مراسم اهدای جایزه نوبل روز شنبه در پایتخت سوئد برگزار شد. دهم دسامبر، صد و بیست و ششمین سالگرد درگذشت آلفرد نوبل مخترع دینامیت و بنیانگذار جایزه نوبل بود. جایزه نوبل به ارزش ۱۰ میلیون کرون سوئدی یا حدود ۹۰۰ هزار دلار در ۱۰ دسامبر، سالگرد مرگ آلفرد نوبل، صنعتگر سوئدی که جوایز را در وصیت‌نامه خود بنیان نهاد، اهدا شد.

رویترز نوشت: برندگان جایزه نوبل روز شنبه در استکهلم پایتخت سوئد گردهم آمدند تا در اولین مراسم اهدای جوایز کاملا حضوری همراه با یک ضیافت رسمی از زمان همه‌گیری کووید-۱۹ که رویدادها را در دو سال گذشته محدود کرد، شرکت کنند.

این مراسم از ساعت ۱۵ به وقت گرینویچ(۱۸:۳۰ به وقت تهران شنبه) آغاز شد. مراسم در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به دلیل شیوع کرونا آنلاین بود و در این سالها تنها تعداد معدودی از افراد بودند و ضیافتی بزرگ برگزار نشد. اما شب گذشته بسیاری از برندگان سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ و همچنین برندگان سال ۲۰۲۲ حضور داشتند. سال گذشته مراسمی کوچک و محدود برگزار شد اما هیچ برنده‌ای در آن شرکت نکرد زیرا مدال‌های خود را در کشور خود دریافت کردند.

پس از پایان مراسم، ضیافتی در تالار شهر برگزار شد که با حضور خانواده سلطنتی سوئد، مقامات دولتی و مقامات و رهبران تجاری از کشورهای مختلف برگزار شد. رهبران احزاب سیاسی سوئد همیشه به ضیافت دعوت می‌شدند با این حال، جیمی آکسون، رهبر حزب ضد مهاجرت سوئد که در انتخابات سپتامبر به دومین حزب بزرگ کشور تبدیل شد، از لیست مهمانان خارج شد، زیرا قوانین حزبش با اصول جوایز مطابقت نداشت. بدلیل حمله روسیه به اوکراین نیز بنیاد نوبل سفرای روسیه و بلاروس را دعوت نکرد.

برندگان امسال جوایز خود را در سالن کنسرت دریافت کردند.

لیست برندگان امسال به شرح زیر بود:

آلن اسپکت، جان اف کلازر و آنتون زیلینگر برای جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۲

کارولین برتوزی، مورتن ملدال و کارل بری شارپلس برای جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۲

سوانت پابو برای جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۲۲

آنی ارنو جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۲۲

بن اس. برنانکه، داگلاس دبلیو. دایموند و فیلیپ اچ. دیبویگ برای جایزه نوبل علوم اقتصاد ۲۰۲۲

امسال "آلس بیالیاتسکی"، وکیل حقوق بشری از بلاروس، سازمان حقوق بشری "یادبود"(مموریال) از روسیه و سازمان حقوق بشری اوکراینی "مرکز آزادی‌های مدنی" به عنوان برندگان جایزه صلح نوبل اعلام شدند. اهدای جوایز روز شنبه مصادف شد با روز حقوق بشر سازمان ملل، که یادآور هفتاد و چهارمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر است.

"کارل-هنریک هلدین"(Carl-Henrik Heldin) رئیس هیئت مدیره بنیاد نوبل، خطاب به برندگان این جایزه گفت: جهان در این زمان با بحران‌های انرژی و مواد غذایی، تبعیض آشکار، نابرابری اجتماعی و اقتصادی و تسریع تغییرات آب و هوایی مواجه است که نیازمند افزایش فوری راه حل‌ها برای این بحران است.

