بررسی گزارش های رسمی وزارت بهداشت، سازمان بهداشت جهانی و برآوردهای متخصصان اپیدمیولوژی (همهگیرشناسی) در کشورمان حاکی از آن است که در یک هفته گذشته، سویه امیکرون به سویه غالب کرونا در ایران تبدیل شده است. در این میان با توجه به این که گزارش های مختلف جهانی بخصوص گزارش های منتشرشده از کشور بریتانیا حاکی از آن است که سویه امیکرون افراد زیر 18 سال را با شیب بسیار بیشتری از سایر سویه های کرونا درگیر می کند، بنابراین می توان گفت که تعجیل در بازگشایی حضوری کامل مدارس در شرایط آغاز موج ششم کرونا در کشورمان، به صلاح نیست.
سویه امیکرون یکی از جدیدترین سویه های کرونا در جهان است. سویه امیکرون برای نخستین بار در کشور بوتسوانا در جنوب قاره آفریقا شناسایی شد. سرایت پذیری سویه امیکرون بسیار بیشتر از سویه های قبلی کرونا است. آمارهای سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که هم اکنون 72 درصد موارد ابتلا به کرونا در جهان را سویه امیکرون تشکیل می دهد. این در حالی است که بررسی گزارش های رسمی وزارت بهداشت و تخمین های متخصصان اپیدمیولوژی کشور از این حکایت دارد که سویه امیکرون به سویه غالب کرونا در کشورمان تبدیل شده و هم اکنون گسترش این سویه منجر به آغاز موج ششم کرونا در ایران شده است.
ریسک بالای شیوع امیکرون در سطح جهان
بیش از دو ماه از گسترش سویه جدید و خطرناک کرونا در جهان با عنوان سویه امیکرون می گذرد و در این مدت، رفته رفته شاهد همه گیر شدن سویه جدید در بسیاری از کشورهای دنیا و تبدیل آن به سویه غالب کرونا در جهان بوده ایم؛ چراکه شدت سرایت پذیری سویه امیکرون نسبت به سویه های قبلی کرونا بسیار بیشتر است و همین مساله باعث گسترش وسیع امیکرون در سطح جهان شده است.
نکته مهمی که در این میان باید به آن توجه داشت، این است که برخلاف تصورهای اولیه، سویه امیکرون نه تنها سویه خفیفی محسوب نمی شود، بلکه طبق گزارش های مربوط به ارزیابی سریع خطر که سازمان بهداشت جهانی در تاریخ های 18 اکتبر 2021 و 7 ژانویه 2022 منتشر کرده است، باید گفت که ریسک شیوع امیکرون در سطح جهان همچنان بسیار بالاست و به همین دلیل، نمی توان شیوع این سویه را به عنوان خودکشی ویروس کرونا توصیف کرد.
البته در هفته های اخیر سویه امیکرون بیشتر در آمریکا و کشورهای اروپایی منتشر شده است، اما آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که در منطقه شرق دریای مدیترانه که خاورمیانه و ایران نیز جزوی از آن هستند، موارد ابتلا به امیکرون در هفته های گذشته افزایش یافته است.
در این میان براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، تعداد موارد ابتلا به سویه های مختلف کرونا در منطقه شرق دریای مدیترانه در هفته گذشته به میزان 68 درصد رشد کرده و همچنین آمار مرگ ناشی از کرونا در هفت روز اخیر نیز یک درصد از هفته قبل از آن بیشتر بوده است.
72 درصد کرونایی های دنیا، امیکرون دارند
همچنین نقشه های مربوط به ابتلا به کرونا در سطح جهان که توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است، نشان می دهد در شرایطی که کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، غرب اروپا و استرالیا به شدت با موارد جدید کرونا درگیر هستند، ایران از جمله کشورهایی است که با وجود گذشت بیش از دو ماه از شیوع سویه امیکرون در سطح جهان، هنوز هم آمار موارد ابتلا به کرونا در آن در مقایسه با سایر کشورها در سطح نسبتا پایینی قرار دارد و البته آمار مرگ ناشی از کرونا در کشورمان نیز در مقیاس جهانی در سطح بسیار پایینی قرار گرفته است.
