«هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می پردازد.

در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه سازان و مدیران سیما، نیم نگاهی به حواشی رسانه ای و حتی شایعاتی که به رغم غیررسمی بودن می توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.

امروز جمعه اول مهر ماه می توانید با شماره ۱۲۴ بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته ای که گذشت، با ما همراه شوید.

چهره هفته؛ شهاب حسینی

شهاب حسینی پس از چندین سال با یک سریال به شبکه نمایش خانگی بازگشته است. او در همه این سال ها در شبکه خانگی که اوج و فرودها و رونق بسیار یافته است تنها در یک سریال به ایفای نقش پرداخت؛ «شهرزاد» که خود از چالش برانگیزترین و حاشیه دارترین سریال های این مدیوم شد. فصل اول این سریال سال ۹۴ پخش شد و در فصل های بعد پروژه درگیر مسائل مالی و پول کثیف و اتفاقی شد که هر دو سرمایه گذارش را به زندان کشاند.

شهاب حسینی پس از آن تا سال ۹۹ در هیچ اثری از شبکه خانگی ظاهر نشد تا اینکه با مجموعه «هم رفیق» که ساخته یکی از پلتفرم ها بود و این بار در مقام مجری که زندگی حرفه ای خود را با آن آغاز کرده بود دیده شد. با این حال علی رغم دوره حرفه ای و موفق شهاب حسینی در زمینه اجراهای رادیویی و تلویزیونی در دهه ۷۰ این بار این برنامه دستاورد جدیدی برای این بازیگر و مجری سال های دور تلویزیون محسوب نشد و حتی انتقادات زیادی را هم در بر داشت.

حسینی در این سال ها بیشتر هم در سینما فعالیت داشته است و از آخرین سریال های پخش شده او در تلویزیون می توان به «شوق پرواز» با نقش شهید بابایی اشاره کرد که بیش از یک دهه از آن می گذرد. سریال «سرزمین کهن» را هم بعد از آن داشت که البته بعد از پخش یکی دو قسمت به محاق رفت.

شهاب حالا بعد از سال ها دوباره با بازیگری در یک سریال ملودرام و اجتماعی از طریق یکی از پلتفرم ها به شبکه خانگی بازگشته است. سریال «پوست شیر» که توسط برادران محمودی ساخته شده است و در آن چهره هایی از جمله هادی حجازی فر، پانته آ بهرام و… هم حضور دارند. حسینی در این سریال نقش یک کارآگاه را دارد و سریال هم فضایی ملتهب را پیش می برد. باید دید حضور او در این سریال که برای بسیاری که همچنان نقش یک پلیس متفاوت را در سریال پلیس جوان به خاطر دارند چقدر با توفیق همراه است.

حسینی این روزها فیلم سینمایی «شین» را هم روی پرده دارد درامی ملتهب که قرار است فضایی ترسناک داشته باشد و او از تهیه کنندگی تا مشاوره و بازیگری را در این فیلم بر عهده دارد که البته این فیلم هم اتفاق ویژه ای برایش نبود.

اتفاق ویژه؛ مناظره های تلویزیونی درباره «گشت ارشاد»

تلویزیون معمولاً در زمان انتخابات و صرفاً برای تهییج مخاطب به برگزاری مناظره های مختلف اقدام کرده است. اتفاقی که بسیاری از آن به عنوان سیاستی برای ترغیب و تهییج مخاطب برای شرکت در انتخابات یاد کرده اند. با این حال نفس مناظره درباره پدیده ها و موضوعات یکی از قالب های جذاب تلویزیونی بوده است که همیشه از طرف نخبگان و متخصصان روی برگزاری مستمر آن تاکید و اتفاق نظر بوده است.

در این شب ها که جامعه درگیر واکنش ها به حادثه تلخ درگذشت مهسا امینی است، غیر از اتفاقات خبری مرتبط با این حادثه یکی از وظایف تلویزیون همین پرداختن به حوزه های دیگر و حواشی و ریشه یابی هایی است که بتواند به اصلاح فرآیندها یا آگاهی بخشی بیشتر مخاطبان بینجامد. تلویزیون اگرچه دیر اما از چند شب پیش اقدام به برگزاری گفتگوهایی صریح با محور گشت ارشاد کرده است که اتفاقی مبارک برای رسانه ملی محسوب می شود.

