آیین پایانی چهلمین جشنواره فیلم فجر، امشب (جمعه ۲۲ بهمن) در سالن همایش‌های برج میلاد تهران، در حالی برگزار شد که فهرست برندگان سیمرغ، چند ساعت پیش از آغاز آن، لو رفته بود. با این وجود، به جز سخنان طنزِ هادی حجازی‌فر در هنگام دریافت جایزه خود، هیچ‌یک از مدیران و مسوولان سازمان سینمایی و جشنواره، واکنشی به این رویداد بی‌سابقه، نشان ندادند.

با جمع‌بندی آرای هیات داوران، «موقعیت مهدی» و «علف‌زار» با دریافت ۵ سیمرغ بلورین و «برف آخر» با ۴ جایزه، پیشتازان چهلمین جشنواره فیلم فجر شناخته شدند. فیلم‌های «بدون قرار قبلی»، «دسته دختران»، «ضد» و «نگهبان شب» هم، هر کدام ۲ جایزه بردند.

در آغاز این آیین، مسعود نقاش‌زاده، دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر، روی صحنه رفت و در سخنانی گفت: «ما برای این جشنواره، یک آیین‌نامه دقیق و گاهشمار معین داشتیم که فرصتی برای آینده‌نگری به ما می‌دهد. برای ارتقای جشنواره به قانون‌گرایی تاکید داشتیم. فیلم‌ها را براساس برنامه برگزیدیم و فشارها را نپذیرفتیم. البته دشواری‌های بسیاری داشتیم و در برابر تهدیدها و یاس‌ها، همکاران ما تلاش کردند که کار درست را انجام دهند.»

آغاز پرواز سیمرغ‌ها

سپس نوبت به اعلام اسامی برندگان در بخش‌های گوناگون جشنواره رسید.

سیمرغ بلورین بهترین عکس فیلم به حبیب مجیدی برای فیلم «منصور» اهدا شد.

دیپلم افتخار بهترین پوستر به احسان برآبادی برای فیلم «پیرمردها نمی‌میرند» اهدا شد. داوران در این بخش، هیچ اثری را شایسته دریافت سیمرغ ندانستند.

سیمرغ بلورین بهترین آنونس به امید میرزایی برای فیلم‌های «صحنه‌زنی» و «تک‌تیرانداز» اهدا شد.

سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه به رضا نجاتی برای فیلم «ارفاق» اهدا شد.

رضا نجاتی پس از دریافت جایزه گفت: «این جایزه را به خانواده‌ام تقدیم می‌کنم که همه چیز من هستند. از کسانی که در این فیلم کمک کردند تشکر می‌کنم. من از بچگی تمرین می‌کردم که پشت این تریبون چه بگویم که در این لحظه از یاد بردم. امیدوارم در فیلم بلندم، از چشم و گوش مخاطب حفاظت کنم که چه چیزی را می‌خواهم به او بگویم.

سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند به «احتضار» ساخته حجت طاهری، به تهیه‌کنندگی عبدالخالق طاهری اهدا شد.

بزرگداشت احمدرضا معتمدی با حضور علی نصیریان

پس از اعلام جوایز جشنواره چهلم در بخش فیلم کوتاه و مستند، بزرگداشت احمدرضا معتمدی برگزار شد.

در آغاز، ویدیویی درباره این کارگردان و استاد دانشگاه پخش شد که در بخشی از آن، دکتر معتمدی گفت: «وقتی من مطلبی درباره فلسفه اگزیستانسیالیسم می‌خوانم، آن را به زبان سینما برمی‌گردانم. یعنی مفاهیم و محتوای فلسفی باید به فرم استحاله پیدا کنند تا هنر ناب پدیدار شود. من این تحقیقات را در قالب کتابی سه جلدی به نام «فلسفه فیلم» ارائه دادم.»

در ادامه، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خراعی، رئیس سازمان سینمایی، علی نصیریان، بازیگر پیشکسوت سینما و مسعود نقاش‌زاده، دبیر جشنواره برای این مراسم بزرگداشت روی صحنه آمدند و سپس احمدرضا معتمدی بر صحنه حاضر شد.

علی نصیریان در بزرگداشت احمدرضا معتمدی گفت: «من با آقای معتمدی یک فیلم کار کردم. باید بگویم او به لحاظ اخلاق و کار بسیار حرفه‌ای است و من از همکاری با اوبسیار لذت بردم. باید به یاد داشت که فرهنگ پشتوانه هنرمند است و هنر صرفا به تخصص بستگی ندارد و هنرمند در ابتدا موظف است که با مقوله فرهنگ ایرانی و خارجی و با پشتوانه‌های دینی و معرفتی آشنا باشد.»

این بازیگر پیشکسوت افزود: «در دهه ۳۰، تنها یک کتاب تئاتری موجود بود اما حالا شاهد سیل کتاب‌ها در این حوزه هستیم. فرهنگ، غذای روح و جان یک ملت است و روح افراد از طریق سینما، کتاب، تئاتر و موسیقی تغذیه می‌شود و به آگاهی دست می‌یابد. من به احمدرضا معتمدی تعظیم می‌کنم.»

