۶ ماه از آمدن پیمان جبلی ۴۵ساله از بخش برون مرزی به ساختمان شیشه ای صداوسیما می گذرد. او بعد از ۱۸ ماه پرحرف وحدیث مدیریت محمد سرافراز و ۵ سال مدیریت پرفرازونشیب عبدالعلی علی عسگری، حکم مدیریت سازمان صداوسیما را گرفت تا مانند پیشینه متفاوتش نسبت به همه مدیران این سازمان کارش را شروع کند.

سابقه او به عنوان خبرنگار شاید به او توانایی ببخشد که چشم اسفندیار جام جم را به تفاوت کارنامه او با دیگران تبدیل کند. او به جای تغییرات مدیریتی و تغییرات ساختاری، ابتدا تولیدات را متوقف کرد و سپس برنامه پخش بخش های خبری را به هم ریخت. او می داند که تغییر در سازمان یعنی تیشه زدن به صخره های یک کوه. ساختار سازمان صداوسیما نیازمند قدرتی فراتر از مدیریت است. پس تغییر را از برنامه ها و حیاتی ترین برنامه ها یعنی اخبار آغاز کرد. او خبرنگار است و برایش خبر، آب حیات است.

برای درک آنچه در ذهن مدیر تازه سازمان می گذرد، عصر روزی در اسفند شلوغ تهران راهی دفتر پیمان جبلی شدیم. سعی کرد تصویر مطبوعی از یک مدیر تازه نفس از خودش بسازد. او یک خبرنگار بوده که هنوز به روزنامه ایمان دارد.

بخش دیگری از این گفت وگو پیش تر در سالنامه همشهری که روز دوشنبه منتشر شد به چاپ رسیده است.

در روزهای پایانی سال موضوعی که سروصدا به راه انداخت، حذف بخش های خبری است. این تغییر و تحولات در معاونت سیاسی و بخش های خبری بر چه اساس است؟
در مورد سیاست هایی که پیش از ۵ ماه گذشته در حوزه معاونت سیاسی سازمان اجرا شده و بیش از حوزه های دیگر در بین مخاطبان و افکار عمومی نمود داشته، این نکته مدنظر است که حوزه سیاسی به لحاظ اجرای سیاست های تحولی حوزه زودبازدهی است. حوزه های دیگر سازمان صداوسیما به برنامه ریزی درازمدتی نیاز دارند. برای اینکه ایده، تبدیل به برنامه شود، زمان بر است. بعضی از ایده ها شاید سال ها طول بکشد تا به نتیجه برسد. مثل کارهای نمایشی فاخر و به قول ما که می گوییم «الفِ ویژه» که بعضی اوقات ۵ سال یا ۶ سال تولیدشان طول می کشد، طراحی ایده، شکل گیری ایده و فیلمنامه و تصمیم به اجرا گاهی اوقات ۲ دهه طول می کشد. مثل کار «حضرت موسی(ع)» که شروع کردیم و کار «سلمان فارسی» که شروع شده و در میانه راه است. اینها ایده هایی هستند که از ۲ دهه پیش حداقل اراده آن در صداوسیما وجود داشته و تازه الان به بار نشسته، لذا این حوزه ها دیربازده هستند و هر مدیر جدید سازمانی که می آید، برای اینکه سیاست های تحولی اش در حوزه های نمایشی دیده شود، به یک یا بیش از یک سال زمان احتیاج دارد اما مدل خبر اینطور است که زود می توانید سیاست مدنظرتان را اعمال کنید و به نتیجه برسید.

آنچه در حوزه سیاسی و خبر و اطلاع رسانی از روز اول در حکمی که برای معاونت تأیید سیاسی صادر شد مشخص بود، این بود که در حوزه خبر، تحولی که دنبال می کنیم تحول مبتنی بر سندمحوری است. درواقع مبنای اولویت دهی و اولویت بندی و پیگیری و مطالبات را برمبنای اسناد بالادستی می گذاریم. چون احساس ما و آسیب شناسی ای که کرده بودیم، این بود که مشکل کشور این است که اسناد و قوانین بسیار زیادی داریم، منتهی هیچ کدام آنطور که باید و شاید اجرا نمی شوند؛ یعنی اجرای سندها، اجرای قوانین، آن هم قوانین مهم و اساسی، قدم اول برای حل مشکلات کشور است. لذا مبنای کار را در حوزه خبر، سندمحوری قرار دادیم.

در حوزه خبر، اولا تشخیص اولویت بر مبنای سند تشخیص درستی باشد، از نگاه های سلیقه ای و به عبارتی، شخص محوری در حوزه سیاسی عبور کنیم و به حوزه رسانه محوری به معنی صداوسیمامحوری برسیم. سازمان صداوسیما به عنوان رسانه، به عنوان یک دستگاه بسیار مهم تصمیم گیر در حوزه فرهنگ و اطلاع رسانی باشد که تصمیم بگیرد نه یک فرد، نه یک سلیقه، نه حتی یک خبرنگار. یک سوژه توسط خبرنگار مطرح می شود، بعد جریان سازی و پیگیری پرونده هاست که باید در یک اتاق فکری شکل بگیرد. این اتاق فکر به قوانین و اسناد بالادستی و چالش های روز کشور مسلط است و به اولویت های کشور مسلط است که اینها باید حل شود، پیگیری و دنبال شود.

اولویت اول این بود که بحث سندمحوری باشد و بعد موضوع هم افزایی. هم افزایی هم یکی از مهم ترین اهدافی است که در حوزه خبر، دنبال می شود. سال های سال در حوزه سیاسی بخش های متعدد خبری در کنار شبکه خبر را داشتیم که علاوه بر آن، خبرگزاری صداوسیما را هم از سال ۹۴ که خودم معاون سیاسی سازمان بودم از شکل واحد مرکزی خبر به خبرگزاری صداوسیما تبدیل کردیم که دلایل آن هم قابل ذکر است، مجموعه های متعددی را در حوزه خبر داشتیم اما جریان سازی ای که تأثیرگذاری داشته باشد و منجر به نتیجه شود، کم اتفاق افتاده بود.

ما برای اینکه از همین ظرفیت موجود فعلی که همکاران باسابقه، باتجربه و خوش فکر و بعضا منحصربه فردی در حوزه کاری خودشان بودند، بتوانیم بهترین استفاده را کنیم، تصمیم به هم افزایی نیروها گرفتیم. برای این کار حتما لازم بود تمام این ظرفیت ها از شبکه خبر، بخش های مختلف خبری و خبرگزاری صداوسیما با هم یک جا دیده شوند و ما چندین گروه تخصصی خبرگزاری صداوسیمایمان را به ۲۰-۱۰گروه تخصصی تبدیل کنیم و هر گروه تخصصی حداقل دوباره برای خودش ۱۵-۱۰میز تخصصی داشته باشد؛ به طور مثال یک گروه تخصصی اقتصاد، برای اینکه بتوانیم جریان سازی کنیم و بتوانیم درواقع مطالبه منجر به نتیجه داشته باشیم، این گروه باید شامل تخصص های متعدد باشد که در خیلی از رسانه های حرفه ای دنیا هم معمول است.