گفتگوهایی که برای دور بودن از شائبه یک جانبه بودن و با تاکید بر بی طرفی به صورت مناظره برگزار شده است و از شخصیت های طیف های مختلف در آن دعوت به عمل آمده است.

برنامه شبکه خبر در قالب گفتگوی ویژه این مناظره ها را پیگیری می کند که یکی از قسمت ها با حضور غلامحسین کرباسچی، عبدالله گنجی و همراهی تلفنی صادق کوشکی بیشتر بازتاب یافت. گفتگویی که تحسین کلی رویداد را در فضای رسانه ای در پی داشت.

از طرف دیگر شبکه چهار سیما نیز این مناظره ها را به صورت ویژه و مستمر پیگیری می کند. مناظره های شبکه چهار در قالب برنامه «شیوه» پیش می رود که عطالله بیگدلی مجری آن است و در شب اول به بررسی ساختاری و قوانین مرتبط با حجاب با حضور جلیل محبی و سعید شریعتی فعال سیاسی پرداخت.

هر دو این مناظره ها با همه ضعف ها و قوت هایی که داشت اتفاق ویژه ای بود و بازتاب زیادی هم در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشت و اگر این روند ادامه پیدا کند و منحصر به یک دوره نباشد می تواند مرجعیت رسانه ای تلویزیون را احیا کند. مرجعیتی که معمولاً در بحران های جامعه به بازتاب خبری محدود مانده و کمتر سراغ چنین تحلیل ها و گفتگوهایی رفته است.

با وجود برخی نقدها نسبت به کیفیت برگزاری این مناظره ها و کارکردهای آن در مواقع مواجهه با بحران های اجتماعی و امنیتی، به نظر می رسد باید از نفس اقدام رسانه ملی در این حوزه استقبال کرد. در چنین شرایطی ایراد نقدهای تند و تیز و ذره بین گذاشتن بر روی نقاط ضعف چنین گفتگوهایی، کار را برای تهیه کننده و سازنده این برنامه دشوار می کند؛ برنامه سازانی که هم باید به مدیران خود پاسخگو باشند و هم در برابر فشارهای بیرونی مقاومت کنند. نقد بی رحمانه در این مقطع جز حذف این قبیل تولیدات از آنتن عایدی دیگری نخواهد داشت.

نکته هفته؛ جای خالی مناسبتی های دفاع مقدسی

اگر باور داشته باشیم که دفاع مقدس صرفاً یک مقطع تاریخی نیست که باید در تقویم ها و مناسبت های آئینی و تشریفاتی به ان پرداخته شود. نه فقط در همین مناسبت یک هفته ای که هر ماه و هر روز برنامه ریزی های مختلفی برایش خواهیم داشت.

رادیو و تلویزیون هر سال قبل از این یک هفته برنامه های مختلفی را برای پخش از شبکه های صدا و سیما اعلام می کنند. محسن برمهانی معاون سیما امسال نهم شهریور طی نشستی با سردار بهمن کارگر رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس از پخش ۷۰ برنامه به همین مناسبت خبر داد. برنامه هایی که به تعداد حتماً قابل توجه است اما باید دید چند عنوان از این برنامه ها می تواند مخاطب را هم به خود جذب کند.

از طرف دیگر می دانیم که بخش زیادی از خاطره جمعی مردم با فیلم و سریال های دفاع مقدسی عجین شده است نه برنامه های تلویزیونی. دیالوگ ها و کاراکترهای سریال ها در همین تلویزیون بوده اند که توانسته اند گاه خون از یاد رفته شهدا را برای همیشه زنده کند در ذهن مردمان و در رگ هایی دیگر به جوش و خروش در آید.

امسال اما تلویزیون هیچ مینی سریالی برای این ایام در نظر نگرفته است و یا هنوز اطلاع رسانی برای پخش آن ها نداشته است. حدود یک سال از انتصاب پیمان جبلی می گذرد و آنتن از آذرماه سال گذشته در دست تیم جدید است. اگر ساخت و تولید سریال های جدید باز هم به زمان نیاز دارد یک سوال اصلی می توان مطرح کرد و آن این است که چرا سریال هایی با همین مضامین به پخش نمی رسد؟! سریال هایی که می تواند جایگزین های درخوری برای این ایام باشد. هم مخاطب را جذب کند و هم آنتن تلویزیون را که هر روز یک مؤسسه و سازمانی از ریزش مخاطبانش نظرسنجی های تازه بیرون می دهد نجات دهد.

