قرار نیست همیشه اروپا کانون رایزنی های مذاکرات بین المللی باشد. همین که مکان مذاکرات از غرب به شرق دارد منتقل می شود، به استراتژی گفتمان انقلاب اسلامی نزدیک تر است...قبول شروط ما منتهی به مذاکرات دوحه شد.
محمود عباس زاده نماینده مردم مشکین شهر، که تا یک هفته پیش سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود در باره مذاکرات غیرمستقیم دوحه، میان ایران و آمریکا، می گوید: «امیدواریم که ظرف یکی دو هفته آینده، مذاکره جمع شود، و چون حسن نیت و جدیت داریم، رسیدن به توافق در یکی دو هفته آینده دور از انتظار نیست.» او معتقد است توافق پیش رو حاصل برگ های برنده ای است که جمهوری اسلامی ایران در دست دارد و منتهی به موازنه سازی جدیدی در سطح بین المللی شده است. گفت وگو با عباس زاده، از نظرتان می گذرد:
در فضای داخلی و بین المللی و موازنه قوا چه تحولی رخ داده ، که ایران و آمریکا خیلی جدی مذاکرات را دارند دنبال می کنند؟
برگ های برنده ای که جمهوری اسلامی ایران دارد، منتهی به موازنه سازی جدیدی شده است.
منظورتان چه برگ هایی است؟
ببینید ما بخشی از دستاوردهایمان را در بخش انرژی هسته ای در جریان اجرای یک طرفه برجام از دست داده بودیم، بعد از تصویب قانون مجلس در سال ۱۳۹۹ سازمان انرژی اتمی موظف شد که بخشی از دستاوردهای از دست رفته را بازتولید بکند، برای مثال از نظر میزان ذخیره، درصد غنی سازی، و نصب سانتریفیوژهایی با ظرفیت بالاتر، و موارد دیگری که جزو دستاوردهایمان بود، بازتولید و باعث شد ایران در حوزه سیاست خارجی دست بالا را به دست بیاورد. همین امر باعث شد غربی ها از مذاکره استقبال کرده و دنبال توافق با ما باشند. این قابل پیش بینی بود و اتفاق هم افتاد.
در آخرین مرحله مذاکرات وقتی غربی ها جدیت و حسن نیت جمهوری اسلامی ایران را برای مذاکره مشاهده کردند، و درست زمانی که ما در مراحل آخر تاکید براین داشتیم چند مورد باقی مانده بسیار مهم از نظر ما حل و فصل بشود، کمی رفتار مبتنی بر زدن زیر میز مذاکره از خودشان نشان دادند تا امتیاز بیشتری از ما بگیرند. از این رو مذاکرات موقتا متوقف شد، ولی در مدت توقف مذاکرات ، پیغام هایی را برای مسئولان ایران ارسال کردند. درعین حال بدسلیقگی به خرج دادند و قطعنامه را در شورای حکام، علیه جمهوری اسلامی صادر کردند. هرچند آن قطعنامه هم خنثی بود، با این همه قطعنامه با واکنش جدی جمهوری اسلامی ایران مواجه شد، موضوعی که اساسا انتظارش را نداشتند.
عکس العمل آمریکا و اروپا در این باره چه بود؟
چون استراتژی آمریکا و اروپا بر اساس منافعی که دنبال می کنند، مذاکره و توافق است، پیش بینی می کردیم که آغاز مذاکرات را مجددا پیگیری کنند که با پیگیری آنان مذاکرات دوحه شکل گرفت.
دلیل تاکید جمهوری اسلامی ایران بر ادامه مذاکرات در دوحه چیست ؟
قرار نیست همیشه اروپا کانون رایزنی های مذاکرات بین المللی باشد. همین که مکان مذاکرات از غرب به شرق دارد منتقل می شود، به استراتژی گفتمان انقلاب اسلامی نزدیک تر است. برای ادامه مذاکرات شرط جمهوری اسلامی بر این قرار گرفت که اگر طرف غربی بخواهد برای فشار به اقتصاد ایران دنبال مذکرات فرسایشی و اطاله پرونده باشد، ما اجازه نخواهیم داد. جمهوری اسلامی ایران به دنبال نتیجه است، چه با توافق و چه بی توافق. اما ترجیح می دهد با مذاکره و توافق همراه باشد. از این رو قبول شروط ما منتهی به مذاکرات دوحه شد.