سپس، احمدرضا معتمدی که به دلیل سکته مغزی، دو سالی می‌شود روی ویلچر می‌نشیند، گفت: «از دست‌اندرکاران برگزاری جشنواره و علی نصیریان کمال سپاسگزاری را دارم. علی نصیریان با سلول به سلول وجودش کار می‌کند و همه هنر خود را با اخلاق در هم می‌آمیزد. من از همکاری با ایشان بسیار خرسند هستم. او همواره به دیسیپلین تئاتری متعهد بود و من از او مسائل بسیاری را یاد گرفتم.»

او ادامه داد: «من در ابتدای انقلاب ساده‌لوحانه شیفته شعار «طرحی نو براندازیم» شدم و امروز فهمیدم علم برای بیان طرح‌های جدید کافی نیست بلکه فلسفه علم است که با بررسی نظریات علمی، نظریه‌پردازی‌های جدیدی را جهت ارتقای سطح کیفی علم مورد بحث ارائه می‌دهد. من هم ۳۰ سال مشغول بررسی و نوشتن کتاب فلسفه فیلم بودم و طولانی شدن این روند به دلیل ذات خود این جریان است.»

این فیلمساز افزود: «باید از همسرم هم تشکر کنم که ۳۰ سال با حقوق مختصر معلمی زندگی کردیم و حتی برایش یک انگشتر هم نگرفتم. می‌خواهم بگویم که بسیار دوستش دارم.»

معتمدی که در کارنامه هنری‌اش، ساخت فیلم‌هایی چون «سوء تفاهم»، «راه رفتن روی سیم»، «آلزایمر»، «قاعده بازی»، «دیوانه‌ای از قفس پرید»، «زشت و زیبا» و «هبوط» را دارد، متولد سال ۱۳۴۰ و دانش‌آموخته رشته اقتصاد و دارای دکترای رشته فلسفه است که علاوه بر ساخت فیلم، آثاری درباره مباحث تئوریک هنر و فلسفه زیبایی‌شناسی را هم منتشر کرده است.

در ادامه، محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی در سخنانی کوتاه گفت: «خوشحالم که در آیین اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر در خدمت شما هستم. از همه مردم و علاقه‌مندان سینما در کلیه استان‌ها تشکر می‌کنم و همه کسانی که ایستادند و در این شرایط مقاومت کردند. دست تمام شمایی که تلاش کردید تا سینما سرپا بماند، می‌بوسم.»

گلایه بهروز شعیبی از دیده نشدن بازیگران فیلم «بدون قرار قبلی»

سپس، نوبت به اهدای سیمرغ زرینِ بهترین فیلم از نگاه ملی به یاد حاج قاسم سلیمانی رسید.

زینب سلیمانی برای اهدای این جایزه روی صحنه آمد که به فیلم «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی به تهیه‌کنندگی محمود بابایی رسید.

بهروز شعیبی پس از دریافت این جایزه گفت: «این جایزه برای ما خیلی ارزش دارد. امسال جای بسیاری از دوستان ما که توقع داشتیم بازی آن‌ها دیده شود، خالی است. من و محمود بابایی این جایزه را به نمایندگی از گروهی گرفتیم که یک‌سال برای این فیلم تلاش کردند. خدا را شکر این فیلم همان جایزه‌ای که باید را گرفت و ما در چند روز آینده، آن را به پیشگاه صاحبش، خواهیم رساند.»

محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این آیین، گفت: «چهلمین جشنواره فیلم فجر، امشب به پایان می‌رسد و عدد چهل، عددی مقدس در فرهنگ دینی ما است. از صبح فردا، جشنواره چهل و یکم فیلم فجر برای ترسیم سینمایی امیدآفرین، آگاهی‌بخش و انگیره دهنده شروع به کار می‌کند.»

او ادامه داد: «با بررسی تجارب به دست آمده در این چهل سال و با بررسی نقاط ضعف و قدرت برای اعتلای سینمای ایران و متناسب با ارزش‌های انقلاب اسلامی گام خواهیم برداشت. سینمای ما موفقیت‌های زیادی تاکنون به ارمغان آورده اما چیزی که امروز می‌بینیم سطح توقع ما را برآورده نمی‌کند و به دنبال اعتلای هر چه بیشتر هستیم. در آغاز گام دوم انقلاب اسلامی، هنر باید پیشتاز باشد. با سینما می‌توان روایت اصیل ایرانی را به تصویر کشید. با دیپلماسی فرهنگ و هنر که برای دولت اهمیت بسیار دارد می‌توان موفق بود.»

پیامِ فرشته حسینی به نوید محمدزاده پس از دریافت جایزه

ادامه بخش آیین پایانی چهلمین جشنواره فیلم فجر، معرفی برندگانِ شاخه‌های گوناگون بخش سودای سیمرغ بود.

