پس از انتشار اخباری در فضای مجازی نسبت به جبران کم‌بارشی امسال با بارش‌های برف هفته‌های اخیر در کشور، به‌بررسی وضعیت پوشش برف ایران پرداخته‌ایم تا ببینیم چه میزان از کسری بارش‌های امسال با برف جبران شده است.

بر اساس آمار رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای سال آبی جاری تا روز ۱۷ دی‌ماه، بارش‌های امسال کاهشی ۲۴ درصدی نسبت به متوسط بارش‌های ۵۴ سال اخیر در مدت مشابه داشته و نسبت به بارش‌های سال گذشته نیز در مدت مشابه، کاهشی ۲۶ درصدی داشته است.

در هفته‌های اخیر با گستردگی سرما و ماندگاری آن در نقاط مختلف کشور، شاهد بارش برف در استان‌های مختلف بودیم؛ برفی که می‌تواند بسته به میزان عمق، گستردگی پوشش و محل بارش، به منابع آبی کشور در سال جاری بیفزاید و یا حتی بخشی از آن از دسترس خارج شود.

فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب در این خصوص گفت: در تاریخ ۲۴ دی‌ماه، حدود ۱۴ درصد از پهنه کشور پوشش برفی داشتیم که این پوشش برفی می‌تواند از چند سانتیمتر تا چندمتر در مناطق مختلف، متفاوت باشد.

وی افزود: میزان سطح پوشش برفی کشور نسبت به روز مشابه به طور متوسط در ۲۱ سال قبل، ۱۴ درصد رشد داشته، اما اگر متوسط پوشش برفی کشور از ابتدای سال آبی جاری تا امروز را که ۲ درصد بوده، نسبت به متوسط آمار ۲۱ ساله در مدت مشابه درنظر بگیریم، ۳۲ درصد در سطح پوشش با کاهش مواجه‌ایم.

کاهش ۲۱ درصدی آب معادل برف نسبت به بلندمدت

سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه "آب معادل برف شاخص مناسب‌تری برای مقایسه میزان بارش برف در کشور است"، گفت: میزان برفی که در تاریخ ۲۴ دی‌ماه در سطح کشور وجود داشته، بر اساس مدل‌سازی‌ها، بالغ بر ۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب معادل برف برآورد می‌شود.

وی ادامه داد: از نظر میزان آب معادل برف، نسبت به متوسط آمار ۲۱ سال گذشته، ۲۱ درصد کاهش داریم؛ اما نسبت به میزان آب معادل برف مدت مشابه سال قبل، با رشدی ۲۰ درصدی مواجه‌ایم.

همه حجم آب معادل برفی که باریده به منابع آبی افزوده نمی‌شود

قاسم‌زاده با اشاره به پوشش مناسب برفی در رشته کوه‌های زاگرس و البرز گفت: اینکه ۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب حجم آب معادل برفی که در ۱۴ درصد پهنه کشور وجود دارد برآورد شده، به‌معنای این نیست که همه این میزان آب، با ذوب شدن برف‌ها به منابع آبی کشور افزوده می‌شود، بلکه بستگی به نقاطی که برف باریده و عمق برف نشسته بر نقاط مختلف دارد، همچنین بستگی به این دارد که برف با گرم‌شدن یکباره دمای هوا ذوب شود و یا به مرور این ذوب برف صورت بگیرد و در مجموع عوامل متعددی در اینکه چه میزان از این آب معادل برف، به ذخایر آبی کشور افزوده شود وجود دارد.

وی افزود: بخشی از برفی که باریده، با نفوذ سطحی و یا تبخیر، از دسترس خارج می‌شود، اما بخشی دیگر به منابع زیرزمینی نفوذ پیدا کرده و یا وارد جریان رودخانه‌ها و مخازن سد‌ها می‌شود.

سخنگوی صنعت آب تصریح کرد: برفی که در کشور باریده، اغلب در نقاط خوبی است که پیش‌بینی می‌کنیم و امیدواریم که بخش قابل توجهی از آن، به جریان‌های آبی ورود و در نهایت به ذخایر آبی کشور بیفزاید.

ذخایر برفی، پشتوانه روز‌های گرم و کم‌بارش کشور

اگرچه آب معادل برف به میزان ۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب در مقایسه با ذخایر حدودا ۱۸ میلیارد مترمکعبی فعلی سد‌های کشور، رقمی قابل توجه است، اما نمی‌توان انتظار داشت، تمامی این آورد به حجم ذخایر آبی کشور افزوده شود.

ذخایر برفی، پشتوانه خوبی برای تأمین آب فصول گرم سال هستند؛ چرا که با گرم شدن هوا، در نقاط مختلف کشور از اواخر اسفند تا میانه تابستان، شاهد ذوب شدن ذخایر برفی و اضافه شدن آورد رودخانه‌ها و ورود آب جدید به منابع آبی کشور در زمانی از سال که میزان بارش‌ها به حداقل رسیده هستیم؛ اما درمجموع هنوز بارش‌های سال آبی جاری نسبت به سال گذشته و متوسط آمار ۵۴ ساله کشور، کمتر بوده و بارش‌های اخیر نمی‌تواند جبران کننده کسری بارش‌های پاییز خشک امسال باشد.