مجموعه ظرفیت های تولید خبر و گزارش و پیگیری شبکه خبر، خبرگزاری صداوسیما و بخش های خبری صداوسیما و حتی بخشی از باشگاه خبرنگاران بیایند و به این حوزه های تخصصی تبدیل شوند که لازمه این کار هم افزایی و تجمیع امکانات و نیروی انسانی بود و عبور کردن از موازی کاری ها و آسیب شناسی بخش های خبری که همیشه در دستور کار بوده. شبکه خبر به عنوان شبکه ای که به موازات بخش های خبری سیما همیشه فعالیت می کرده و به عنوان یک شبکه مرجع شناخته شده بود. خب این یک فعالیت موازی است که اتفاق می افتاده. تصور کنید مثلا ساعت ۷ بعدازظهر یک مخاطبی که می خواهد از اخبار مطلع شود، همزمان هم شبکه یک دارد خبر را پخش می کند و هم شبکه خبر. و چون ما یک رسانه هستیم و تفاوتی نداریم؛ قاعدتا تغییر خاصی هم در رویکرد و حتی در چینش خبرها مشاهده نمی کنید. این مصداق روشن موازی کاری است. آن کسی که می خواهد خبر را ببیند، می تواند از شبکه مرجعی که خبر پخش می شود، اخبار را ببیند.

یکی از گام های مهم برای اینکه ما به آن هدف اصلی مان برسیم، این بود که از این موازی کاری ها حتی الامکان به نفع بیشتر دیده شدن خبر از این ادغام عبور کنیم البته ترجیح می دهم به جای ادغام واژه هم افزایی را به کار ببرم، هم افزایی بخش های مختلف خبری را در دستور کار قراردادیم، بررسی و مطالعه شد و با سیما هماهنگی های لازم به عمل آمد.

یکی از اشکالاتی که همیشه در کنداکتور برنامه های سیما به ویژه در شبکه های یک و دو وجود داشت، این بود که ساعت های قرار گرفتن خبرهای متوالی که پشت سر هم پخش می شود؛ باعث می شد که آن قدرت مانور در اختیار سیما نباشد. با این سیاست جدید، هم خبر متمرکز می شود، بیننده خبر می داند که در نهایت با یک مجموعه خبری کامل و جامع مواجه است، قدرت جریان سازی مجموعه سیاسی بیشتر می شود و هم قدرت مانور سیما برای اینکه بتواند از کنداکتورش حداکثر استفاده را کند بیشتر می شود. سیاست در غالب شکل گیری مجموعه تحریریه مرکزی در حوزه سیاسی که اسم آن جرس گذاشته شده شکل گرفته است. جرس خلاصه جریان سازی، راهبردنویسی و سیاستگذاری است؛ یعنی مجموعه اتاق فکر حوزه سیاسی که در آنجا فکر و بحث می شود و اولویت ها سنجیده می شود.

این موضوع چه زمانی عملیاتی می شود؟

عملا از روز اول شکل گیری دوره جدید تحولی در معاونت سیاسی، هم افزایی بخش های مختلف شبکه خبر و خبرگزاری صداوسیما شروع شد؛ نیروهای خبرنگاری که در شبکه خبر بودند و خبرگزاری صداوسیما کنار همدیگر هستند. ما دیگر ۲تا خبرنگار، یکی خبرنگار شبکه خبر و یکی خبرنگار خبرگزاری صداوسیما عملا نداریم. همه به مجموعه واحد خبرگزاری صداوسیما در میزهای تخصصی تبدیل شده اند. و هر کدام از خبرنگاران هم در حوزه تخصصی ای که خودشان علاقه داشتند رفته اند و قرار گرفته اند و آن قسمت را به حوزه تخصصی خودشان تبدیل کرده اند.

وقتی روسای سازمان تغییر می کنند، نخستین کار رئیس جدید انتصابات در شبکه های مختلف سیماست. شما سراغ این بخش ها نرفتید. حدس و گمانه زنی هایی مبنی بر حذف دو معاونت سیما و صدا وجود دارد. در مورد این بفرمایید. آیا قرار است معاونت سیما و صدا برداشته شود؟

ما برنامه تحولی خودمان را در ۳ بعد دیدیم. بعد تحول محتوایی، تحول رویکردی و تحول سازوکاری. در تحول محتوایی، ابتدا باید خلأهای محتوایی خودمان را شناسایی کنیم. در تولیداتی که تا به امروز در حوزه های مختلف صدا، سیما و حتی خبر داشتیم، به چه حوزه هایی نپرداختیم، کدام حوزه ها مغفول مانده اند و کجاهاست که جامعه اتفاقا عطش و مطالبه آن را دارد و درخواست دارد و ما به آن نپرداخته ایم. یا اینکه کدام حوزه ها را بیشتر از حد به آن پرداخته ایم، همچنین منطقی کردن این سهم بندی و تخصیص دادن به موضوعات و درحقیقت بن مایه محتوا، این حوزه اول تحول ماست که حوزه آسیب شناسی جامعی نسبتا انجام شده و سرفصل هایی را شناسایی کردیم که اینها در پرداختن محتوا، سهم یکسان نداشتند. مثلا ما در موضوعات مختلفی که در حوزه نمایشی داریم، به چه موضوعاتی می پردازیم؟ معمولا به حوزه های روابط خانوادگی، روابط تحت عنوان ملودرام های خانوادگی اجتماعی که بیشتر به آنها توجه می کنیم. موضوعاتی با رویکرد مثلا آینده نگری، تخیلی یا گونه های دیگری که تا به حال به آنها نپرداخته ایم و یا حتی موضوعاتی که باید به آن پرداخته شود، مانند ژانر کمدی را بررسی می کنیم.

سهمیه بندی ای که ما برای یک سال برای موضوعات مختلف داریم، آیا منطقی هست یا نه؟ آیا حوزه هایی هست که ما تا به حال سراغ آن نرفته ایم مانند گام دوم انقلاب اسلامی که رهبری آن را تبیین و تعیین کرده اند، ما تصورمان از ۳۰سال آینده چیست؟ آیا توانسته ایم در قالب داستان و رمان دربیاوریم و آن را دراماتیک کنیم؟ فیلمنامه و تبدیل به سریال شود؟ پس گام اول ما تحول در محتواست، گام دوم تحول در رویکرد است.

