم از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند. فقط سرعتو کند کردن.

به سمت مرد دیگری می‌روم، مسافرکش است، می‌گوید هوا گرمه و مسافری نیست، دل شما به چه سوال‌هایی خوش است، اما در نهایت پاسخ می‌دهد: فرقی نداره بازش کنن یا نه ما که استفاده می‌کنیم. اما شاید چون رئیسی انتخاب خودشونه بخوان محبوبش کنن و فضا رو باز کنن، البته من امیدی ندارم. خیلی هم برام فرقی نداره.

سعی می‌کنم با مردم بیشتری صحبت کنم، برخی از آنها تا سوال را می‌شوند، می‌گویند نمی‌خواهند وارد بحث سیاسی شوند و رد می‌شوند. بیشتر کسانی هم که صحبت می‌کنند، می‌گویند: «حواست باشه صدای ما رو ضبط نکنی.»

یک زن فروشنده هم در این‌باره گفت: چون رئیسی تازه اومده می‌خوان محبوبش کنن. فکر نکنم فضای مجازی باز شه. هرچند من اصلاً با توییتر آشنا نیستم، اگه باز هم بشه توش فعال نیستم. اما خب تلگرام واقعا نیازه. خیلی از کارهامون به اون وابسته‌ست، کاهش حداقل اونجا رو باز کنن چون الان با فیلتر شکن سرعتش خیلی کمه. مجبور شدیم از واتس‌اپ استفاده کنیم.

وارد یک کافی نت می‌شوم، نظرش را درباره‌ی گفته‌ی آن فعال سیاسی می‌پرسم، او نظر متفاوتی با بقیه دارد و می‌گوید: ببین هرچند امید در جامعه کم شده. اما رئیسی شاید بتونه. البته من معقتد به فضای بی‌بند و بار در شبکه‌های اجتماعی نیستم چون دوست‌ندارم بچه‌م هرچیزی رو ببینه. اما به رئیسی امید دارم باید بتونه یه‌جوری فضا رو کنترل کنه. یه‌طوری باشه مردم همه استفاده کنن اما مشکلی هم پیش نیاد.

به رهگذر دیگری نزدیک می‌شوم، او دانشجو است و می‌گوید: به نظر من این حرف‌ها تبلیغاتیه. الکی میگن تا آب روی آتیش باشه. مردم امید واهی نمی‌خوان و با این حرف‌ها دیگه نمیشه کاری کرد، باید عمل باشه. هرچقدر بگن رئیسی میخواد فلان کارو کنه؛ من باورم نمیشه هروقت انجام داد، او موقع میشه بهش امید داشت.

از مرد میان‌سالی درباره‌ی احتمال رفع فیلتر توییتر و تلگرام می‎‌پرسم، او می‌گوید: من توییتر ندارم اما تلگرام رو با فیلترشکن وصل میشم. والا خسته‌کنندست همش قطع و وصل میشه. البته شنیدم می‌خوان اینستا رو قطع کنن اما امیدورام این اتفاق نیفته چون من اونجا خیلی فعالم. آدم چهار تا عکس می‌بینه دلش وا میشه. ولی در کل یه چیزی تو این مملکت فیلتر شه کسی نمی‌تونه بازش کنه دیگه، حتی رئیسی!

ایمانی: رفع فیلتر به شرط قید و بند
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا درباره‌ی آینده‌ی توییتر و تلگرام در دوران ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی گفت: فعلاً مسئولان ذی‌‍ربطی که برای توییتر و تلگرام بخواهند تصمیم‌گیری کنند، هنوز مشخص نشده‌اند و معلوم نیست چه تمایلاتی خواهند داشت. اجمالاً با توجه به روحیاتی که از شخص آقای رئیسی می‌شناسم این احتمال را می‌دهم که این شبکه‌های اجتماعی رفع فیلتر شود اما ممکن است برای آنها قید و بندهایی را بگذارند.

این فعال سیاسی با اشاره به اینکه هدف دولت‌ها تا به امروز حذف شبکه‌های اجتماعی بوده است، افزود: تا به امروز یعنی همه‌ی دولت‌ها و همچنین برخی از مسئولان قوه‌قضاییه هدف آنها بیشتر روی حذف فضای مجازی بود نه هدفمند کردن آن. یعنی تا می‌دیدند شبکه‌های اجتماعی مطالبی را کار می‌کردند که قابل قبول نیست، سعی می‌کردند آن را فیلتر کنند. اما با توجه به حرف‌های آقای رئیسی گویا ایشان بیشتر به هدفمند کردن فضای مجازی تمایل دارند، به نوعی که تمام این فضاها قابل استفاده باشد و مضرات آن را به نوعی مدیریت کنند.

به جای حذف شبکه‌های اجتماعی باید آن را کنترل کنیم
یعنی مطالبی که برای برخی از سنین، اخلاق عمومی جامعه و یا دروغ پراکنی است را کنترل کنیم، تا از آسیب‌های آن تا حدودی جلوگیری شود. اینستاگرام و توییتر در آمریکا برخی از مطالب افراد را حذف می‌کنند، حتی اگر آن شخص رئیس جمهور آمریکا باشد. شایعه‌ها و دروغ‌ها را به تشخیص خود مسئولان توییتر پاک می‌کند. البته در ایران ما امکان حذف نداریم، چون آنها در مرکزیت هستند. مثلاً بعضی از مطالب از اساس دروغ است و راجع‌به برخی از نهادهای حاکمیتی یا کل کشور است و یا اینکه اخلاق عمومی را زیر سوال می‌برد، اگر بتوانیم آنها را به صورت فنی کنترل کنیم، خوب می‌شود. اما اصل آن باید باز باشد و همه استفاده کنند.

