یک حقوقدان بازار سرمایه ضمن بررسی ابعاد حقوقی عرضه سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در این بازار، بر این نکته تاکید کرد که خصوصی‌سازی با بورسی‌سازی متفاوت است.
حمید اسدی با تاکید بر اینکه به صورت کلان خصوصی‌سازی با بورسی‌سازی متفاوت است، توضیح داد: خصوصی‌سازی الزاما بورسی‌سازی نیست. وقتی سازمان خصوصی‌سازی میخواهد شرکتی را خصوصی کند، نباید الزاما به این فکر کنیم که شرکت باید در بازار۱ سرمایه پذیرفته یا در بورس ها و فرابورس درج و عرضه اولیه شود. سازمان خصوصی اگر ادعا دارد که میخواهد خصوصی سازی کند، روش‌های خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران متفاوت است. میتوان سهام را در بانک‌ها عرضه کند.
وی با بیان اینکه هر الزامی که سازمان خصوصی‌سازی میخواهد برای عرضه استقلال و پرسپولیس ایجاد کند باید با پذیرفتن شرایط، ساختار، ضوابط و احکام بازار سرمایه باشد، گفت: در نظام اقتصادی ایران طبق ماده دو قانون بازار اوراق بهادار مسئولیت بازار سرمایه و حفظ امنیت و سلامت این بازار با سازمان بورس و اوراق بهادار است. یعنی طبق ماده دو قانون بازار اوراق بهادار، در راستای حمایت از حقوق سرمایه گذاران و با هدف ساماندهی و ایجاد بازار منصفانه و کارا، شورای عالی بورس و سازمان بورس تشکیل شدند. ماده دو قانون بازار اوراق بهادار، که قانون مصوب مجلس است بر سازمان خصصوی سازی هم حاکم است.
این حقوقدان بازار سرمایه درمورد این ماده توضیح داد: این ماده اذعان میکند که مسئولیت و وظیفه حمایت در بازار سرمایه بر عهده سازمان بورس و شورای عالی بورس است. بنابراین نمیتوانیم و نباید قواعد بازار سرمایه را به دلیل منافع سازمان خصوصی سازی یا دولت نقص کنیم. پس اگر سازمان خصوصی‌سازی میخواهد شرکتی را وارد بازار کند، باید قواعد قانونی بازار سرمایه را بپذیرد و سازمان خصوصی‌سازی حق دخالت در بازار سرمایه را ندارد. اگر سازمان خصوصی‌سازی قصد دارد شرکتی را وارد بازار سرمایه کند، باید همانظور که شرکت‌های دیگر وارد بازار سرمایه می‌شوند، مکلف به پذیرش قواعد بازار سرمایه برای ورود شرکت‌ها به این بازار باشد.
آیا ارزشگذاری برند دو باشگاه معتبر است؟
اسدی به این سوال که آیا ارزشگذاری برند دو باشگاه معتبر است، پاسخ داد: سازمان خصوصی‌سازی ادعا میکند، ارزشگذاری این شرکت‌ها را بر مبنای کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناسان داخلی خودش یا نهادهای یک ارگان داخلی که ربطی به بازار سرمایه ندارد، انجام داده است و بازار سرمایه باید آن را بپذیرد که این حرف، حرف اشتباهی است. چراکه بازار سرمایه برای ارزشگذاری سهام معیارها و ضوابط خاص خود را دارد.
وی ادامه داد: سازمان خصوصی‌سازی ادعا میکند برند باشگاه استقلال و پرسپولیس با ارزش است و برندی است که ارزشگذاری بالایی دارد و ممکن است ادعا کند بازار سرمایه باید قیمت برند را بپذیرد. یعنی ممکن است این سازمان این ادعا را داشته باشد که دو باشگاه هوادار و طرفداران میلیونی و بین المللی زیاد دارند که این موضوع صحت دارد و ممکن است فردی برای بلیط مسابقه دو باشگاه، چند ده برابر پول بیشتری پرداخت کند. حتی شاید فردی به دلیل علاقه به این باشگاه ها، ماهیانه به حساب باشگاه پول واریز کند. اما معیار ما در بازار سرمایه این نیست. معیار بازار سرمایه برای ارزشگذاری سهام، سودآوری شرکت است. پیش بینی سوداوری شرکت ها است که در بازار سرمایه به شرکت ها ارزش میدهد، نه اعتبار برند شرکت ها.
این حقوقدان بازار سرمایه با تاکید بر اینکه اعتبار برند شرکت ها زمانی میتواند برای بازار سرمایه ارزش ایجاد کند که آن برند منجر به سودآوری شود، اظهار کرد: صرف اینکه این باشگاه ها اعتبار و برند دارند، صرف اینکه ارزشگذاری برند روی ان ها انجام شده است، حتی توسط کارشناسان رسمی دادگستری، معیار الزام آوری برای پذیرش در بازار سرمایه نیست. بازار سرمایه شرکتی را دارای ارزش میداند که آن شرکت سودآور باشد. معیار در بازار سرمایه سودآوری است نه این که شرکتی چند ۱۰ میلیون طرفدار داشته باشد.
اسدی تاکید کرد: اگر این تفاوت معیارها را در کنار ماده دو قانون بازار اوراق بهادار و بند ۱۱ ماده هفت قانون بازار اوراق بهادار بگذاریم به این نتیجه میرسیم که سازمان خصوصی سازی مکلف به تبعیت قواعد حقوقی بازار سرمایه است. زیرا قانون بازار مصوب مجلس بوده و برای همه سازمان ها و وزارت خانه های کشور است و همگی تابع آن هستند. پس سازمان خصوصی سازی هم باید این قانون را بپذیرد.
بر اساس این گزارش دو باشگاه استقلال و پرسپولیس پس از ارزشگذاری نزد سازمان بورس ثبت شده اند و طبق گفته مسئولان قرار است در بازار پایه فرابورس عرضه شوند. نحوه ارزشگذاری دو باشگاه که بخشی از آن متعلق به برند آن ها بود، انتقادات زیادی را از سوی صاحب نظران در پی داشت.
