چگونه از چشم‌هایمان در هوای آلوده مراقبت کنیم؟

چشم، اندام ظریفی است که در معرض هوا قرار دارد. از این رو بیشتر از سایر قسمت‌های بدن مستعد آلوده شدن است؛ اما واکنش چشم نسبت به آلودگی‌های موجود در هوا در طیف بسیار جزئی تا تحریک شدید و درد مزمن قرار می‌گیرد؛ چشم حتی با لنزهای تماسی باز هم نسبت به چنین تأثیراتی بسیار حساس است.
شدت ناراحتی ایجاد شده در چشم توسط آلودگی هوا به سطح هیدروکربن‌ها و نیتریک اکسیدهای موجود در هوا بستگی دارد. هیدروکربن‌ها که به صورت خاص معروف به ایجاد تحریکات چشمی‌اند، شامل C4 و اولفین‌های C5 می‌شوند.

مه‌دود چیست و چه اثری بر سلامتی می‌گذارد؟

مه‌دود لایه‌ای ضخیم از هواست که وقتی آلودگی هوا زیاد است، نزدیک به زمین تشکیل می‌شود. مه‌دود پدیده‌ای معمول در شهرهایی است که ترافیک زیادی دارند. مه‌دود زمانی تشکیل می‌شود که نور خورشید در پایین اتمسفر با گازها واکنش می‌دهد. برخی از افراد نسبت به تأثیرات مه‌دود، حساس‌ترند، مثلاً آن‌هایی که مشکلات قلبی یا ریوی دارند. اولین علامت مشکل ناشی از مه‌دود در سلامتی، تحریک بینی، گلو، ریه‌ها و چشم‌هاست. در برخی موارد، تنفس و سیستم تنفسی نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
این آلودگی شدید به صورت مه‌دود، بر چشم‌ها اثر گذاشته و سبب آلرژی و آسیب می‌شود. هوای آلوده و بی‌کیفیت حاوی گازهای مضری مانند کربن مونوکسید، نیتروژن دی اکسید و ذرات زبر غبار است که باعث می‌شوند خیلی از افراد دچار قرمزی و آبریزش چشم‌ها و آلرژی‌های گوناگون چشمی شوند.

علائم مشکلات چشمی ناشی از آلودگی هوا

قرمزی
خشکی
آبریزش
ترشح
آلرژی همراه با خارش شدید، ترشح، تورم پلک‌ها و به سختی باز نگه داشتن چشم‌ها
افزایش احتمال عفونت چشم‌ها
خارش
سوزش
احساس سنگ ریزه در چشم
مشکل در بینایی شامل اشتباهات شکست نور و اختلال در دیدن رنگ‌ها

عوارض آلودگی هوا برای چشم

سندرم خشکی چشم (DES)، شایع‌ترین مشکل چشم در ارتباط با آلودگی هواست که در زنان بالای 50 سال دو برابر بقیه روی می‌دهد. در این سندرم سطح چشم ملتهب و خشک می‌شود، خصوصاً اگر بیمار از لنز نیز استفاده کند.‍
ورم ملتحمه مرتبط با افزایش سطح نیتروژن دی اکسید نیز از دیگر مشکلات شایع چشمی در زمان آلودگی هواست. افرادی که مدت طولانی‌تری در فضای باز و بیرون هستند بیشتر در معرض این مشکلات چشمی قرار دارند.
درمان علائم چشمی بدون عفونت و آلرژی، فقط خنک کردن چشم‌ها با شستن آن‌ها به آرامی با آب تمیز و سپس استفاده از کمپرس سرد است.
استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی برای مرطوب کردن چشم‌ها و عینک آفتابی نیز راهکارهای مفیدی هستند.
تا زمانی که چشم‌ها به طور کامل درمان نشده‌اند از لنز استفاده نکرده و چشم‌ها را آرایش نکنید.

البته طلایی‌ترین قانون محافظت از چشم‌ها در هوای آلوده این است که از قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های مضر اجتناب کنید. روزهایی که سطح آلودگی بالاست، سعی کنید در خانه بمانید، خصوصاً در ساعات اولیه صبح که سطح آلاینده‌ها بیشترین است. در مواردی که نمی‌توانید از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده اجتناب کنید و حتماً باید بیرون بروید، از عینک‌های محافظتی استفاده کنید تا میزان قرار گرفتن چشم‌هایتان در معرض عوامل آلودگی را به حداقل برسانید.

دست‌هایتان را مکرراً بشویید و سعی کنید به چشم‌هایتان دست نزنید.
آب و مایعات بیشتری بنوشید زیرا کمک می‌کند به میزان کافی اشک تولید کنید. نوشیدن آب و مایعات فراوان واقعاً ضرورت دارد؛ زیرا عوامل بیرونی مانند مه‌دود، احتمال خشکی و تحریک چشم‌ها را افزایش می‌دهند.
رژیم غذایی سالمی در پیش بگیرید. مصرف اسیدهای چرب امگا 3، سبزیجات برگ‌دار، هویج، اسفناج، بادام و گردو، توت و ماهی برای حفظ سلامت چشم‌ها در روزهای آلوده بسیار مفیدند.

وقتی بیرون هستید از عینک آفتابی استفاده کنید. اشعه ماوراءبنفش در روزهای آلوده آسیب بیشتری به چشم‌ها می‌زند. عینک آفتابی‌هایی که کناره‌هایشان هم حفاظ دارند برای روزهایی که هوا آلوده است، مناسب‌ترند.
چشم‌ها را نمالید.
از قطره‌ی اشک مصنوعی استفاده کنید تا رطوبت چشم‌هایتان حفظ شود.
از کامپیوتر و تبلت و موبایل کمتر استفاده کنید (به دلیل نور آبی) و در فواصلی که با این ابزار کار می‌کنید استراحت نمایید تا چشم‌هایتان کمتر خشک و خسته شوند.
در صورتی که خارش و ناراحتی چشمتان ادامه پیدا کرد به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.
در صورت قرمزی و ناراحتی چشم از لنزهای تماسی استفاده نکنید، مگر اینکه پزشکتان اجازه‌ی چنین کاری را به شما داده باشد.
در روزهای آلوده از آرایش چشم‌ها خودداری کنید. خط چشم و ریمل معمولاً آلرژی را تشدید می‌کنند و ممکن است سبب عفونت نیز بشوند. ضمناً قبل از خواب با یک پاک‌کننده‌ی مخصوص آرایش چشم، چشم‌ها را تمیز کنید.