آیا جاسوسی حرفهای مردانه است؟ زنان در این میان چه میکنند؟ معروفترین زنان جاسوس چه کسانی بودهاند؟ چرا از زنان به عنوان مهرههایی برای جاسوسی استفاده میشود؟ برای آشنایی بیشتر با جاسوسی زنان و زنان جاسوس با گزارش ويژه مشرق همراه شوید.
گروه گزارشهای ویژه مشرق - اغلب با شنیدن واژه "جاسوس"، تصویر یک مرد در ذهنمان شکل میگیرد. حال آنکه در طول تاریخ کم نبودهاند زنانی که با انتقال محرمانه اطلاعات، سرنوشت جنگها و کشورها را دگرگون ساختهاند. استفاده از زنان برای جاسوسی دو دلیل عمده دارد: نخست آن که زنان سوء ظن کمتری را برمیانگیزند. برای نمونه، در طول جنگ جهانی دوم، احتمال اینکه مردان، برخلاف زنان فرانسوی توسط نازیها مورد بازجویی قرار گیرند بسیار بالا بود. از همین روی، در آن دوره تعداد زنان جاسوس به طرز چشمگیری افزایش یافت و دوم اينکه زنان همواره قادر بودند با استفاده از جذابیت ظاهریشان مردان را فریب دهند و به فاشساختن اطلاعات اغوا کنند.
زنان جاسوس را باید به دو دسته جاسوسان عادی و جاسوسانی که به "پرستو" شهرت یافتهاند تقسیم کرد.
زنان جاسوس که از آنها تحت عنوان "پرستو" نام برده میشود، با استفاده از نقطه ضعف سیاستمداران و مقامات شهوتران، با بکارگیری حربههای جنسی، طرح سرویسهای اطلاعاتی متبوعشان را پیاده میکردند.
نگاهی به سوابق معروفترین این پرستوها نشان میدهد که غالب آنها ریشهای یهودی داشته و در خانوادههایی با نسب یهودی پرورش یافتهاند. اینکه چه عاملی منجر به وجود پرستوهای بسیار از قوم یهود شده است خود نیاز به بحث مفصل و مستدل جداگانه دارد اما آنچه با توجه به شواهد تاریخی و مصداقهای موجود میتوان گفت این است که جاسوسی و پرورش پرستو به سلاحی پنهان در دست این قوم تبدیل شده و هریک از افراد این جامعه نهچندان وسیع اما با نفوذ و هوشمند، بهطور بالقوه توانایی تبدیلشدن به یک جاسوس یا پرستو را دارا هستند.
جاسوسی زنان به عنوان "دشمن درون"
هندیان باستان با استفاده از این واقعیت که حتی قویترین مردان هم ممکن است تسلیم جذابیت زنان شوند، بهکارگیری جاسوسان و عوامل زن را به حد اعلای خود رسانیده بودند. زنان به طور خاص در صف اول عملیات ضدجاسوسی شرکت داشتند. در زمان هند باستان، جاسوسان زن جاسوسان خارجی را پس از شناسایی سیاهمست میکردند و به قتل میرساندند.
در تاریخ چین نیز به جاسوسان زن اشاراتی شده است. در "دوران بهار و پاییز" چین، یعنی 476-770 پیش از میلاد، حکومت "وو" در چین حکومت همسایه خود، یعنی "یو"، را فتح کرد و پادشاه یو، "گو جیان" را به اسارت درآورد. گو جیان به محض آزاد شدن به فکر انتقام افتاد. اما چون از نظر قوای نظامی توان رقابت با یو را نداشت نقشهای برای تضعیف حکومت وو از داخل طرحریزی کرد. بدین منظور، از وزیر خود خواست تا ده تن از زیباترین زنان را انتخاب کند، تا دو تن از آنها را به سرزمین وو بفرستند.
این دو زن، جاسوسان تعلیمدیدهای بودند که هدفشان تشویق "فو چای" به گسترش منابع نظامی خود و شروع جنگ با همسایگانش و ایجاد اختلاف میان او و وزیر کاردیدهاش بود. وزیر ارشد فوراً از نقشه این دو آگاه شد و به پادشاه هشدار داد، اما فو چای اعتنایی نکرد. این دو زن به قدری توجه فو چای را از امور مملکتی منحرف ساختند که کشور دچار قطحی شد. سپس فو چای تحت تأثیر دو معشوقه جاسوسش، جنگ با حکومت همسایه، "کی" را آغاز کرد. گو جیان نیز فرصت را غنیمت شمرد و پس از مدتها انتظار به وو حمله کرد و طی جنگی 9 ساله وو را شکست داد. در پایان، فو چای که از نقشه آن دو زن آگاه شده بود پیش از خودکشی توانست یکی از آن دو را به قتل برساند، اما دیگری گریخت. نام این دو زن در افسانههای چین به عنوان وطنپرستانی فداکار و زنانی که تاریخ چین را دگرگون ساختند جاودان ماند!
در سال 1942 ميلادي نیز "فرانکلین دلانو روزولت" برای اطمینان از پیروزی در جنگ، نخستین آژانس جاسوسی آمریکا یعنی دفتر خدمات استراتژیک (office of strategic services) را تأسیس کرد و برای جذب نیرو فراخوان داد و زنان بسیاری برای به این فراخوان پاسخ مثبت دادند.
زنان OSS پا به پای همکاران مردشان در مناطق جنگی و دوشادوش یکدیگر به فعالیت پرداختند. جالبتر آن که، تعدادی از آنها برای انجام عملیات خرابکارانه و زیر نظر گرفتن حرکت نیروهای دشمن ، با چتر وارد قلمرو دشمن شدند.
یکی از عوامل oss زنی به نام جولیا چایلد بود. او پس از کنار گذاشتن حرفه جاسوسی به نوشتن کتابهای آشپزی و اجرای برنامههای تلویزیونی روی آورد، بیآنکه کلامی درباره حرفه پیشینش به زبان بیاورد.