اغلب ما ذکر استغفار را ذکری برای آمرزش گناهان و توبه کردن می دانیم و هنگامی که با کوله باری از گناهان در مقابل خداوند ستارالعیوب قرار می گیریم، برای آمرزش گناهان خویش این ذکر را به کار می بریم.

انواع ذکر استغفار چیست ؟

استغفار اغلب با عبارت «استغفرالله ربی …» صورت می گیرد، اما شرط تحقق آن، همراهی با توبه، دوری از گناه و بازگشت به کردار نیک است. از این رو برخی استغفار را طلب مغفرت به وسیله دعا، همراه با توبه از گناهان دانسته اند.

امام صادق (ع) می فرمایند: «کسی که مرتکب گناهی می گردد، هفت ساعت به او مهلت داده می شود. اگر سه مرتبه گفت: «أَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذى لا إِلـهَ إِلاّ هُو الْحَىُّ الْقَیُّومُ ؛» از خداوند طلب آمرزش می کنم، خدایی که معبودی جز او نیست. زنده ای ازلی و ابدی و سرپرستی بی همتاست آن گناه در نامه عملش نوشته نمی شود.»

در حدیثی دیگر از امام صادق (ع) همین پاداش را برای این نوع استغفار، بیان می کنند:

«أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذى لا إِلـهَ إِلاّ هُو الْحَىُّ الْقَیُّومُ ذُوالجَلالِ وَ الإِکْرامِ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ»

حضرت محمد صلی الله علیه و آله به امام علی علیه السلام می فرمایند :

ای علی! هرکس هنگامی که سوار مرکب شد، آیت الکرسی را تلاوت کند و سپس بگوید:

«أَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذى لا إِلـهَ إِلاّ هُو الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ ، اَللّهُمَّ اغْفِرْلى ذُنُوبى ، إِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاّ أَنْتَ»

از خداوند آمرزش می طلبم. خدایی که معبودی جز او نیست. زنده ازلی و ابدی و سرپرستی بی‌همتاست و به سوی او توبه می کنم. خدایا گناهانم را ببخش که کسی جز تو گناهان را نمی بخشد.

خداوند خطاب به ملائکه می فرماید:

ای فرشتگان من! بنده من می داند که غیر از من کسی گناهان او را نمی بخشد. شما شاهد باشید که من همه گناهان او را آمرزیدم.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای استغفار تمام گناهان می فرمایند قبل از خواب تلاوت شود:

هرکس هنگامی که برای خوابیدن به بستر می رود، سه مرتبه بگوید:

« أَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذى لا إِلهَ إِلاّ هُو الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ »

خداوند همه گناهان او را می بخشد، اگر چه گناهانش مثل کف دریا به تعداد برگ درختان و ریگ های انباشته بیابان و به عدد روزهای دنیا باشد.

اگر بنده ای بگوید:

« أَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذی لا إِلهَ إِلاّ هُو، عالمُ الْغَیْبِ والشَّهادَة، العَزیزُ الحَکیمُ، الغَفُورُ الرَّحیمُ، ذُوالجَلالِ وَ الإِکْرامِ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ »

از خداوند طلب آمرزش می کنم خدایی که معبودی جز او نیست. دانای نهان و آشکار، ارجمند و نیرومند و صاحب حکمت است. نسبت به گنهکاران بسیار آمرزنده و نسبت به مؤمنان بسیار مهربان و صاحب جلالت و جوانمردی است و به سوی او توبه می کنم» چیزی در نامه عملش نوشته نمی شود.

ولی اگر در این هفت ساعت، حسنه ای انجام ندهد و توبه و استغفار هم نکند، مأمور حسنات به مأمور سیئات می گوید: «اکتب علی الشقی المحروم؛ بنویس گناه او را که (به‌ خاطر انجام ندادن عمل نیک و ترک توبه و استغفار) شقی و بدبخت و از رحمت خدا محروم گردید.»

بهترین انواع ذکر استغفار

ذکر استغفرالله ربی و اتوب الیه

ذکر اَسْتَغْفِرُاللَّه برای حاجت

بعد از هر نماز واجب 1000 مرتبه «اَسْتَغْفِرُالله» و 100 مرتبه «اَلحَمْدُاللهِ رَبَّ العٰالَمٖینَ» بخواند.

ذکر اَسْتَغْفِرُاللَّه برای ادای قرض

هر کس قرض زیاد دارد باید «سوره حمد» را زیاد بخواند و سپس این گونه استغفار کند.

ذکر اَسْتَغْفِرُاللَّهَ برای آمرزش

امام صادق (ع) می فرمایند هر کس بعد از نماز عصر ۷۰ بار استغفار کند خداوند ۷۰۰ گناه او را می بخشد.

ذکر اَسْتَغْفِرُاللَّهَ الَّذى برای افزایش علم و مال

استغفاری که سبب زیادی علم یا مال می شود.

به روایت دیگر از آن حضرت نقل شده:

هرکه در دو ماه پیاپى، هر روز چهارصد بار این دعا را بخواند، خدا به او دانش بسیارى یا دارایى فراوان کرامت فرماید، و دعا این است:

اَسْتَغْفِرُاللَّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ بَدیعُ السَّمواتِ وَالاْرْضِ مِنْ جَمیعِ ظُلْمى وَ جُرْمى وَ اِسْرافى عَلى نَفْسى وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ.