سریال «عاشورا» که نسخه سینمایی «موقعیت مهدی» از آن با توفیق های زیادی همراه شد از آثار آماده تلویزیون است که هیچ خبری درباره پخش آن اطلاع رسانی نمی شود. سریال «سرزمین مادری» یا سرزمین کهن که چندین سال است در توقیف مانده است و در چند فاز به تولید رسیده است از آثار پر زحمت تلویزیون در همین زمینه است سریالی که از تاریخ معاصر شروع می شود و در فصل های بعدی به انقلاب می رسد و همین بهانه هفته دفاع مقدس می توانست مجوزی برای پخش این سریال شود. سریالی که بارها گفته شد اصلاح شده است و بسیاری منتظرند تا به تماشای آن بنشینند اما هنوز برای حل این معضلات قدیمی هم تلاشی که منجر به نتیجه شود صورت نگرفته است.

بازتاب هفته؛ سریال های شکست خورده

امسال در کل شروع موفقی برای سریال های تلویزیونی نبود. شبکه های سیما یا کمتر سریالی روی آنتن داشتند و یا سریال های جدید هم چنگی به دل نمی زند. بازپخش سریال های تکراری در برخی شبکه های سیما هم آنقدر بود که می توانست یک تنه آی فیلم های دیگری را در میان شبکه ها پدید آورد.

روزنامه هفت صبح این هفته در یک گزارش مفصل به بررسی عملکرد سریال های نیمه اول سال پرداخته است؛ گزارشی که تیتر آن را «کلکسیون سریال های شکست خورده سیما» برگزیده است و در آن به شرح سریال هایی پرداخته است که علی رغم ایده یا موقعیت های جذاب نتوانستند توفیقی کسب کنند.

از مصادیق این سریال ها همه آثار نوروزی و رمضانی تلویزیون قرار گرفته بود. فصل سوم سریال «زیرخاکی» به دلیل نداشتن غافلگیری های لازم و روایت کند، «خداداد» به دلیل داستان تکراری، بازی های ضعیف و دیالوگ های تصنعی و «دردسرهای شیرین» به دلیل بدترین شکل ممکن در روایت جزو این شکست خورده ها محسوب شده بودند. «نجلا» هم که نوروزی و رمضانی بود به دلیل همان قصه کند و حتی پایان بندی ای که به تعبیر هفت صبح هندی بود در همین راستا قرار گرفت.

«خوشنام» و «از سرنوشت» هم از دیگر سریال های رمضانی بودند که در گزارش روزنامه به ضعف سریال اولی و در ضعف سریال دومی که مخاطبش نوجوانان بود به قصه های دم دستی و شعارهای زیاد اشاره شده است.

از دیگر نمونه های آثار ضعیف هم به «داستان یک شهر»، «حکم رشد»، «راز ناتمام» و «بی نشان» اشاره شده بود که دو نمونه اخیر یکی به تازگی در شبکه یک به پایان رسیده است و یکی هنوز روی آنتن است.

پیشنهاد هفته؛ جان و تن

اولین قسمت از برنامه «جان و تن» چهارشنبه شب از شبکه سه پخش شد که شروع آن با روایت یک ترور همراه شد و خواهری از نحوه به شهادت رسیدن برادرش توسط بمبی که در خودروی او کار گذاشته شده بود در آبان ۵۸ سخن گفت.

این برنامه همزمان با هفته دفاع مقدس شروع شده است و با اجرای محمدجعفر خسروی هر روز ساعت ۱۷ روی آنتن می رود.

«جان وَتن» در گفتگو با افراد معمولی که در همه مشاغل و سنین در دوران دفاع مقدس حضور داشتند، به قصه های ناگفته و برآمده از دل مردم درباره جنگ می پردازد.

فُرم این برنامه ترکیبی در رفت و برگشت میان داخل و خارج از استودیو شکل می گیرد و در قسمت اول هم روایت خواهر شهید از برادرش به صورت بازسازی صحنه ها و خارج از استودیو شکل گرفت. در قسمت های بعد هم بخشی از این برنامه توسط راوی اصلی و در داخل استودیو روایت می شود و همزمان بخش های دیگر قصه در قالب مستند بازسازی شده برای مخاطب به تصویر کشیده می شود.

«جان وتَن» که محصول مشترک مرکز مستند سوره و مرکز هنری رسانه ای نهضت است، توسط دیبافیلم تولید شده و در ۸ قسمت ۲۵ دقیقه ای از شبکه سه سیما روی آنتن می رود.