البته باید توجه داشت که براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، اساسا در سطح جهان در چهار هفته گذشته میزان شیوع سویه دلتا با شیب بسیار زیادی کاهش یافته و مقدار شیوع سویه امیکرون با همان شیب افزایش یافته است. همین مساله باعث شده است که هم اکنون سویه امیکرون، به سویه غالب کرونا در سطح جهان تبدیل شود و توالییابیهای ژنتیکی انجام شده در سطح جهان نشان می دهد که در حال حاضر 72 درصد موارد بررسی شده ابتلا به کرونا در سطح جهان مربوط به سویه امیکرون و 28 درصد مربوط به سویه دلتا است و البته سهم سایر سویه های کرونا از جمله آلفا، بتا و گاما نیز نزدیک به صفر است.
همچنین بررسی های سازمان بهداشت جهانی در تاریخ 10 تا 17 ژانویه نشان می دهد که در آن تاریخ، 96 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در بریتانیا، 94 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در ژاپن، 90 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در آمریکا، 88 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در مکزیک، 87 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در برزیل، 86 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در بوتسوانا (مبدا شیوع سویه امیکرون)، 84 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در استرالیا و 83 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در اسپانیا مربوط به سویه امیکرون بودند.
سازمان بهداشت جهانی: اطلاعات دقیق مربوط به امیکرون در ایران مشخص نیست
متاسفانه با وجود این که توالییابیهای ژنتیکی انجام شده در کشورهای مختلف نشان می دهد که شیوع سویه امیکرون در هفته های اخیر به شدت در سطح جهان رشد کرده، اما از نظر سازمان بهداشت جهانی، ایران جزو کشورهایی است که با وجود مشاهده امیکرون در آن، اطلاعات مربوط به میزان شیوع این سویه در کشورمان مشخص نیست که این مساله نشان می دهد که آزمایش های ژنتیکی مربوط به شناسایی سویه های مختلف کرونا در ایران، هنوز هم به شکل مطلوبی انجام نمی شود.
این در حالی است که مطابق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در منطقه شرق دریای مدیترانه که خاورمیانه نیز جزوی از آن محسوب می شود، در هفته اخیر شاهد افزایش 45 درصدی موارد ابتلا به کرونا در مراکش، رشد 19 درصدی موارد ابتلا به کرونا در لبنان و صعود 194 درصدی موارد ابتلا به کرونا در تونس بوده ایم.
همچنین آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که در هفته گذشته در کشور مصر، آمار مرگ ناشی از کرونا 9 درصد بیشتر شد و تونس هم با افزایش 54 درصدی آمار مرگ ناشی از کرونا مواجه شد و این مساله نشان می دهد که شیوع گسترده سویه امیکرون، می تواند علاوه بر موارد ابتلا، منجر به رشد موارد مرگ و میر ناشی از کرونا هم بشود.
رشد 12 درصدی موارد روزانه کرونا در ایران در هفته گذشته
در این میان بررسی آمارهای رسمی ابتلا به کرونا در ایران نیز نشان می دهد که با وجود کاهش نسبی موارد روزانه ابتلا به کرونا در کشورمان از یکم تا هجدهم دی ماه، از روز نوزدهم دی رفته رفته با افزایش آمار روزانه مبتلایان به کرونا در کشورمان مواجه بوده ایم که شیب افزایشی این مساله در چند روز گذشته بسیار بیشتر شده است؛ به نحوی که در یک هفته اخیر، آمار مبتلایان روزانه به کرونا در ایران، هر روز به میزان 12 درصد افزایش یافته است و در بازه زمانی 6 روزه منتهی به یکم بهمن، آمار موارد روزانه کرونا در کشورمان دو برابر شده است.
به همین دلیل، متخصصان اپیدمیولوژی (همهگیرشناسی) کشور پیش بینی کرده اند که تا 10 بهمن، احتمالا آمار موارد روزانه کرونا در کشورمان به 12 هزار نفر خواهد رسید و از 20 بهمن نیز تعداد موارد روزانه کرونا می تواند از 30 هزار نفر نیز بیشتر شود؛ چراکه بررسی نمودار موارد روزانه ابتلا به کرونا در ایران نشان می دهد که در هفته های اخیر، آمار موارد روزانه ابتلا به کووید19 در ایران به میزان 12 درصد رشد کرده است.
همچنین بررسی نمودار موارد روزانه مرگ و ابتلا به کرونا در منطقه شرق مدیترانه که از سوی سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است، نشان می دهد در این منطقه که ایران هم جزوی از آن است، در دو هفته گذشته، آمار موارد مرگ روزانه مرگ ناشی از کرونا با شیبی اندک رو به رشد گذاشته و البته آمار موارد روزانه ابتلا به کرونا نیز با شیبی تند افزایش یافته است.