تحول در رویکرد به این معنی که ما درواقع شیوه عمل مان و فرایندهایمان را متفاوت کنیم؛ فرایندها به این معنی که مسیر تولید محتوا و رویکردهایی که اینها در رسیدن به آن محتوای موردنظر می تواند به ما کمک کند. تحول در سازوکار یعنی این که تحول در محتوا و در رویکرد با سازوکارهای فعلی و ساختارهای فعلی پاسخ دهد، البته ما سراغ تغییر دادن ساختار و سازوکار نمی رویم اما اگر تغییر و تحول محتوایی و رویکردی منوط به تغییر سازوکار و ساختاری باشد حتما سراغ سازوکار هم می رویم.

بنابراین در برنامه تحولی مان اولویت را به تغییر ساختاری نداده ایم؛ چون تغییرات ساختاری به ویژه در سازمان گسترده و پیچیده ای مثل صداوسیما اینگونه است که اگر شما بخواهید به یک نقطه ای دست بزنید یا تغییری ایجاد کنید، این به صورت مویرگی تا بخش های خیلی زیادی از سازمان منتشر می شود و از مدیران وقت بسیار زیادی را می گیرد و ناگهان می بینیم ۴سال است که درگیر تغییرات ساختاری شده و کاری نکرده ایم. انتصابات هم به همین شکل است. با رویکرد آسیب شناسی و بعد رویکرد فرایندشناسی نگاه می کنیم؛ آیا این تحول، رویکرد و این فرایند با مجموعه افرادی که در خدمت آنها هستیم رخ می دهد یا نه؟

البته بحث شایسته گزینی در همه مراحل مطرح است. تغییر ایجاد نمی کنیم اما اگر احساس کنیم براساس این تغییرات حتما باید تغییراتی در افراد هم اتفاق بیفتد، ما این کار را انجام می دهیم. لذا با توجه به ویژگی شخصی که خودم داشته و دارم و این است که چون داخل سازمان هستم، همه را به نوعی می شناسم و خیلی نباید انرژی مصرف می کردم که افراد را شناسایی کنم یا بشناسم، لذا در مرحله اول در حوزه های سیما و صدا، به تغییرات انتصابی خیلی اولویت ندادیم، به آسیب شناسی، گرفتن نظر همکاران و کارشناسان داخل و بیرون سازمان و رسیدن به آن نقطه تحولی فرایندی که آن نقطه تحولی بتواند برای ما محتوای خوب و مناسب تولید کند، وقت مان برای این موضوع صرف شد.

البته به صورت طبیعی هم در داخل سازمان و هم بیرون سازمان، انتظار نو شدن و تغییرات مدیریتی هم از مدیریت جدید صداوسیما می رود، به نظر می آید که ما بعد از اینکه به نقطه تقریبا نهایی فرایند مطلوب تولید رسیدیم، به تدریج تغییرات مدیریتی را هم شاهد خواهیم بود.

آن شایعاتی هم که بیرون از سازمان منتشر شده، گمانه زنی هایی است که الزاما منطبق با واقعیت نیست. اینکه معاونت صداوسیما با هم یکی می شوند یا پیش بینی های دیگر، ما هرچه جلوتر رفتیم دیدیم، هیچ کدام تا به امروز اتفاق نیفتاد. در دستور کارمان ، یکسان سازی و ادغام ۲معاونت صداوسیما در دستور کار ما نبوده و به نظر هم نمی رسد که الان این موضوع دستور کار ما باشد.

یک بحثی که همیشه به عنوان نقد در دوره های قبلی مطرح می شد، سروسامان دادن به تولیدات است؛ به طور مثال شبکه های یک، دو و سه در طول سال و در مناسبت ها دست شان پر است اما شبکه ۵ هیچ ندارد. تقریبا توازنی وجود نداشت که مثلا این سریال های الف ویژه که ساخته می شود کدام شبکه است. واقعا همینطور بود، دوستی مدیر شبکه سه با ریاست سازمان باعث می شد که توجه ها به شبکه سه باشد، یک دوره ای توجه ها به شبکه دو باشد. این را فقط در بحث سریال و تله فیلم و اینها عرض می کنم، شما و تیم همراهتان چه در درون سازمان و چه بیرون از آن چه برنامه ریزی ای خواهید داشت تا به یک توازن و در نتیجه رضایت مخاطب برسیم؟

برداشت شما کاملا درست است. ما هم در آسیب شناسی مان به همین نکته ای که شما فرمودید رسیدیم. تشدد در توزیع محتوا وجود دارد. محتوا می تواند سریال و نمایش باشد و برنامه ها و سرگرمی، مسابقه و به قول ما بیگ پروداکشن، مستند و چیزهای دیگر. متأسفانه این تشدد ناشی از تشدد در فرماندهی در مدیریت سیماست. تشدد در فرماندهی باعث می شود که با جهت گیری های مختلف، یکی به سمت چپ بزند، یکی به راست بزند، آخر سر هم معلوم نشود که صداوسیما چه مشکلی را می خواهد حل کند، دنبال برداشت چه باری از روی زمین است. تلاش و هزینه می شود، انرژی صرف می شود ولی در آخر برایند مشخص ندارد و این در حوزه سیاسی تبدیل به یک هم افزایی شد که در نهایت از درون آن برایند بربیاید.

شما در همین ۲،۳ ماه با وجود اینکه واقعا در مرحله آزمایشی هستیم و هنوز ساختار شکل نگرفته، اما چند پرونده از روی زمین برداشته شد. همین روزها ما شاهد موضوع مجوزهای الکترونیک هستیم که عملی شد، یعنی کاری که سال های سال روی زمین مانده بود با پیگیری مداوم ما و رسانه انجام شد. بحث آزادسازی سواحل که سال های سال بود کسی زیر بار آن نمی رفت، نخستین کسی که مجبور شد انجام دهد خودمان بودیم. چون ما هم مشمول همین بحث آزادسازی در مجموعه زیباکنار می شدیم. این واقعا نتیجه همین هم افزایی بود؛ هم افزایی و مدیریت واحد و یکپارچه. عینا همین مسئله را همانطور که شما هم اشاره کردید، در سیما در تولید محتوا و هم در چینش محتوا داریم. متأسفانه در عرض یک ماه چند سریال پخش می شود که همه آنها تقریبا یک موضوع دارد. حتی ۳یا چند سریال طنز ممکن است که همزمان با هم پخش شود یا ۲ برنامه پرمخاطب جذاب، هردوی آنها زمان پخش یکسان دارند. شما به عنوان مخاطب نمی دانید الان شبکه یک را بزنید یا شبکه سه، یا مثلا شبکه نسیم. بعضی مواقع می بینید هرجا را که می زنید هیچی ندارد.

