آن چه کنکورد در میان انواع هواپیما‌های پر سوخت به دست آورد یعنی زیباترین هواپیمای تمام دوران می‌تواند توسط یک هواپیمای برقی به نام «آلیس» در عصر ماشین‌های پرنده با باتری تکرار شود.

به نقل از دویچه وله، این هواپیمای مسافربری برقی اولین سفر خود را در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲ در فرودگاه موزس لیک در ایالت واشنگتن آمریکا به پایان رساند. آلیس تاکنون تنها هواپیمای مسافربری ساخته شده بوده که قادر به پرواز با باتری است. این هواپیما توسط شرکت اسرائیلی Eviation که اکنون در ایالات متحده مستقر می‌باشد طراحی شده است.

این هواپیمای ۹ نفره ظاهر بسیار جذابی دارد. با این وجود، طراحی زیبایی شناختی آن صرفا هدفمند صورت گرفته و با هدف بهینه‌سازی ویژگی‌های پرواز آن بوده است. این هواپیما دیگر لوله‌ای معمولی با بال‌ها و دم متصل نیست بلکه بیش‌تر شبیه یک نهنگ لاغر با دماغه‌ای کاملا بریده شده است که به سمت پایین صاف می‌شود و بدنه‌ای که در بخش عقبی باریک می‌شود.

شکل بدنه هواپیما به خودی خود بالابر اضافی را ایجاد می‌کند تا به کاهش وزن زیاد باتری‌ها از زمین کمک کند. در دم T شکل دو موتور الکتریکی Magni۶۵۰ نصب شده است که هر کدام ۶۴۴ کیلووات توان تولید می‌کنند و ظاهرا سرعت حرکت ۴۰۷ کیلومتر در ساعت را امکان‌پذیر می‌سازند.

بار‌های سنگین و پر کردن دفتر‌های سفارش

بزرگترین مشکل پرواز الکتریکی هم چنان آلیس را با مشکل مواجه می‌سازد: باتری‌ها بسیار حجیم و بسیار سنگین هستند و انرژی کافی برای سفر‌های کارآمد و طولانی را ارائه نمی‌کنند. آلیس پس از نخستین پرواز موفقیت‌آمیز خود سفری که بیش از هشت دقیقه به طول نیانجامید دچار تغییراتی شد. شرکت سازنده آن به شدت برد مورد انتظار آلیس را از ۸۱۵ کیلومتر به ۴۴۵ کیلومتر کاهش داد. این بدان معناست که هواپیما‌های الکتریکی تنها در بازار‌های خاص قابل عرضه هستند این در حالیست که تقاضای زیادی برای آن وجود دارد.

پرواز صرفا الکتریکی بسیار جذاب است، زیرا بازده بسیار بالایی دارد و اگر باتری‌ها را تنها با انرژی بادی شارژ کنید بازدهی نزدیک ۹۰ درصد خواهد بود.

«گرگوری دیویس» مدیر عامل Eviation می‌گوید: «اولین تحویل آلیس به مشتریان برای اوایل سال ۲۰۲۷ برنامه ریزی شده است البته این امر در صورتی امکان‌پذیر است که فناوری باتری همان گونه که ما انتظار داریم تکامل یابد. صدور گواهینامه هواپیما نیز باید طبق برنامه پیش برود».

در حال حاضر مجموعه‌ای از پذیرندگان اولیه وجود دارند. کیپ ایر از شمال شرقی ایالات متحده متعهد به خرید ۷۵ فروند هواپیمای آلیس شده است. شرکت هواپیمایی چارتر GlobalX Airlines ۵۰ فروند از این هواپیما را می‌خواهد. دویچه پست سفارش ۱۲ فروند از این هواپیما را برای شرکت تابعه خود DHL اعلام کرده است. هم چنین یک شرکت هواپیمایی مسافربری آلمانی به نام Evia Aero از برمن سفارشی برای خرید ۲۵ فروند از آلیس را ارائه کرده است. در پایان سال ۲۰۲۲ میلادی اولین مشتری بزرگ هواپیمایی مسافربری یعنی شرکت Air New Zealand سفارش خرید ۲۴ فروند هوایپمای برقی را ارائه کرد.

نیروی محرکه هواپیما‌های تمام الکتریکی هم چنین کانون توجه گروه تحقیقاتی هوانوردی در مونیخ است جایی که برای مثال غول هوافضا ایرباس در حال آزمایش انواع راه حل‌های هیبریدی برای تاکسی‌های هوایی و سایر هواپیما‌ها در تاسیسات اتوبرون در نزدیکی مونیخ است.

نه چندان دورتر از آن «رولزرویس الکتریکال» پیشگام فناوری هواپیما‌های الکتریکی پایدار است تا بازار‌های حمل و نقل هوایی شهری و منطقه‌ای آینده را تامین کند.