وی افزود: در مواجهه با انبوهی از بحران‌ها و چالش‌ها، جهان به دانشمندان متعهدی نیاز دارد که بی وقفه به دنبال حقیقت باشند و مرزهای دانش ما را جابجا کنند.

برندگان چه چیزی دریافت می‌کنند؟

جوایز نوبل از سال ۱۹۰۱ هر ساله اهدا می‌شود. برندگان در اکتبر هر سال اعلام می‌شوند. جوایز شاخه‌های پزشکی،‌ فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح به درخواست آلفرد نوبل‌ کارخانه‌دار ثروتمند سوئدی و مخترع دینامیت ایجاد شدند. نخستین جایزه در سال ۱۹۰۱ یعنی پنج سال پس از درگذشت نوبل به برگزیدگان اهدا شد. از سال ۱۹۰۱، جوایز نوبل در مراسمی در ۱۰ دسامبر، سالگرد مرگ آلفرد نوبل، به برندگان اهدا می‌شود.

هر کدام از جایزه‌ها ۱۰ میلیون کرون سوئد معادل حدود ۹۰۰ هزار دلار ارزش دارد و به همراه یک دانشنامه و مدال طلا هر ساله در دهم دسامبر مصادف با تاریخ درگذشت آلفرد نوبل اهدا می‌شود.

گفتنی است جایزه بخش اقتصاد که به طور رسمی با عنوان جایزه علوم اقتصادی بانک مرکزی سوئد به یاد آلفرد نوبل شناخته می‌شود، توسط نوبل ایجاد نشد و بانک مرکزی سوئد در سال ۱۹۶۸ آن را ایجاد کرد.

مراسم اهدای جوایز در استکهلم، تقریباً بدون استثنا، از سال ۱۹۲۶ در سالن کنسرت استکهلم برگزار می‌شود. در مراسم اهدای جایزه نوبل در استکهلم، سخنرانی‌هایی درباره برندگان و کشف یا کار آنها ارائه می‌شود و پس از آن پادشاه سوئد به هر برنده یک دیپلم و یک مدال می‌دهد.

این مراسم با ضیافتی در تالار شهر استکهلم(Stockholms Stadshus) برای حدود ۱۳۰۰ نفر از جمله ۲۵۰ دانشجو برگزار می‌شود. به جز چند استثنا، ضیافت جایزه نوبل از سال ۱۹۳۰ در تالار شهر برگزار می‌شود. جشن‌های جایزه نوبل در استکهلم توسط بنیاد نوبل ترتیب داده شده است و در درجه اول یک جشن آکادمیک با تمرکز بر علم و ادبیات است. علاوه بر برندگان جایزه نوبل و خانواده‌های آنها، پادشاه و ملکه و سایر اعضای خانواده سلطنتی سوئد مهمان افتخاری در مراسم اهدای جایزه و ضیافت هستند. نمایندگان دولت و پارلمان سوئد نیز شرکت می‌کنند. مهمانان بین‌المللی، به‌ویژه کسانی که نماینده علوم و حیات فرهنگی هستند، از اولویت برخوردارند.

جایزه نوبل معتبرترین جایزه‌ای است که در حوزه‌های علمی به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت" آلفرد نوبل" ، کارخانه‌دار وشیمی‌دان سوئدی، که بیشتر او را به دلیل ابداع" دینامیت" می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به مردم کرده باشند. "آکادمی سلطنتی علوم سوئد" وظیفه انتخاب برنده جایزه نوبل در رشته‌های فیزیک و شیمی و "موسسه کارولینسکا" نیز وظیفه گزینش برنده جایزه نوبل در رشته فیزیولوژی و پزشکی را برعهده دارد. امسال در مجموع ۷ دانشمند برنده جایزه نوبل علوم (پزشکی،فیزیک و شیمی) شده‌اند که تنها یک زن در میان این ۷ دانشمند است.

تصاویر مراسم نوبل ۲۰۲۲