عطسه یک واکنش فیزیولوژیک پیچیده ی بدن در مقابل مواد محرک در مجرای تنفسی است. در واقع عطسه نوعی رفلکس بدن در خصوص حذف محرک به شمار می رود. بدین جهت نگه داشتن عطسه، مانع خروج مواد محرک و بازگشت مجدد هوا داخل مجاری سیستم تنفسی می گردد. از سری عوارض نگه داشتن عطسه می توان به پارگی پرده ی گوش، تضعیف دیواره ی سرخرگ و آسیب دیافراگم اشاره کرد.
عطسه چیست؟
عطسه نوعی رفلکس یا واکنش دفاعی بدن به مواد اضافی در مجاری تنفسی اعم از باکتری، دود، گرده ی گیاهان، خاک، گرو و غبار است. عطسه در واقع یک واکنش غیر ارادی به شمار می رود که در راستای حذف محرک، سبب خروج سریع هوای بازدم بر اثر انقباضات عضلات تنفسی می گردد.
به عبارتی دیگر، عطسه یک واکنش فیزیولوژیک پیچیده در بدن به شمار می رود. زمانی که یک ذره ی تحریک کننده به مجرای بینی نفوذ پیدا می کند، مخاط بینی تحریک می گردد. در طی این روند، ماده ای شیمایی موجود در سلول ها به نام هیستامین آزاد می گردد.
هیستامین سلول های عصبی غشاء مخاط بینی را تحریک می سازد و یک پیغام را از طریق اعصاب سه گانه به مغز ارسال می کند.
مغز با دریافت سیگنال، عضلات گلو را فعال می سازد و به ریه ها فرمان آزاد سازی یک جریان قوی هوا را از طریق تنفس می دهد. با آزاد سازی شدید هوا، عطسه شکل می گیرد که سبب خروج مواد تحریک کننده از بینی می گردد.
محرک واکنش دفاعی عطسه در مجاری بینی صورت می گیرد که برای سلامت بدن به شدت مفید است. عطسه به عنوان یک فعالیت پر انرژی قادر است قطرات مخاط بینی را با سرعت 160 کیلومتر در ساعت به سمت بیرون هدایت کند.
جریان هوای بدن در هنگام عطسه بالغ بر 6 الی 8 متر به فضای اطراف فرد انتقال می یابد.
دانشمندان بر این باور هستند که عطسه در خصوص تنظیم مجدد بینی در حالت اولیه کمک شایانی می کند.
در طی عطسه، بدن به سیستم تنفسی نظیر حفره های بینی، سینوس، ریه و بخش پایینی گلو فشار وارد می کند. عده ای از افراد با فشردن لب بالا به لب پایین و گرفتن سوراخ بینی سعی در نگاه داشتن عطسه دارند.