آزمایشگاه آزمایش آن شرکت هوافضای بریتانیایی به شدت پشت در‌های فولادی ضخیم قرار دارد جایی که نمونه اولیه رولزرویس RRP۲۰۰D در حال حاضر در حال تولید است. انتظار می‌رود موتور آن هواپیما بزرگترین انقلاب را در عرصه پیشرانه از زمان اختراع موتور جت در سال ۱۹۳۷ میلادی به این سو ایجاد کند.

آیا انقلابی در صنعت هوانوردی در راه است؟

موتور هواپیما به خودی خود واقعا چشمگیر نیست یک حلقه فلزی به بزرگی یک چرخ واگن با نوعی قرقره با پنج بازو که در داخل چرخ می‌چرخد. این روتور (چرخانه) دارای آهنربا و بلبرینگ است و در مقایسه با هیولا‌های پیچیده موتور‌های هواپیمای احتراقی که از حدود ۱۸۰۰۰ قطعه متحرک تشکیل شده‌اند درجه‌ای باورنکردنی از مینیمالیسم را نشان می‌دهد. در یک موتور هواپیمای برقی تنها ۱۸ قطعه متحرک وجود دارند که نشان دهنده تغییر چشمگیر در طراحی‌های رولز رویس و صنعت هوانوردی هستند.

تلاش برای یک هواپیمای مسافربری پایدار با انرژی باتری اندکی پیشرفت کرده، اما مدل‌های هواپیمای موجود هنوز از توانایی انجام عملیات پروازی روزانه فاصله دارند. برخلاف صنعت خودروسازی هنوز نیرو دادن به هواپیما‌هایی با نیروی سبز برای دستیابی به هدف جاه طلبانه صنعت هوانوردی یعنی انجام پرواز‌های سازگارتر با آب و هوا تا سال ۲۰۳۵ میلادی غیرممکن به نظر می‌رسد.

در نتیجه، درباره هواپیما‌های مسافربری صرفا برقی بدبینی زیادی وجود دارد. با این وجود، مهندسان رولزرویس خوش بین‌تر هستند. آنان امیدوار هستند از سال ۲۰۲۶ میلادی دو موتور RRP۲۰۰D خود را در اختیار شرکت ناوبری منطقه‌ای نروژی وایدروئه قرار دهند شرکتی که قصد دارد یک هواپیمای ملخی ایتالیایی با قابلیت حمل ۹ سرنشین به نام Tecnam P-Volt را در پرواز‌های برنامه ریزی شده به کار گیرد.

مشکلات پایدار مرتبط با باتری

در ابتدا هواپیمای برقی سبک Tecnam P-Volt قادر نخواهد بود بیش از ۱۵۰ کیلومتر با یک باتری کاملا شارژ شده از جمله ذخیره انرژی اجباری ۳۰ دقیقه‌ای پرواز کند. این بُرد می‌تواند برای سرویس دهی به برخی از مسیر‌های کوتاه مسافت در نروژ کافی باشد، اما در نقاط دیگر کاربرد چندانی نخواهد داشت.

«لارس انگاردت» مدیر موسسه موتور‌های هوایی برقی DLR در کوتبوس در جنوب ایالت براندنبورگ آلمان به «دویچه وله» می‌گوید: «من به دلیل محدودیت‌های بُرد در مورد پرواز‌های الکتریکی تردید دارم. موسسه ما باتری‌هایی با چگالی انرژی‌ای به میزان قابل توجه بالا را برای آینده نزدیک پیش بینی نکرده است».

او می‌گوید محدودیت برد پیشرانه صرفا الکتریکی فرصت‌های محدودی را در بازار‌های خاص مانند نروژ فراهم می‌کند. با این وجود، در مسیر‌های طولانی‌تر در هواپیما‌های بزرگتر کانسپت‌های هیبریدی - الکتریکی می‌تواند راهگشا باشد.

با این وجود، چشم‌انداز بدبینانه «انگاردت» در مورد پرواز‌های الکتریکی مانع از تلاش رولزرویس برای ساخت موتورجت برای پرواز‌های الکتریکی نشده است. «گرازیا ویتادینی» مدیر ارشد فناوری رولزرویس می‌گوید آن شرکت در این باره اراده‌ای «جدی» دارد. ویتادینی که اهل ایتالیا است و زمانی برای ایرباس کار کرده می‌گوید: «ما قدم به قدم برنامه‌های کاربردی مفیدی برای آن پیدا می‌کنیم».

ویتادینی فرصت‌های بزرگی را تا سال ۲۰۳۰ پیش بینی می‌کند. او می‌گوید: «ما شاهد پرواز هواپیما‌های تمام برقی با حداکثر ظرفیت ۳۰ صندلی خواهیم بود. برای ما نروژ پیشتاز مطلق اروپا خواهد بود».