ذکر اَسْتَغْفِرُاللَّه برای ازدواج و حاجت و …

ختم اَسْتَغْفِرُاللَّه

ختم سی هزار مرتبه : استغفرالله ربی و اتوب إلیه.

رسول خدا صل الله علیه و آله فرموده اند:

هر کس که سختی یا گرفتاری و یا نکبتی به او برسد و سی هزار مرتبه " استغفرالله ربی و اتوب إلیه " را بگوید، خداوند متعال آن را از وی بر طرف نماید.

آشنایی با انواع ذکرهای استغفرالله

آثار و فواید ذکر استغفار :

افزایش رزق و روزی :

همانطور که می دانید، یکی از عواقب گناه برای مومن، فقر و تنگدستی می باشد. بنابراین با گفتن ذکر استغفار از خداوند عذرخواهی می کنید و همین باعث از بین رفتن فقر می شود و پس از آن رزق و روزی شما زیاد می شود.

امام صادق (ع) با استناد به آیات 10- 12 سوره ی نوح می فرمایند: «هنگامی که رسیدن روزی ات را همراهِ سختی و کندی دیدی، زیاد استغفار کن، چرا که خداوند عزوجل در کتابش می فرماید: از پروردگارتان، طلب مغفرت نمایید که او بسیار آمرزنده است تا از آسمان پیوسته بر شما بباراند و با اموال و فرزندان فراوان یاری تان رساند (یعنی در دنیا) و باغ های خرم و نهرهای جاری عطایتان فرماید (یعنی در آخرت)»

رسول خدا (ص) می فرمایند:

هر که در سختی و یا تنگی معیشت باشد اگر 1000 بار استغفار کند خداوند او را گشایش کرامت نماید.

بچه دار شدن :

خداوند فرمودند که برای اینکه بچه دار شوید، استغفار کنید و ذکر استغفار را بگویید.

در سوره ی نوح آیه ی 10-11 هم آمده است که : از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است (اگر چنین کنید) او (باران) آسمان را پی درپی بر شما فرو می فرستد و شما را با اموال و فرزندان بسیار کمک می کند.

امام باقر (ع) می فرمایند :

جهت فرزند دار شدن به مدت یک سال 100 مرتبه آخر هر شب استغفار کن و اگر شب آن را انجام ندادی در روز قضایش بجا بیاور.

نزول باران رحمت :

خداوند می فرماید اگر بندگان از گناهان خود توبه کنند برای آنها باران رحمت را جاری می سازد پس نزول باران رحمت و نجات از خشکسالی و رویش درختان و گیاهان از دیگر آثار ذکر استغفار است که در آیات متعددی از قرآن به این اثر اشاره شده است. در سوره هود خداوند کریم می فرماید:

( وَ یا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّماء عَلَیْکُمْ مِدْرراً ).

ای قوم من از پروردگارتان طلب آمرزش کنید و به سوی او باز گردید تا ( بارانِ ) آسمان را پی درپی بر شما فرو فرستد.

نجات یافتن از بلاهای خانمان سوز دنیا :

نزول انواع بلاهای خانمان سوز یکی از عقوبت های گناه برای مؤمن در دنیا است و اگر گناهان در جامعه همه گیر شود، بلاهای خانمان سوز مانند سیل، طوفان، زلزله، تگرگ های شدید و جنگ و ... زندگی مردم را نابود می کند.

خداوند در سوره انفال آیه ی 33 فرمودند :

وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِیهِمْ وَمَا کَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ (سوره انفال، آیه 33)

ولی تا تو پیامبر اسلام (ص) در میان مردم هستی خداوند بر آن نیست که آنان را عذاب کند، و تا آنان استغفار می کنند خداوند آنان را عذاب نمی کند.

باعث مودت و دوستی می شود :

خداوند در سوره هود، آیه 90 آورده است :

وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ.

استغفار باعث می شود که برکات زیادی در زندگی هایمان حاصل شود.

استغفار و عذرخواهی از خدای مهربان مهمترین عامل نجات از مشکلات و سختی ها است و سبب زدودن غم و اندوه خواهد شد.

باعث اجابت دعا می شود :

خداوند در سوره هود، آیه 61 فرمودند :

وَإِلَی ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الأرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُمْ فِیهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَرِیبٌ مُجِیبٌ.

و باز ما به سوی قوم ثمود برادرشان صالح را به رسالت فرستادیم، صالح به قوم خود گفت:ای قوم، خدای یگانه را که شما را جز او خدایی نیست پرستش کنید، او خدایی است که شما را از زمین بیافرید و برای عمارت و آباد ساختن آن برگماشت، پس شما از خدای خود آمرزش طلبید و به درگاه او توبه کنید که البته خدای من (به همه) نزدیک است و شنونده و اجابت کننده است.

همچنین می توان به فضایل بسیاری دیگر درباره این ذکر نظیر ذکر استغفرالله برای ازدواج آسان، نزول باران، ایجاد دوستی و محبت، ایجاد رضایت و محبت خدواند و ائمه اطهار، خنثی شدن وسوسه های شیطان، نوشته شدن ثواب برای انسان و درخشش نامه اعمال، بهشتی شدن در آخرت، و رفع مشکلات شغلی و استخدام شدن اشاره نمود.