مغز یکی از نعمت هایی است که خداوند به انسانها داده است. این نعمت نقش حیاتی در زندگی، آموزش علم و رشد و ترقی انسان دارد. مغز انسان دارای ویژگی های عجیبی است و توانایی های منحصر به فردی دارد. اما برای استفاده از این قسمت از بدن نیاز است که این ویژگی ها را بشناسیم و راه هایی استفاده از آن را بیاموزیم. در این مطلب می خواهیم یکی از قسمت های مغز را که دارای توانایی خاصی برای انسان است را مورد بررسی قرار دهیم.
برای آن که با سیستم RAS و عملکرد آن آشنا شوید بهتر است تا برای شما چند مثال بزنیم که در زندگی روزمره شما ممکن است اتفاق افتاده باشد.
شاید با مرور خاطرات گذشته به یاد آورید که مثلا در منطقه مشخصی از شهر قصد خرید خانه را داشتید و مدتی ذهن شما درگیر این موضوع بوده است. در این زمان شما ممکن است به طور اتفاقی در جمعی قرار گرفته باشید که درباره آن ملک یا املاک آن منطقه در حال گفت و گو باشند.
یا به طور اتفاقی با فردی آشنا شوید که در آن محل زندگی می کند. یا مثلا شما قصد خرید یک خودرو با مدل مشخص را دارید ، وقتی که درگیر خرید این خودرو می شوید به طور ناخودآگاه متوجه می شوید که این مدل خودرو در خیابان به تعداد زیادی وجود دارد یا می شنوید که فلان دوست یا فامیل نیز همین مدل خودرو را خریداری کرده است یا مثلا شما هوس غذایی کرده اید و هنگامی که وارد ساختمان خود می شوید بوی آن غذا فضای ساختمان را پر کرده است.
همه این مثال هایی که زده شد به صورت اتفاقی نبوده است بلکه عملکرد ذهن شماست که به آن سیستم RAS می گویند. سیستم RAS مخفف سه کلمه Reticular Activiting System که به معنی دستگاه فعال کننده مشبک است. سیستم RAS در مغز ما قرار دارد و از نظر اندازه شاید به اندازه ی یک چهارم یک پرتقال باشد. وظیفه اصلی این قسمت فیلتر کردن اطلاعات یا پالایش اطلاعات است.
هر اطلاعاتی که وارد سیستم RAS شود ، خواه یک خودرو باشد یا ملک یا غذا و... دچار برجستگی می شود و سیستم RAS ، آن قسمت را برجسته می کند و برخی از حواس پنج گانه ما را نیز در اختیار قرار گرفته و سعی می کند مدام آن را به ما یادآوری کند. قسمتی که سیستم RAS بیشتر از آن استفاده می کند قسمت بینایی ما است. سیستم این قسمت را در اختیار می گیرد و مثلا هر کجا خودرو مورد نظر را دید سریع آن را در ذهن برجسته کرده و به ما یادآوری می کند.
حالا که می دانیم عملکرد این سیستم چگونه است بهتر است بدانیم که آیا این عملکرد برای ما مفید است یا مضر ؟ در جواب باید گفت که این سیستم هم می تواند مفید باشد و هم می تواند مضر و تنها به نوع استفاده ی از آن بستگی دارد. به طور مثال اگر فردی خوش بین باشید و سیستم RAS شما فعال باشد و به دنبال مثلا پیشرفت اقتصادی باشید ذهن شما و سیستم RAS مدام در اطلاعاتی که به طور روزانه وارد مغز شما می شود جست و جو کرده و راه ها و ایده های اقتصادی مثبت و خوبی را برای شما برجسته می کند و باعث پیشرفت شما می شود.
اما اگر در همین زمینه اقتصادی فردی بد بین و عیب جو باشید اگر چه تمام تلاش خود را برای پیشرفت اقتصادی و کسب ثروت انجام می دهید اما سیستم RAS اطلاعات و موانع پیشه روی پیشرفت شما را مدام برایتان برجسته می کند و همین امر باعث عدم پیشرفت یا کاهش سرعت پیشرفت می شود.
به عبارت دیگر اگر انسان بد بینی باشید سیستم RAS مانند زمانی عمل می کند که در خودرو یادتان رفته است ترمز دستی را بخوابانید و حرکت می کنید ، خودرو شما حرکت می کند و شما شاید متوجه ترمز دستی نشوید اما مدام چیزی جلوی سرعت خودرو را می گیرد. سیستم RAS در انسان بدبین همانند همین ترمز در راه رسیدن به پیشرفت و اهداف عمل می کند.
و اگر انسان خوش بینی باشید سیستم RAS مانند زمانی عمل می کند که شما در جاده با خودرو در حال حرکت هستید و باد موافقی از پشت سر به حرکت خودرو شما کمک می کند و آن را به جلو می راند. شاید شما متوجه این باد موافق نشوید اما از نظر علمی و مصرف انرژی این باد موافق تأثیر زیادی در حرکت خودرو دارد. باید از سیستم RAS در زندگی همانند همین باد موافق استفاده کرد تا باعث پیشرفت در زندگی انسان شود.
با مطالب گفته شده به این نتیجه می رسیم که تأثیر سیستم RAS بر ذهن و هم چنین زندگی ما بسیار زیاد است پس بهتر است از آن در زندگی برای پیشرفت و ترقی و شکوفایی استعدادهای خود استفاده کنیم.