با ابلاغ قانون بودجه به گمرک، در اهم تکالیفی که برعهده آن قرار دارد تغییر محاسبات عوارض واردات است؛ به طوری که طبق تبصره ۷ قانون بودجه ۱۴۰۱ نرخ ارز محاسبه ارزش گمرکی کالاهای وارداتی در همه موارد از جمله محاسبه حقوق ورودی، بر اساس نرخ ETS بوده و نرخ چهار درصد حقوق گمرکی، برای کالاهای اساسی، دارو، تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی و همچنین نهاده‌های کشاورزی و دامی به یک درصد کاهش یابد. در این حالت برای سایر کالاها حقوق گمرک تغییر نکرده و درصد آن ثابت مانده ولی نرخ محاسبات به ETS افزایش پیدا کرده است.

بر این اساس در هفته گذشته دفتر واردات گمرک به دفتر فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی این سازمان اعلام کرد که به قید فوریت نسبت اعمال نرخ ارز سامانه مبادله الکترونیک در سامانه جامع گمرکی اقدام لازم انجام شود.

با توجه به تبعات تورمی ناشی از گران شدن عوارض واردات، بحث کاهش سود بازرگانی مطرح است و اخیرا رئیس کل گمرک ایران اعلام کرد که حتی تغییراتی در تعرفه سایر کالاها اتفاق خواهد افتاد. مقدسی گفت که وزارت صمت نسبت به کاهش سود بازرگانی کلیه کالاهای قابل ورود به تناسب اهمیت آنها در تولید و نیاز کشور و نیز کاهش تعداد طبقات ماخذها اقدام کرده که در هفته جاری به تصویب دولت خواهد رسید. وی همچنین وعده کاهش چشمگیر حقوق گمرکی سایر کالاها را داده که قرار است این هفته در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مصوب شود تا افزایش‌های نامتناسب در میزان وجوه متعلق به واردات تعدیل شود.

این در حالی است که اعلام لطیفی-سخنگوی گمرک ایران این حکایت دارد که با وجود آمادگی نرم افزاری در گمرک، تا زمان ابلاغ سود بازرگانی و تعرفه گمرکی از سوی وزارت صمت مانند سنوات گذشته عمل می شود و برخلاف برخی خبرها مبنی بر اجرایی شدن تغییر نرخ از ۴۲۰۰ به ETS این اتفاق هنوز نیفتاده است.

وی گفت که هنوز تشریفات اداری ابلاغ کتاب مقررات و صادرات ۱۴۰۱ تائید هیات وزیران نرسیده است و تا هنگامی که انجام نشده و تکلیف سود بازرگانی و درصد حقوق گمرکی سایر کالاهای غیر اساسی مشخص نشود و ابلاغی به گمرک صورت نگیرد، همچنان بر اساس روال سال گذشته اقدام خواهد شد.

طبق اعلام سخنگوی گمرک ایران در حال حاضر محاسبات گمرک در واردات به صورت علی الحساب بر مبنای نرخ ۴۲۰۰ برای تمامی کالاها اعم از اساسی و غیر اساسی است و با حقوق گمرکی چهار درصد برای کالاهای اساسی اعمال و در سایر کالاها نیز به مانند سال گذشته حقوق گمرکی و سود بازرگانی اعمال می‌شود.

از سویی با توجه به اینکه قانون بودجه از ابتدا تا انتهای یکسال را در بر می‌گیرد، لطیفی گفت که در ترخیص‌های اخیر از ابتدای امسال، گمرک مانند هر سال تا تعیین سود و تعرفه گمرکی جدید از واردکنندگان تعهد دریافت کرده که بعد از تعیین تکلیف نحوه محاسبات و فزایش عوارض واردات، مابه التفاوت دریافت شود.

اما در این رابطه اقدام به موقع وزارت صمت جهت تعیین تکلیف سود بازرگانی قابل توجه است که هنوز اتفاق نیفتاده است ولی با توجه به وعده رئیس کل گمرک جهت بررسی و مشخص شدن وضعیت سود بازرگانی و حقوق گمرکی سایر کالاها در هفته جاری به نظر می‌رسد اگر این اقدامات انجام شود، به زودی محاسبات گمرک تغییر کند.