تبلیغات غلط و سود‌جویانه هم گاهی قلقلکتان می‌دهد، کفش‌ها و داروها و وسایلی برای قد کشیدن. بدتان نمی‌آید آنها را روی کودکتان امتحان کنید. حال ببینیم شایع‌ترین دلیل کوتاه قدی چیست و آیا آنچه در ماهواره برای افزایش قد تبلیغ می‌شود، راهی برای افزایش قد است و آیا واقعا اینها تبلیغات واقعی است؟

این تبلیغات، کاذب و فریب‌دهنده است. بعد از هجده سالگی، هیچ مکمل و دارویی باعث افزایش رشد قد نمی‌شود. ممکن است افزایش قد در برخی افراد تا بیست سالگی هم ادامه یابد، اما بعد از آن سن، نه دارویی وجود دارد که رشد قد را افزایش دهد و نه مکمل‌ها چنین تاثیری خواهند گذاشت، بنابراین مکمل‌ها یا سایر روش‌هایی که در ماهواره تبلیغ می‌شود، به هیچ عنوان اثری در افزایش رشد ندارند.

تهیه دارو فقط از داروخانه

آنچه باید مردم دقت کنند، این که هر دارویی که از لحاظ علمی تایید شده باشد، به داروخانه‌ها راه می‌یابد. مردم مطمئن باشند، داروهایی که خارج از این کانال عرضه می‌شود، با این که حداقل‌های لازم را برای تاثیر‌گذاری ندارد، برای سلامت مضر بوده، ممکن است تاثیرات برعکس داشته باشند. در تعیین قد افراد دو عامل مهم تاثیرگذار است، مهم‌ترین عامل ژنتیک است که تاثیر آن در جمعیت‌های مختلف بین 60 تا 80 درصد متغیر است. در کنار ژنتیک، عوامل محیطی شامل تغذیه، شیوه زندگی، میزان خواب، فعالیت بدنی، آب و هوا و محیط زندگی نیز در رشد قدی تاثیر‌گذار است.

مصرف مکمل‌ها فراموش نشود

تا چهار سالگی 50 درصد رشد قدی، از چهار تا هشت سالگی 30 درصد و بعد از آن تا سن بلوغ یعنی هجده سالگی، 20 درصد از رشد قدی اتفاق می‌افتد. در واقع هجده سالگی زمان پایان رشد قدی افراد است.

به طور کلی، فرآیند رشد را این‌طور می‌توان گفت که در انتهای استخوان‌ها نقاطی به نام صفحات رشد وجود دارد. این صفحات تا هجده سالگی حالت غضروفی دارد و سبب می‌شود رشد ادامه یابد و پس از آن، شکل استخوانی به خود می‌گیرد که اصطلاحا می‌گویند صفحات رشد بسته شده و رشدی بعد از آن اتفاق نمی‌افتد. هر درمانی از سوی پزشک متخصص، قبل از بسته شدن صفحات رشد در هجده سالگی یا گاهی بیست سالگی نتیجه بخش است و بعد از این سن، هیچ دارو یا مکملی تاثیرگذار نیست.

داروها و مکمل‌ها، عمده تاثیرشان تا هجده سالگی است. مکمل‌های رشد عبارتند از فرآورده‌های حاوی اسیدهای آمینه، کلسیم، ویتامینD، منیزیم، فسفر، فلوئور، زینک یا ترکیبی از آنها. این ترکیب‌ها در برخی افراد به عنوان مکمل درمان توسط پزشک متخصص توصیه می‌شود.

آیا داروهای هورمونی قبل از بلوغ در افزایش قد تاثیر گذار است : مهم‌ترین عامل رشد قد، هورمون رشد است که در بدن تولید و ترشح می‌شود. اگر در سنین کمتر از هجده سالگی کمبود هورمون توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود، می‌توان با تجویز هورمون رشد تا حدود مشخصی، رشد قدی را تحریک کرد.