با اینکه آن ساعت همه منتظرند که حداقل یک شبکه برنامه به دردبخور داشته باشد؛ این یعنی درواقع ما ۲تا مشکل داریم. اول عدم وجود نظم و انضباط در تولید محتوا به صورتی که همه حوزه ها را پوشش دهد و دوم عدم مدیریت یکپارچه کنداکتور، مدیریت واحد یکپارچه کنداکتور به این معنی که با یک نگاه از بالا به شبکه ها مشخص کند که در این پازل کجا چه برنامه ای باید چیده شود که وقتی ما به صورت جدول های طولی و عرضی مشاهده می کنیم، طولی یعنی اینکه ما شبکه های متعددی که کنار هم داریم، اینها با هم یک پازل را تنظیم کنند. برنامه ریزی ما این است که یک شبکه بتواند سریال جذاب پخش کند، شبکه دیگر مستند فاخر پخش کند، یک شبکه دیگر برنامه سرگرمی داشته باشد؛ مثلا مسابقه داشته باشد و به صورت عرضی، یعنی خود شبکه هم در کنداکتور به اصطلاح عرضی خودش، این محورها را بتواند به صورت متوازن پوشش دهد.

این همان اصلاح فرایندی است که تقریبا به این نقطه رسیدیم که برای ایجاد وحدت فرماندهی و یکپارچه سازی و انسجام بخشی به تولید در سیما هم ما باید به نوعی تمرکز در تولید برسیم. نه به این معنی که ما تنوع را از بین ببریم، نه به این معنی که تولیدات ما خطی شود و تخت و یکدست شود، نه به این معنا که نوآوری و تنوع شبکه های ما از بین بروند و همه یک شکل شوند، بلکه به معنای اینکه اولا از یک گلوگاه ایده ها به مرحله تولید برسد. چرا از یک گلوگاه؟

منظورم این است که یک جا تشخیص دهند که من در این پازل در این قسمت کم و کسری دارم و در این قسمت زیاد دارم، پس الان بروم سراغ آن قسمتی که کم و کسری است. سفارش ساخت می خواهم بدهم، به آن قسمتی سفارش دهم که کم و کسر دارد، آن قسمتی که تمرکزش زیاد بوده یا تراکم داریم، در مورد آن قسمت فعلا دست نگه دارم، یعنی یک نوع تنظیم گری در تولید براساس محتوا و نوع دیگر تنظیم گری چینش کنداکتور، حالا که این تولیدات آمده و چه در حوزه نمایشی و چه در حوزه سرگمی، در حوزه بیگ پروداکشن، در حوزه مستند، در حوزه های مختلف، حالا به گونه ای توزیع شود که این آرایش شبکه ها، چگالی لازم را بتواند هم به لحاظ محتوایی و هم به لحاظ چینش حفظ کند. این فرایندی است که ان شاءالله اگر اجرا شود تقریبا شبیه آن وحدت فرماندهی می شود که در تناسب با ماموریت سیاسی نوع دیگری است. ما یک سازمان هستیم، دو سازمان نیستیم؛ یعنی اینکه یک سیاستگذاری در سازمان صداوسیما باید دنبال شود.

مواردی هست که مدیریت با جسارت و با یک آینده نگری می تواند اعتماد عمومی را نسبت به سازمان زیاد کند. نمونه آن مثلا بازگشت چهره های قدیمی به سازمان است؛ مثلا روی آنتن رفتن شان. اگر خاطرتان باشد، ۲سال قبل برای آمدن شادروان ملک مطیعی به سازمان اعلام شد و بعد ایشان نیامدند و وقتی ایشان فوت کردند، یک جوری یک خلائی در سازمان احساس شد که مثلا چه اتفاقی می افتاد اگر ایشان می آمد روی آنتن و در یک برنامه خیلی فان، یک حرف هایی می زد، برنامه هم که زنده نبود... به نظر شما وقت آن نیست که بعضی از چهره هایی که بعد از این چند دهه انقلاب تثبیت شده و مسائل و سیاست ها مشخص است و راحت تر می شود در مورد بعضی از چهره ها تصمیم گرفت، البته نه با چهره های معاند و منافق و اینها، منظورم چهره هایی است که دارند در کشور زندگی می کنند و تکلیفشان هم با کشور و هم با حاکمیت مشخص است. آیا در دوره مدیریت شما از این اتفاقات خواهد افتاد؟

در این دوره ای که مسئولیت به عهده قرار گرفته ام، تمام تلاش مان را باید بکنیم که این موضوع را حفظ کنیم تا از دایره رسانه ملی خارج نشود. در کشور با مسئله ای روبه رو هستیم که مسئله فقط صداوسیما هم نیست، بلکه دستگاه های دیگر هم هست. عموما افراد وقتی از یک سطح شهرتی بالاتر می روند، مدیریت کردنشان خیلی سخت می شود.

البته در دنیا برای مدیریت کردن چهره ها قوانین مالی یا حقوقی وجود دارد؛ یعنی الزام های مالی و الزام های حقوقی بر اساس قانون وجود دارد. متأسفانه همچنان در یک فضای بلاتکلیفی به سر می بریم که البته این هم جزو کارهای جدیدی است که در دوره تحولی، ما یک نظام دهی و یک سازماندهی به مدیریت چهره ها باید داشته باشیم؛ نه از موضع سلبی بلکه از موضع ایجابی. مثال می زنم؛ با یک بازیگر، یک تهیه کننده، در یک فصل کار داریم و با او همکاری می کنیم، می آید بازیگری اش را انجام می دهد، درآمدش را هم دارد. بعدها به هر دلیلی، تیم بعدی می آید و می خواهد سریال بعدی را بسازد، از این بازیگر استفاده نمی کند یا اصلا نقش طوری است که با سریال بعدی جور نیست، بازیگر باید برود شش ماه در خانه اش بنشیند. تکلیف بازیگر چیست؟ کارمند رسمی ما نیست که بخواهد حقوق ثابت بگیرد.

درواقع درآمدش از محل ایفای نقشی است که در آن سریال دارد. این یکی از دلایلی است که باعث می شود از وجود سرمایه های انسانی محروم شویم. موضوع فقط در صداوسیما هم نیست. در فضای فرهنگی کشور و سینما هم هست. تلاش می کنیم که یک نقطه امنی برای هنرمندان ایجاد کنیم. برای عوامل تولیدمان ایجاد کنیم که به نوعی مطمئن باشند که اگر کاری هم ندارند سازمان صداوسیما پشت آنهاست و هوایشان را دارد و آنها را تامین می کند. باید کاری کنیم که اصلا نرود، به هر حال ممکن است کسی به لحاظ اعتقادی و گرایشی اصلا تمایل نداشته باشد که کار کند. با این نوع گرایش یا با این نوع سیاست ها، که مسئله فرق می کند و چیز دیگری است. اما قریب به اتفاق چهره هایی که ما از دست می دهیم، یا به خاطر این است که به معیشت شان توجهی نداریم یا به خاطر بی توجهی به شخصیتی که بالاخره خواه یا ناخواه برایش ایجاد شده است.