سیمرغ بهترین جلوه‌های ویژه بصری، به حسن نجفی و امیر ولی‌خانی برای فیلم «دسته دختران» رسید.

سیمرغ بهترین جلوه‌های ویژه میدانی را ایمان کرمیان برای فیلم «موقعیت مهدی» به دست آورد.

سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی به امید گل‌زاده برای دو فیلم «برف آخر» و «شادروان» اهدا شد.

سیمرغ بلورین بهترین طراحی لباس را مارال جیرانی برای فیلم «خائن‌کشی» دریافت کرد.

سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه از آنِ محمدرضا شجاعی برای فیلم «ضد» شد.

سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به مسیح حدپور سراج برای «موقعیت مهدی» رسید.

سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری را علیرضا علویان برای دو فیلم «بدون قرار قبلی» و «علف‌زار» دریافت کرد.

دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن را بهزاد عبدی برای فیلم «علفزار» به دست آورد.

سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به مسعود سخاوت‌دوست برای فیلم «موقعیت مهدی» اهدا شد.

سیمرغ بلورین بهترین تدوین را حمید نجفی‌راد برای فیلم «علف‌زار» به دست آورد.

سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به آرمان فیاض برای فیلم «برف آخر» رسید.

دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن به فرشته حسینی برای فیلم «دسته دختران» اهدا شد.

فرشته حسینی پس از دریافت این دیپلم افتخار گفت: «خیلی ممنون از هیات داوران. از خانم قیدی تشکر می‌کنم که جایش در این مراسم خیلی خالی است.» او همچنین خطاب به نوید محمدزاده (همسرش) که در سالن حضور داشت، گفت: «نوید، این لحظه مهمی است که تو مرا نگاه می‌کنی...»

سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را صدف اسپهبدی برای فیلم «علف‌زار» دریافت کرد.

بالا رفتن ضربان قلب بازیگرِ برنده سیمرغ

دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به علی‌اکبر اصانلو برای فیلم «نگهبان شب» رسید.

سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را هم نادر سلیمانی برای فیلم «ضد» دریافت کرد.

او پس از دریافت جایزه گفت: «کارم از این بعد سخت شد. قبلا طنز کار می‌کردم و الان مانده‌ام که چه کار کنم. از هیات داوران متشکرم‌. ۳۰ است که کار می‌کنم اما این برای اولین بار است که ضربان قلبم بالا رفته است. آرزو دارم زنان سرزمینم آزاد باشند. «ضد» را به مادران این سرزمین و مادران شهدا تقدیم می‌کنم. از همکارانم ممنونم و امیدوارم بتوانم کارهای بهتری انجام دهم.»

سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اصلی زن به طناز طباطبایی برای فیلم «بی‌رویا» اهدا شد.

طناز طباطبایی پس از دریافت این جایزه گفت: «خدا را شاکر هستم و باید بگویم هرچه داریم مدیون آقای نصیریان و آن نسل طلایی در بازیگری است. از آرین وزیر دفتری، بابت فیلم خوبی که ساخت تشکر می‌کنم. این جایزه مرهون زحمات تک‌تک عوامل فیلم است.»

سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را هم امین حیایی برای فیلم «برف آخر» دریافت کرد.

این بازیگر، پس از دریافت جایزه خود گفت: «از یک قصه عشق برای‌تان بگویم. این دومین سیمرغ من است. عاشقانه در خدمت این گروه بودم و دست تک تک عوامل را می‌بوسم.»

اسامی برنده‌های جشنواره را ما لو ندادیم!

سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی فیلم اول به هادی حجازی‌فر برای فیلم «موقعیت مهدی» رسید.

حجازی‌فر بعد از دریافت سیمرغ، به شوخی گفت: «هرچه می‌شود، ما را مقصر می‌دانند؛ اول گفتند حذف سیمرغ مردمی به‌خاطر فیلم ما بوده است، ولی اسامی برنده‌های جشنواره را دیگر عوامل «موقعیت مهدی» لو نداده‌اند.»

او ادامه داد: «سینما در این شش سال با من مهربان بوده و امیدوارم ناامیدتان نکنم. حدود دوسال در گیر ساخت این فیلم بودیم و همه اعضای گروهم را در کنار خودم داشتم؛ این را بگویم که آمدیم بمانیم؛ این تازه اول راه است.»

سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را کاظم دانشی برای نگارش فیلمنامه «علف‌زار» به دست آورد.

دیپلم افتخار جایزه ویژه هیات داوران، به سیدهادی محقق، کارگردان فیلم «درب» رسید.

سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران را امیرحسین عسگری، کارگردانِ فیلم «برف آخر» دریافت کرد.

سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به سیدرضا میرکریمی، برای «نگهبان شب» اهدا شد.

در پایان، سیمرغ بلورین بهترین فیلم را حبیب والی‌نژاد، تهیه‌کننده فیلم «موقعیت مهدی» به دست آورد.