داروهایی که کوتاهی قد می‌آورد

حال ببینیم مصرف چه داروهایی می‌تواند سبب کوتاهی قد شود. گاهی فرد به دلیل ابتلا به بیماری، داروی خاصی استفاده می‌کند. اگر مصرف دارویی توسط پزشک تشخیص داده شد، پزشک این مضرات را در نظر گرفته است و نباید از مصرف آن نگران بود، اما به طور کلی، مصرف بیش از اندازه یا طولانی بعضی داروها مانند کورتون در سنین رشد مضر است، البته نباید به دلیل ترس از اختلال در رشد، دارو را کنار گذاشت. تنها کاری که باید انجام بدهیم تا بیشترین اثر مثبت و کمترین مضرات را از مصرف یک دارو دریافت کنیم، این است که دارو را مطابق تجویز پزشک و دستورات او و همچنین با مشاوره داروساز مصرف کنیم.

نوشابه،‌ قد را می‌خورد

در حال حاضر مشاهده می‌کنیم کودکان نوشابه و بیسکویت مصرف می‌کنند. چگونه این مواد قبل از بلوغ می‌تواند از رشد جلوگیری کند؟ تحقیقات روی دوقلوهای همسان نشان می‌دهد تغذیه بر رشد قدی افراد تاثیر می‌گذارد. نوشابه به طور خاص مانع جذب کلسیم می‌شود و از این طریق می‌تواند باعث کاهش رشد قد یا کوتاه قدی شود، مضاف بر این که نوشابه گازدار باعث پوکی استخوان و مشکلات ناشی از آن می‌شود. بنابراین توصیه می‌کنیم مصرف این گونه مواد تاحد ممکن محدود شود.

بلند قدی، هدیه آفتاب

قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند در افزایش قد موثر باشد، سنتز ویتامین D در بدن، تحت تاثیر نور آفتاب اتفاق می‌افتد. ویتامین D به نوبه خود سبب افزایش جذب کلسیم می‌شود. کلسیم ماده اولیه ساخت استخوان و یکی از مهم‌ترین عوامل رشد قد است. زمانی که در معرض آفتاب قرار می‌گیرید، تولید ویتامین D و جذب کلسیم در بدن افزایش می‌یابد و این عامل می‌تواند به رشد کمک کند.

مهم‌ترین چیزی که باید به آن توجه شود، این است که در رشد قد افراد ژنتیک عامل غالب است اما برای رشد بهتر، تغذیه سالم، مصرف پروتئین و ورزش نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد. در کنار اینها، ویتامین ‌D، کلسیم، زینک و منیزیم نیز به رشد قدی کمک می‌کند.

آیا ورزش بلندقدتان می‌کند؟

بعضی مطالعات نشان می‌دهد، بچه‌های ورزشکار اندکی بلند قدتر از دیگر بچه‌ها هستند. اما آیا چنین مشاهداتی اثر بخشی ورزش کردن را در بلند قدی تایید می‌کند؟ مطالعات انجام شده نشان می‌دهد ممکن است ساعات متمادی مصرف انرژی، زمان خواب را افزایش دهد و در نتیجه زمینه‌ای مناسب برای تولید هورمون رشد به وجود آید. از سوی دیگر بچه‌های بلند قد نسبت به بچه‌های کوتاه‌تر، گزینه‌های مطلوب‌تری برای ورزش هستند.

با این حال نمی‌توان ورزش را عاملی برای بلند قدی کودکان دانست، درعین حال نبایدمنکر تاثیر آن بر محکم شدن توده استخوانی شد. ورزش با افزایش فشاری کاملا طبیعی بر استخوان‌بندی بدن، کمک می‌کند بدن کلسیم مورد نیازش را تا ده سال آینده تأمین کند. شاید ورزش همراه با افزایش قد نباشد، اما تراکم استخوان‌ها را به ارمغان می‌آورد.