همیشه می گویم ما مثل یک تیم فوتبال هستیم، سرمربی باید قدر بازیکنانش را بداند، بداند که کدام بازیکن را کجا بچیند. از طرف دیگر بازیکن هم باید خودش را در تیم ببیند. یعنی بازیکن هم باید به سرمربی احترام بگذارد و خودش را در یک کار دسته جمعی ببیند. اگر سرخود بخواهد تک روی کند تیم موفق نمی شود. گاهی اوقات در نقش یک سرمربی بد عمل کرده ایم، یعنی نقش بازیکن هایمان را ندانسته ایم و او را دست کم گرفته ایم، توانایی هایش را نتوانسته ایم درنظر بگیریم، گاهی اوقات هم بازیکنان ما خودشان را در قالب تیم ندیدند و به قول معروف از سرمربی تبعیت نداشتند.

این یک تعامل دوطرفه و دوجانبه است. ما تمام تلاش مان این است که اولا به گونه ای تعامل کنیم با نیروهایمان، با سرمایه های انسانی مان که اینها خارج نشوند. آنهایی را که خارج شدند چه کار کنیم؟ بعضی های دیگری هم هستند که به خاطر دلگیری های متراکمی که یا در این طرف یا در آن طرف ایجاد شده، روابط شکرآب هنوز اجازه نمی دهد که یا آنها بیایند یا سازمان سمت آنها برود.

این باید به تدریج برطرف شود. بعضی از موارد هم هست که می شود که خیلی سریع تصمیم گرفت و دوستان را بازگرداند یا خودشان بیایند کارشان را شروع کنند و از نظر ما مانعی ندارد. شاید شما مدنظرتان آقای فردوسی پور هم باشد. در مصاحبه هایم گفتم. ایشان نیروی سازمان است و هیچ منعی وجود ندارد. حالا چرا هنوز اتفاق نیفتاده، بالاخره باید یا از خودشان سؤال شود که به چه دلیل؟ گاهی اوقات یک موانع ساختگی ای وجود دارد که این موانع باید برطرف شود. از نظر ما به عنوان صداوسیما هیچ مشکلی وجود ندارد که وی برگردد، بیاید کارش را انجام دهد.

این تلقی پیش می آید که این هنرمندان طرد شده اند، یا رفته اند. درصورتی که اینگونه نیست. فرد رفته با یک جای دیگری قرارداد بسته یا یک مشکل خانوادگی خودش دارد و فعلا نمی تواند بیاید با ما کار کند، ۶ ماه که روی آنتن ما نمی آید، می گویند که لابد این هم طرد شده، درصورتی که اینطور نیست. در همین عید امسال شما می بینید که خیلی از چهره ها دوباره روی آنتن ما هستند که حتی یک سال نبودند. این هیچ ارتباطی به اینکه صداوسیما سیاست طرد کردن چهره های خودش را دارد واقعا ندارد. موضوع گاهی اوقات پیچیده و گاهی اوقات هم ساده است.

در جامعه اینگونه است که صداوسیما را یک منبع ثروتمند می دانند که بودجه هنگفتی می گیرد و هیچ کس قبول نمی کند این جمله را که مثلا صداوسیما هم ممکن است یک روز کمبود مالی داشته باشد.در این مورد همین توضیح دهید که چه برنامه و چه راهبردهایی وجود دارد که این موضوع حل و فصل شود. یکی از موضوعات بحث آگهی های سازمان است که همیشه یک علامت سؤالی هست. هم برای مخاطبان معمولی و هم برای دوستانی که تخصصی در این حوزه کار می کنند، در مورد بحث آگهی ها، سازمان آگهی ها که درآمدشان چطوری است و چطور کمک می کند به سازمان و... .
موظف هستیم که نزدیک به بیست وخرده ای شبکه ملی، ۳۳شبکه استانی و ۱۷شبکه برون مرزی و ۲۴برنامه پخش کنیم، به همین تعداد و بلکه بیشتر رادیو هم باید فعالیت داشته باشند. این حجم عظیمی از تولید محتوا را می طلبد. من نمی خواهم وارد آسیب شناسی سیاست های گذشته شوم، به هرحال در یک مقطعی، شاید هم اقتضائات آن موقع همین را ضروری می کرد که مثلا ما بیاییم به شکل ناگهانی یک گسترش کمی به شبکه هایمان بدهیم. برای زمانی بوده که ماهواره ها به شدت فعال شدند، صداوسیما باید خودش را به روز می کرد .

اما ببینید واقعیتی که وجود دارد، این است که این گسترش کمی، به همراه خودش گسترش زیرساخت به همراه نیاورد؛ فقط شبکه اضافه شد. آیا به تعداد شبکه ما سرمایه مورد نیاز نیروی انسانی هم توانستیم ساماندهی کنیم یا خیر؟ آیا توانستیم بودجه مان را هم مطابق این گسترش کمی تامین کنیم یا خیر؟ آیا تجهیزات فنی ما با این گسترش کمی همراهی می کرد یا خیر؟ اینها بحث هایی است که باعث شده امروز ما دچار چالش هایی شویم. در مقاطعی در دوره های قبلی، این گسترش کمی هم شامل شبکه ها می شد و هم شامل جذب به وفور نیروی انسانی در سازمان. البته در مقاطعی شاید بودجه های خوبی متناسب با وضع اقتصادی کل کشور، به سازمان هم تزریق شد اما الان ما با شرایطی مواجه هستیم که برای تامین حقوق همکارانمان که تعدادشان نزدیک به ۵۰ هزار نفر است، مشکل داریم.

در سازمان نزدیک به سی وچند هزار نفر همکار شاغل داریم که شامل همکاران رسمی و پیمانی، قرارداد خرید خدمات با سازمان، یعنی طرف قرارداد سازمان و همکاران قراردادی مشهور به تبصره ۴، یعنی کسانی که قراردادشان با شرکت سروش هست، به اضافه همکاران شرکتی؛ یعنی شرکتی قرارداد با شرکت سروش، قرارداد با سازمان، رسمی و پیمانی، شما اضافه کنید به این ۱۸هزار نفر بازنشسته عزیزی که موظف هستیم که حقوق و مزایای آنها را هم پرداخت کنیم.

این را هم درنظر بگیرید که برخلاف بقیه دستگاه ها به خاطر اقتضائات صداوسیما، مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیستیم. اینطور هم نیست که یک سرفصل جدای حقوق ثابت همکاران ما را دولت پرداخت کند و ما دغدغه حقوق را نداشته باشیم و فقط به تولیدات و ماموریت هایمان بپردازیم. ما باید هم حقوق را پرداخت کنیم و هم تولیداتمان را داشته باشیم و هم بودجه عمرانی مان را لحاظ کنیم و هم توسعه تجهیزات و زیرساخت ها را باید دنبال کنیم. البته حقوق بازنشسته ها را تامین کنیم. یعنی ما درواقع هر چیزی که باید در سازمان هزینه شود، گردن خودمان است.