آیا مذاکرات دوحه می تواند به توافقی زودرس منتهی شود؟
ما امیدواریم که ظرف یکی دو هفته آینده، مذاکره جمع شود، و چون حسن نیت و جدیت داریم، رسیدن به توافق در یکی دو هفته آینده دور از انتظار نیست.
امضای توافقنامه در دوحه خواهد بود یا وین؟
روی این موضوع که امضاء مکانش کجا خواهد بود ، خیلی حساسیت ندارم. شخصا پیش بینی ام این است که در یکی دو هفته آینده این پرونده جمع خواهد شد.
در مذاکرات جدید یعنی ۴+۱ چین و روسیه خیلی برجسته نیستند و بیشتر اروپا و آمریکا فعال هستند، چرا؟
مواضع چین و روسیه در این مذاکرات به ما نزدیک است. مشکل اصلی ما با غربی ها است. و طبیعی است که در مرحله پایانی، تمرکز ما روی طرف غربی مذاکرات باشد.
شروط ایران برای مذاکره مجدد با آمریکا چه بوده است؟ ما یک دوره تجربه مذاکره مستقیم با آمریکا در بالاترین سطح وزرا داشتیم، و تجربه توافق هم داشتیم، آمریکایی ها توافق را امضاء کردند، اما آمریکایی ها برای امضایشان ارزش قائل نبودند، و از برجام بیرون رفتند. به طور طبیعی این تجربه شکست خورد. جمهوری اسلامی ایران هیچ رغبتی به تکرار تجربه گذشته ندارد، مگر این که خودشان دیوار اعتماد تخریب شده را ترمیم کنند. در غیر این صورت هزینه گفت و گوی مستقیم با آمریکا را برای بار دوم پرداخت نمی کنیم. جمع بندی مقدماتی ایران و آمریکا برای انجام مذاکرات دوحه و براساس سخنان شما توافق طی دو هفته آینده، بر چه مواردی استوار است؟ بدون انعطاف طرفین، توافقی حاصل نمی شود. موضع ما مشخص است. ما دنبال رفع تحریم ها هستیم. آیا در باره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توافق مشخصی به عمل آمده است؟ سپاه نهاد قدرتمند و موثری در حوزه نظامی و اقتصادی کشور است. به طور طبیعی در مذاکرات مسایل مربوط به این نهاد را دنبال می کنیم. ولی در این مذاکرات تنها مسایل مربوط به سپاه نیست. ما در حدود تا ۸ مورد مساله داشتیم، و از طرف مقابل خواهان شفافیت در باره آن ها بودیم. چون از خودشان بازی به هم زنی نشان دادند، ناگهان مذاکرات متوقف شد. در باره این مسایل به طور طبیعی انعطافی نشان داده اند به ویژه در بخش رفع تحریم ها که مذاکرات دوحه آغاز شده است. ما روی گزاره های روشن تصمیم می گیریم. شرایط رسیدن به توافق نسبت به گذشته بهتر شده است. آقای عبداللهیان گفته بودند که یک بسته جدید به آمریکا پیشنهاد داده اند آیا به دنبال ارائه این بسته مذاکرات دوحه آغاز شده است؟ به نظر من این بسته جدید هم از مواردی بود که چون مذاکرات به نتیجه نرسیده بود، این بسته کلید حل آن مسایلی بود که ما در مذاکرات گذشته به نتیجه نرسیدیم. از مهمترین موضوعات این بسته اطلاعی دارید؟ اجازه بدهید در باره جزییات بسته، کسانی که آن را تهیه کرده اند صحبت کنند. زیرا اگر من ورود کنم خیلی دقیق نباشد.