ایمانی درباره‌ی طرح مجلس درباره‌ی محدود کردن فضای مجازی می‌گوید: مجلس یک مفهوم کلی است، اینکه یک تعدادی از نماینده‌های مجلس یک موضوعی را راجع‎‌به چیزی بگویند، نمی‌توان گفت مجلس اینکار را کرد. مجلس از ۲۹۰ نفر تشکیل شده است. طرح‌های مجلس باید به هیئت رئیسه برود و بعد به کمیسیون مربوطه ارجاع بدهد و کمیسیون مربوطه آن را بررسی کند اگر با آن موافق بودند، به صحن علنی بدهد و اگر تصویب شد به شورای نگهبان بفرستند، خیلی پروسه دارد. اگر بیست تا نماینده یک طرحی را بدهند که دیگر نظر مجلس نیست.

مجلس در برابر دولت رئیسی، نمی‌ایستد
او درباره‌ی تفاوت رویکرد ابراهیم رئیسی با مجلس فعلی گفت: ممکن است رویکرد آقای رئیسی با مجلس متفاوت باشد؛ در این زمینه تصمیم‌گیرنده دولت است، الان هم با توجه به هماهنگی‌های دولت و مجلس، تصور نمی‌شود در این‌باره دچار مشکلاتی شوند. البته ممکن است در مسائل کلان کشور اختلاف نظرهایی به وجود بیاید که طبیعی است. درباره‌ی فضای مجازی هم اگر دولت تصمیمی بگیرد، تصور نمی‌کنم مجلس خیلی در مقابل آن بایستد.

رجایی‌پور: استراتژی نظام مسدود بودن این شبکه‌های اجتماعی است
نوید رجایی‌پور، مدیر عامل «پرشین بلاگ» درباره‌ی آینده‌ی توییتر و تلگرام در دولت ابراهیم رئیسی می‌گوید: فکر نمی‌کنم تغییر و تحول خاصی درباره‌ی تلگرام و توییتر رخ دهد. همه از تلگرام و توییتر استفاده می‌کنند، حتی کسانی از بیت رهبری هم به توییتر دسترسی دارند. استراتژی نظام این است که این شبکه‌های اجتماعی مسدود باشد، خیلی ربطی به اشخاص ندارد.

او درباره‌ی اینکه با وجود این استراتژی خود افراد بلند مرتبه چرا در این فضا حضور دارند، گفت: خودشان در این شبکه‌ها حضور دارند، چون یک محل ارتباط با مخاطب است و هیچ‌کس نیست که بگوید تاثیرگذاری سیاسی و اجتماعی ندارد. تا به الان خیلی رویکرد مثبتی نسبت به این رسانه‌ها نبوده، بلاخره در ذهن خود به محدود کردن آنها فکر می‌کنند. اگر هم از آن استفاده می‌کنند، می‌خواهند بیان آنها دیده شود. نه اینکه آن فضا را مورد تایید قرار دهند. مثلاً اگر یکی از سران قوه بخواهد متنی را منتشر کند، جایی برای انتشار آن نیست. مگر اینکه یک مکتوبه‌ای بنویسند و صدا و سیما آن را بخواند که این روال پیچیده است.

رئیس‌جمهور نمی‌تواند، باید اجماع نهاهای بالا دستی باشد
او افزود: پس بزرگان از آن استفاده می‌کنند، چون دیده می‌شود و رسانه‌ها به آن دقت می‌کنند. اما فکر نمی‌کنم توییتر و تلگرام را باز کنند و اینکه تاثیرگذاری آن خیلی ربطی به باز و یا بسته بودنش ندارد. اینکه می‌گویم رفع فیلتری در کار نیست، به این دلیل نیست که خودشان نخواهند اینکار را انجام دهند. همانطور که رئیس جمهور فعلی می‌خواست رفع فیلتر کند اما نتوانست و وزیر ارتباطات گفت درخواست رفع فیلتر را ارسال کرده است. این یک اجماع در نهادی بالا دستی است، باید آنها بخواهند که گشایشی ایجاد شود. اگر بگوییم اگر رئیس جمهور بخواهد، می‌شود، همین الان رئیس‌جمهور این درخواست را داشت اما نتوانست. باید فراتر از دولت پیگیری شود و شاید با رفاقت‌ها و حسن ظن‌هایی که در نهادهای بالا دستی حاکمیت نسبت به اقای رئیسی وجود دارد، این فضاها را باز کنند.

او تاکید کرد: نمی‌توان گفت شخص رئیس‌جمهور در این زمینه عمل کند، چون قدرتی ندارد. تفکر آقای رئیسی در این زمینه‌ها مثبت است اما اینکه ایشان بتواند به تنهایی اینکار را انجام دهد، شک دارم. چون این دولت هم خواست اینکار را انجام دهد اما نشد.