در برنامه ششم توسعه بندی وجود داشت که امسال هم احتمالا سال آخر است که برنامه ششم باشد، اگر سال آینده برنامه هفتم نوشته شود، دولت موظف است که سالانه ۷دهم درصد بودجه عمومی کشور را به عنوان کمکی خودش به صداوسیما تخصیص دهد. البته باز اسمش به عنوان کمک دولت است و گفته نشده بودجه. کمک دولت یعنی دولت فقط می آید بخشی از هزینه های صداوسیما را از طریق این ۷دهم درصد پوشش می دهد.

خب در دولت سابق که عملا این ۷دهم درصد محقق نشد به جز سال آخر که آن هم با فشار مجلس، ۷دهم درصد آن هم روی کاغذ است، یعنی ردیف هایی که بعضی از آنها هیچ وقت تبدیل به پول و بودجه نمی شد. امسال هم باز ما با فشار بسیار زیاد، البته حالا شاید گفتنش لازم نباشد، هم در دولت و هم در مجلس، در نهایت با زحمت بسیار زیاد داریم آن را به۷دهم درصد نزدیک می کنیم.

چند وقت پیش آقای مهران مدیری در گفت وگو با آقای جیرانی گفته بودند الان حتی نمی توانم سریال هایی که ۱۰ سال پیش ساخته بودم را در سازمان بسازم. منظورش این بود که دایره ممیزی ای که شوراهای کنونی در سازمان برای هنرمندان تعیین می کنند، تنگ تر از گذشته شده. بنده خودم چون که تجربه فیلمنامه نویسی در سازمان را در مجموعه سیما فیلم و دیگر شبکه ها دارم، تجربه من، این را می گوید که شوراها وقتی یک نفر عضو شورا، به عنوان مشاور پروژه از شوراهای نظارتی جدا می شود، هم فعال تر است و هم دقیق تر است و هم کمک بیشتری می کند اما وقتی همان فرد داخل ساختار شورا می شود، حالا به دلایل متنوعی، آن کارایی که به عنوان یک فرد دارد، ندارد. به نظر شما شوراهای نظارتی مخصوصا برای حوزه های نمایشی و با توجه به تجربه هایی که در ۶،۵سال اخیر برای خروجی این شوراها داشتیم، آیا نیازی به یک بازنگری جدی ندارند؟ آیا ترکیب ها نباید تغییر کنند؟

بله. حرف شما کاملا درست است.

مثلاً در شوراها بعضی از اعضا افرادی هستند که از دهه ۶۰ در این شوراها حضور دارند. ممکن است که از یک بابتی به تجارب کمک کنند اما به عنوان اینکه یک نیروی فعالی باشند، شاید نشود؛ مثلا با یک جوانی که ۲۵ سالش است و دارد فیلمنامه می نویسد، یک فیلمنامه نویس جوانی هم هست و دارد فیلم های روز می بیند، می خواهد در سازمان کار کند ولی خوب فاصله سنی شان ۵۰ سال است، نیم قرن است... .

برداشت شما دقیق است و خودتان هم چون تجربه و اشراف دارید، ارزیابی تان هم کاملا درست است. داریم فرایند را اصلاح می کنیم. یعنی ببینید ما یک الگویی می توانیم داشته باشیم که «الگوی خط قرمز محور» باشد؛ یعنی بگوییم که در اینجاها نباید کار کنید. اینجا نزدیک نشو. گاهی اوقات الگوی خط سبز محور داریم که می گوید به کجاها ورود کنیم و یا این که به چه چیزهایی نیاز داریم.

متأسفانه گاهی اوقات رویکرد ما خط قرمز محوری است. یعنی می گوییم تو به این قسمت ها نپرداز، اینجاها را نرو، اینجایی را که من می گویم برو. ما می خواهیم این را عوض کنیم، یعنی بگوییم که به این محورها وارد شو، به این قسمت ها وارد شو، این خط قرمزها می شود بحث درجه دو، می گوییم خیلی خب حالا که این محور را آمدی، اینجا را در پوشش مراقب باش که رعایت شود. اینجا را در دیالوگ مراقب باش که این الفاظ به کار برده نشود، مراقب باش که اینجا در داستان سیاه نمایی و ناامیدی نباشد. نقش آن خطوط قرمز خیلی کمرنگ تر می شود تا آن خطوط سبز.

درواقع اگر بیاییم یک سوپرمارکتی را باز کنیم و بگوییم که این حوزه ها نیاز ماست، آقای فیلمنامه نویس بیا فیلمنامه بنویس، آقای تهیه کننده ما این صد فیلمنامه را داریم این یکی از نیازهای ماست، بیا یکی از اینها را بگیر و کارش کن.

درواقع ما از این شکل بسته ای نشسته ایم و منتظریم که در گروه فیلم و سریال باز شود، و یک تهیه کننده بیاید یک طرح جلوی ما بگذارد و بگوید که من این را دارم. می گوییم بگذار من این را بخوانم ببینم به درد می خورد یا نه، بعد بگوییم قبول یا رد یا اصلاح. باید به گونه ای باشد که روی این میز کلی فیلمنامه و طرح و ایده چیده باشیم، در هم باز باشد، اطلاعیه هم بزنیم آن پشت بگوییم هرکس می خواهد بیاید یک فیلمنامه بردارد برود بسازد.

نه اینکه ما معطل یک فیلمنامه که یک تهیه کننده می خواهد بیاورد باشیم. یعنی این دو تا رویکرد با هم متفاوت است. نکته ای که گفته می شود که حالا محدودیت ها و ممیزی ها بیشتر از اینجا ناشی می شود. ما چون خودمان دستمان خالی بود، ایده و فیلمنامه نداشتیم، اعتقادمان این است که اگر ما سالی ۵۰ سریال نیاز داریم، درنهایت باید ۱۵۰ فیلمنامه حاضر و آماده داشته باشیم.

در ۳ دوره قبلی سازمان، برخورد مدیران به خصوص با فیلمنامه نویسان طوری بوده که همیشه می خواستند از تلویزیون فرار کنند، یعنی سازمان فیلمنامه نویس ها را جذب نمی کرده و منظور من از جذب کردن فقط این نبوده که به آنها پول یا منابع مالی بدهد. همکاری ای که سازمان با فیلمنامه نویسان باید انجام دهد باید فرای تهیه کننده ها و اینها باشد. متأسفانه می گویند فیلمنامه نویس باید با تهیه کننده بیاید، ساختارها برای فیلمنامه نویس عرصه را تنگ کرده است؟

البته بعضی از تهیه کنندگان باتجربه و امتحان پس داده هستند که به نوعی نسبت به داستان شان، نگارش شان و فیلمنامه شان یک اطمینان نسبی ای وجود دارد.