هنوز بیش از 10 درصد ایرانیان از واکسیناسیون پرهیز می کنند
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت این است که با وجود سرعت مناسب واکسیناسیون کرونا در ماه های مهر و آبان در کشورمان، سرعت واکسیناسیون در ماه های آذر و دی در ایران با شیب زیادی کاهش یافته است، به نحوی که از ابتدای آذر، تعداد موارد روزانه تزریق دُز اول واکسن کرونا در ایران به کمتر از صد هزار مورد رسیده و از ابتدای دی ماه نیز تعداد موارد روزانه تزریق دُز دوم واکسن کرونا در کشور به کمتر از صد هزار مورد کاهش یافته است.
در این میان آخرین آمارهای وزارت بهداشت حاکی از آن است که هم اکنون 60 میلیون و 513 هزار و 855 نفر معادل 89.3 درصد جمعیت بالای 12 سال کشور، دُز اول واکسن کرونا را دریافت کرده اند، دُز دوم واکسن کرونا به 53 میلیون و 651 هزار و 657 نفر معادل 79.1 درصد جمعیت بالای 12 سال کشور تزریق شده و 14 میلیون و 856 هزار و 764 نفر معادل 21.9 درصد جمعیت بالای 12 سال کشور نیز هر سه دُز واکسن کرونا را دریافت کرده اند.
تحلیل این آمار نیز حاکی از آن است که همچنان بیش از 10 درصد ایرانیان بالای 12 سال از تزریق واکسن کرونا پرهیز می کنند و این در حالی است که دُز سوم واکسن هم که تزریق آن مهمترین راهکار برای مقابله با سویه امیکرون تلقی می شود، تنها به ... درصد ایرانیان بالای 12 سال تزریق شده است. همچنین تزریق دُز دوم واکسن کرونا نیز به 79.1 درصد ایرانیان بالای 12 سال انجام شده است که این مساله نشان می دهد ایران هنوز نتوانسته به واکسینه کردن 80 درصد جمعیت بالای 12 سال کشور دست یابد.
بیش از 90 درصد موارد جدید کرونا در تهران مربوط به امیکرون است
اما در حالی شاهد کاهش سرعت واکسیناسیون در کشورمان در دو ماه گذشته هستیم که تخمین های متخصصان اپیدمیولوژی از توالییابیهای ژنتیکی انجام شده در ایران نشان می دهد در حالی که پنج هفته پیش موارد ابتلا به امیکرون تنها حدود 8 درصد از موارد ابتلا به کرونا در کشورمان را تشکیل می داد، دو هفته پیش سهم مبتلایان به امیکرون در کشورمان به 43 درصد موارد ابتلا به کرونا رسید.
در این میان البته هنوز آمار دقیقی از مبتلایان به امیکرون در هفته گذشته منتشر نشده است، اما گزارش های غیررسمی حاکی از آن است که در این بازه زمانی، در استان های تهران، مرکزی، خراسان رضوی، مازندران و هرمزگان بیش از 90 درصد و در سایر استان های کشور بیش از 80 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا مربوط به سویه امیکرون بود. به همین دلیل باید اذعان داشت که هم اکنون سویه غالب کرونا در کشورمان، سویه امیکرون است.
شیب افزایشی ابتلا به امیکرون در زیر 18 ساله های بریتانیا
نکته مهمی که در پایان باید به آن توجه داشت، این است که براساس گزارش های موارد مبتلا به امیکرون در کشور بریتانیا، با وجود این که در یک هفته گذشته، آمار موارد ابتلا به کرونا در اغلب بازه های سنی مردم این کشور رو به کاهش گذاشته، اما میزان ابتلا به کرونا در بازه سنی صفر تا 18 سال در این کشور با شیب زیادی افزایش یافته که از نظر متخصصان بهداشتی این کشور، دلیل اصلی این مساله بازگشایی مدارس در بریتانیا بوده است.
در واقع، با توجه به این که طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، حدود 96 درصد موارد جدید ابتلا به کرونا در بریتانیا مربوط به سویه امیکرون است، بنابراین بازگشایی مدارس در این کشور عملا منجر به افزایش محسوس مبتلایان به امیکرون در افراد زیر 18 سال شده است. در ایران هم که در شرایط حاضر، امیکرون به سویه غالب کرونا در کشورمان تبدیل شده و متخصصان بهداشتی نسبت به آغاز موج ششم کرونا در کشورمان، به نظر می رسد تعجیل در بازگشایی کامل حضوری مدارس از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا صحیح نیست.