احیای برجام و مذاکرات مربوط به آن همانند سیبی معلق در آسمان دائما چرخ می‌زند و اجازه نمی‌دهد تحلیلگران، پیش بینی دقیق و منسجم از سرنوشت آن داشته باشند. تا هفته پیش، بسیاری امضای برجام را قطعی و روند مذاکرات را هم تمام شده می دانستند اما اکنون بسیاری بر آنند که احیای برجام مانند زنده شدن یک مرده است و تنها در خواب و خیال امکان تحقق دارد.

حالا بسیاری از تحلیلگران به این نتیجه رسیده اند که حتی اگر توافق جدیدی هم بین ایران و آمریکا امضاء شود باز نمی توان نام این توافق را «برجام» و فرآیند آن را فرآیند «احیای برجام» نامید. برخی تحلیلگران معتقدند علت این امر این است که شرایط سیاسی حاکم بر برجام و نیز وضعیت استراتژیک طرفین درگیر زمین تا آسمان فرق کرده و همانطور که پیشتر نیز نشان داده شد، اگر توافق جدیدی هم به امضاء برسد باید برجام 2 نامیده می شود نه احیای برجام یک (اینجا بخوانید).

برجام جدید ضعیف‌تر از برجام قبل است

پایگاه خبری تایمز اسرائیل در گزارشی مطلب فوق الذکر را تایید کرده و مدعی است توافق جدید تفاوت بسیار زیادی با توافق قبلی دارد. نویسنده این پایگاه مدعی است تفاوت اصلی برجام جدید با برجام اول نه صرفا در تغییر شرایط سیاسی و استراتژیک بلکه در «ضعف و قوت» این دو توافق است. تایمز اسرائیل معتقد است برجام جدید به مراتب ضعیف تر از برجام قبلی است و قادر نخواهد بود به اهدافش دست یابد.

نویسنده این پایگاه صهیونیستی مدعی است قدرت یافتن ایران در عرصه هسته ای و غنی سازی، عدم توافق کنگره با برجام، تغییر شرایط سیاسی ایران و روی کارآمدن دولتی ضد غربی به جای یک دولت اعتدالگرا، تغییر شرایط سیاسی آمریکا و ایجاد جبهه ترامپ گرا در این کشور، از سرگذراندن تجربه 4 ساله دولت ترامپ و خروج از برجام و نابودی بسیاری از عناصر آن، عدم رابطه خوب بین تیم جدید مذاکره کننده ایران و آمریکا (در حالیکه ظریف و جان کری رابطه بسیار خوبی با هم داشتند)، عدم توافق درباره برخی مسائل پادمانی و... همه و همه علت های ضعف برجام جدید نسبت به نمونه قبلی آن هستند.

ادعای تایمز اسرائیل توسط برخی تحلیلگران و سیاستمداران مهم آمریکایی نیز تایید می شود. سناتور دموکرات، کریس مورفی (Chris Murphy) در یکی از یادداشت های اخیرش در رابطه با توافق جدید و تفاوتش با برجام نوشته است: «این توافق جدید ممکن است شبیه توافق اوباما (برجام) نباشد، زیرا ما این توافق را در دوران ریاست جمهوری ترامپ از دست دادیم.»

همچنان توافق بد از بی‌توافقی بهتر است

با این حال، خود مورفی نیز تاکید دارد که رسیدن به یک راه حل سیاسی و توافق بهترین راه برای تضمین یک جهان بهتر است.

با وجود تمام ضعف های موجود در برجام، به نظر می رسد همه طرف ها راضی به پذیرش «موقت» آن هستند. تایمز اسرائیل نیز این تحلیل را می پذیرد و معتقد است به چند دلیل، آمریکا قصد ندارد توافق هسته ای را با وجود تمام ضعف هایش از دست بدهد. یکی از جدی‌ترین دلایل در این رابطه، بحران اوکراین است. ائتلاف بالقوه نظامی ایران و روسیه و یاری طرفین برای فرار از تحریم های آمریکا و غرب چیزی است که دولت بایدن را می ترساند. اولویت سیاست خارجی بایدن این است که روسیه را فلج کند و به همین دلیل، ترجیح می دهد روابط خود را با ایران عادی کند تا مانع از نزدیکی بیشتر روسیه و ایران به هم شود.

تایمز اسرائیل مدعی است تنش های موجود در عراق و فلسطین نیز بایدن را بر آن داشته تا توافق را به درگیری ترجیح دهد چرا که اکنون تمرکزش بر جنگ با روسیه است و نمی خواهد در خاورمیانه نیز درگیر شود.