آنها دیگر استودیو هستند، ۶،۵ تا تهیه کننده دارید که مشخص هستند ...

تعدادشان کم است، اگر به قول شما بخواهیم از استعدادهای جوان استفاده کنیم، ما نرفته ایم که کشف کنیم و این استعدادها فراوان است. اگر بخواهیم آن کار را بکنیم، سیاست فعلی ما که دیدن فیلمنامه در یک شکل حداقلی و مینیمال است، این نگاه را باید عوض کنیم. اتفاقا بحث مالی آن هم مهم است. یعنی اگر قرار است که ما برای یک سریال ۱۵میلیارد یا ۲۰میلیارد هزینه کنیم، هیچ اشکالی ندارد که برای فیلمنامه حداقل ۵۰۰میلیون تومان هزینه کنیم. برای فیلمنامه حداقل یک میلیارد هزینه کنیم حتی اگر نخواهیم استفاده کنیم. قطعا و یقینا در دوره جدید تقویت حوزه فیلمنامه نویسی و کشف استعدادهای فیلمنامه نویس در دستور کار است چون راهی غیر از این نداریم.

سازمان به این موضوع نیاز دارد.

ما باید صداوسیمامحور شویم، نه خبرنگار و تهیه کننده محور. با احترام به همه تهیه کنندگان و خبرنگاران، ما باید بگوییم که چه می خواهیم نه اینکه خودمان را محدود کنیم در آن چیزی که خبرنگار یا تهیه کننده جلوی دست ما می گذارد. اگر ما بگوییم که چه می خواهیم، باید اینقدر این سوپرمارکت پر باشد که حتی اگر یک تهیه کننده طرحی آورد، به او بگوییم که دو تای دیگر هم غیراز تو روی این طرح دارند کار می کنند و تو بیا روی این طرحی که من به تو می گویم کار کن.

این قطعا یکی از سیاست هایی است که اگر موفق شویم و بتوانیم آن را اجرا کنیم یک گنجینه فیلمنامه قابل ساخت خواهیم داشت، نه فیلمنامه هایی که ما الان داریم؛ فیلمنامه هایی که از ۲۰سال پیش خاک می خورد. اگر ما بخواهیم تهیه کننده و هنرمندان را به کار علاقه مند کنیم، اول باید مبنای ما خط سبز محوری باشد نه خط قرمز محوری. دوم، واقعا وزن دادن و به رسمیت شناختن قلم و نویسندگی و فیلمنامه نویسی.

شوراها را هم که شما فرمودید نکته کاملا درستی است. شورا اصلا برای چه شکل می گیرد؟ برای اینکه در مورد طرح نظر دهد یا فیلمنامه را بخواند. متأسفانه بسیاری از شوراهای ما، با وجود این یا فرصت نمی کنند فیلمنامه را بخوانند یا به طرح اکتفا می کنند، به هر دلیلی، ما شوراهایمان را طبیعتا باید اولا به مقدار حداقل برسانیم. یعنی چند مرحله طی شدن یک طرح تا به نتیجه برسد، خودش آفت کارهای تولیدی و نمایشی است که یا به نتیجه نمی رسد یا اینقدر از آن زده و تکه پاره می شود که ته آن چیز دیگری درمی آید.

دوم استفاده از استعدادهای جوان و استعدادهای تازه کشف شده، هنرمندان، نویسندگان و منتقدین و افرادی که هم حال و حوصله خواندن فیلمنامه را داشته باشند و هم اینکه صاحب نظر باشند در مورد داستان و درام و اینها... یعنی آسیب شناسی که شما فرمودید به نظر من کاملا درست است و ما هم به همین نقطه رسیده ایم.

چند کلیدواژه هست که این سال ها به لحاظ تبلیغات منفی علیه سازمان به کار برده می شود، اینکه سازمان رسانه ای است که هر طور می خواهد رفتار می کند؛ یک بحث اعتمادسازی است و یک بحث دیگر رقابت سازمان با دیگر رسانه های جهانی. با توجه به وضعیت اقتصادی مردم و راضی نگه داشتن مخاطب و آوردن نشاط عمومی در تولیدات سازمان چه برنامه هایی دارید؟

ما وضعیت اقتصادی را داریم لمس می کنیم و اصلا داریم با عدد و رقم خودمان را در این فضا حس می کنیم. مثال می زنم خدمت تان، اگر یک سریال قبلا دقیقه ای n تومان هزینه داشت، الان شده n ضربدر ۵. نه به خاطر ماهواره، همین شبکه نمایش خانگی که تقریبا ۹۰درصدشان هم عوامل سابق خود صداوسیما هستند، این عوامل به بیرون از سازمان رفته اند و حالا چنان نرخ ها بالا رفته که اگر ما تا ۲روز پیش همان بازیگر خودمان را با یک نرخی می آوردیم و با او همکاری می کردیم، الان باید بودجه ها را سه برابر کنیم تا بتوانیم به او کار بدهیم.

این یعنی رقابت در همه چیز نه فقط رقابت در محتوا، رقابت در قیمت تمام شده، رقابت در جذابیت کار و... . بعضی مواقع این رقابت هم باعث شده که ما به مسیرهای افراطی و تفریطی رو بیاوریم. درست است که الان حس می کنیم که ماهواره آمده که همه چیز را از ما بگیرد. درست است که فکر می کنیم ماهواره یک رقیب بسیار خطرناک و جدی است برای ما، آمدیم چه کار کردیم برای مقابله با این رقابت؟ آمدیم گفتیم که ما از ساعت ۸ شب تا ۱۲ شب مردم را با سریال ها بمباران کنیم. اصلا فرصت نکند برود پای ماهواره بنشیند. این ایده منطقی به نظر می رسد منتها آیا ما امکانات، بودجه، عوامل، داستان و مستلزمات لازم را برای این تعداد تولید داریم؟

البته در این میان کیفیت هم مهم است!

کیفیت پایین می آید، هزینه بسیار زیاد به رسانه و سازمان تحمیل می شود. می خواهم بگویم که این رقابت اینقدر بعضی مواقع جدی گرفته شده که ما رفته ایم سراغ مسیر افراط و تفریط، چه کسی گفته که حتما باید وقت فراغت مردم پای تلویزیون فقط با سریال پر شود؟ خب بسیاری از برنامه های سرگرم کننده هستند که شاید از سریال بیشتر جذابیت داشته باشند.

بعضی از مستندها هستند، مستندهای طبیعی، مستندهای سیاسی، اجتماعی، تاریخی می توانند جذابیت داشته باشند. دوره هایی خیلی تله تئاتر جذابیت داشت، البته بعضی از شبکه ها، نه در همه شبکه ها. یعنی خیلی از ژانرها هست که می شود با آنها مخاطب را واقعا سرگرم کرد. چه بسا اتفاقا جذابیتشان بیشتر از سریال هم باشد؛ یعنی ما برای اینکه از شر رقابت سنگینی که با مثلا ماهواره داریم، رفته ایم سراغ پرهزینه ترین و گاهی اوقات کم تأثیرترین گزینه. و آن هم حجم سنگین تولید سریال و نمایشی است.

ما داریم بازنگری می کنیم و می گوییم که اگر قرار است پولی هزینه کنیم، با امکانات محدودی که داریم، آیا بیاییم ۱۰ کار بی کیفیت تولید کنیم یا ۵ کار به قول معروف خیابان خلوت کن تولید کنیم؟ در کنار آن برای اینکه آنتن خالی نباشد، از قالب های دیگری هم استفاده کنیم. از قالب های برنامه های تلویزیونی استفاده کنیم، بیگ پروداکشن استفاده کنیم، مستندهای جذاب، برنامه های سرگرم کننده، مسابقات، استفاده هوشمندانه از آرشیو، نه اینکه ما بیاییم ردیف تمام سریال هایی که سال گذشته پخش کرده ایم را امسال دوباره در نوبت پخش بگذاریم و همه شبکه های ما بشوند آی فیلم، همه شبکه ها بشوند تماشا، این یعنی معلوم است که یک جای کار دارد می لنگد. می خواهم عرض کنم که ما نه تنها رقابت را به رسمیت می شناسیم، بلکه گاهی اوقات اینقدر زیاد آن را جدی گرفته ایم که به اصطلاح در مشکلات و چاه های دیگری افتاده ایم.

تمرکزمان را بگذاریم روی تولید سریال های باکیفیت جذاب، حالا نمی خواهم بگویم یک سریال در شب، اما برای من به عنوان مخاطب و به عنوان یک شهروند، اگر شبی یک سریال خیابان خلوت کن ببینم، با یک مستند خوب، با یک خبر جذاب، فکر می کنم که سفره ام پر شده، اما اگر ببینم که سریال هیچی نیست، سریال بی خاصیت، غیرجذاب، خبر با ریتم کند و خسته کننده، هیچی فقط برنامه تکراری سریال هایی که تا به حال ده بار دیده ام، معلوم است که این به درد من نمی خورد، الزاما حجم زیاد تولید جذاب نیست. مهندسی پیام، تنوع دادن به پیام، وزن دادن و عمق دادن به پیام، آن است که می تواند جذابیت ایجاد کند.

در هفته ای که گذشت در مجلس یک مصوبه ای تصویب شد که دستگاه های اجرایی را مکلف کردند که یک درصد از اعتبارات هزینه ای را به سازمان جهت فرهنگسازی و آگاهی بخشی اختصاص دهند. آیا درآمد آن طوری هست که سازمان را برای تولیداتش متحول کند؟این بودجه صرف چه نوع برنامه ها و برنامه سازی شود، برنامه ای مدنظرتان هست؟

این بند سال های قبل هم بوده، سال های قبل می گفتند که دستگاه ها مجازند اما الان مکلف شده اند. امسال سال دومی است که مکلف می شوند. فلسفه وجودی این بند مشخص است. دستگاه های مختلف هر کدام ماموریت های متفاوتی را دارند. در حوزه وزارت نیرو، در حوزه مصرف گاز و برق، در حوزه مصرف آب، ایمنی جاده ها، موضوع مالیات ها، هرکدام اینها فرهنگسازی نیاز دارند.

نیاز دارند به اینکه افکار عمومی را مدیریت کنند. خب دستگاه شکل دهنده افکار عمومی و فرهنگسازی هم عمدتا صداوسیماست؛ یعنی بزرگ ترین دستگاهی که می تواند این کار را انجام دهد.

عموما دستگاه ها به ما مراجعه دارند که بیایید به ما کمک کنید که ما این کار را انجام دهیم. بند «چ» یعنی اینکه بیایید شما هم این یک درصد را در اختیار ما بگذارید، ایده از شما، یعنی هدف گذاری از شما، طراحی رسانه ای از ما، بودجه گذاری هم یا به صورت مشترک یا همه آن را شما تامین کنید ما برنامه را تولید کنیم برویم روی آنتن. یعنی درواقع یک کار مشترکی که می شود هم ماموریت ما و هم ماموریت دستگاه مربوطه، ماموریت مشترک می شود، هزینه اش هم مشترک است. این بند چ برای تامین این نیاز مشترک است.

مگر سال گذشته به ما بودجه دادند، راستش را بخواهید بسیار کمتر از حد انتظار. کاری ندارد. حساب کنید ببینید بودجه عمومی دستگاه ها را بگذارید روی همدیگر... مثلا یک دستگاهی ۲۰ هزارمیلیاردتومان بودجه اش است، یک درصد آن می شود چقدر؟ می شود ۲۰۰میلیارد تومان، خوب اگر ۲میلیارد به ما بدهند، یعنی اصلا هیچی محقق نشده است. البته امسال خوشبختانه یک تغییر عبارتی خوبی هم در این بند اتفاق افتاده آن هم بحث تخصیص است.

سال گذشته در بحث اختصاص، سازمان برنامه و بودجه خودش را مکلف نمی دانست که حتما این پول را واریز کند. فقط می گفت که من اختصاص می دهم. اما امسال خوشبختانه. درک متقابل باید در دستگاه ها شکل بگیرد.

دستگاه ها نباید فکر کنند که درواقع صداوسیما روی گنجینه ای از پول نشسته و هر لحظه هر چه که اراده کند می تواند برود و بسازد. صداوسیما خودش اولویت هایی دارد. ساخت محتوا را طبق سیاستگذاری خودش دارد دنبال می کند. شما الان تصمیم می گیرید که به خاطر مصرف بالای گاز در کشور و سرمای هوا فوری می روید سراغ صداوسیما که آقای صداوسیما شما زیرنویس برو، تیزر برو، این کار را بکن، که مردم تشویق به کاهش مصرف گاز شوند.

درست است که این یک ضرورت است ولی منابع ما هم صرف شده و برای جاهای دیگری پیش بینی شده است. نخستین قدم این است که این هماهنگی و همفکری بین ما و دستگاه ها به صورت مشترک ایجاد شود که اگر ماموریتی دارند از آن محل منابع خودشان برای این کار صرف کنند. البته این بند هم ما را ملزم کرده که قرارداد ببندیم با دستگاه ها برای استفاده از این محل که امیدواریم که در بودجه سال آینده بتوانیم قراردادهایی را با دستگاه های اجرایی ببندیم.

برآورد ما این است که اگر دستگاه ها بیایند پای کار و واقعا از این بودجه شان استفاده کنند، رقم خوبی را می توانیم به دست بیاوریم. منتها سال گذشته و سال قبل آن خیلی چنگی به دل نمی زند و رقم، بسیار با آن چیزی که ما انتظار داشتیم متفاوت بود.